Karayolu Üstyapılarındaki Bozulmaların Bakım Maliyetlerine Etkisi
Artan nüfus ve gelişen teknolojiye paralel olarak ortaya çıkan karayolu ihtiyacını karşılamak amacıyla inşa edilen esnek karayolu üstyapıların artması, bakım ve rehabilitasyon işlerinin de göz önünde tutulmasını zorunlu hale getirmiştir. Bu bağlamda, üstyapı bakım ve onarım maliyet analizleri ile ilgili bilimsel araştırmalar yapılmaktadır. Bugüne kadar karayolu üstyapısı bozulmaları ile ilgili yapılan maliyet araştırmalarında tahmin modellerine dayalı analizler gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada ise, yol üstyapısında oluşan bozulma örnekleri üzerinde incelemeler yapılarak maliyet analizleri yapılmıştır. Projelendirme safhasında dikkate alınan ön veriler; trafik, iklim ve bölge, malzeme ve üstyapı taban faktörlerine bağlı olarak üstyapıda etkili oldukları bozulmalar, bakım maliyetleri açısından incelenmiştir. Yapılan bu çalışmada, esnek karayolu üstyapılarının projelendirme aşamasında dikkate alınan parametrelerden, üstyapı hasarlarında en etkili kriterin malzeme faktörü olduğu görülmüştür. Bununla birlikte, esnek üstyapılarda iklim ve bölge etkisiyle meydana gelen kabarma oluşumunun, karayolları bakım maliyetleri üzerinde en etkili hasar olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, agrega cilalanması, sökülme ve büzülme çatlaklarının bakım maliyetleri üzerindeki etkisi en düşük fiziksel deformasyonlar oldukları sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler:
Bakım maliyeti, Esnek kaplama, Fiziksel deformasyon, Yol üstyapısı
The Effect of Deteriorations in the Road Pavements on Maintenance Costs
Increasing the flexible road pavements constructed in order to meet the need for roads occurring in parallel with the growing population and developing technology have made maintenance and rehabilitation works to become mandatory to be taken into consideration. Therefore, many scientific researches related to pavement maintenance cost analysis are carried out. So far, cost analyses on preliminary estimation models have been made to do with road pavement deterioration. In this study, cost analysis is determined by examining samples of deterioration occurring on flexible road pavements. Depending on preliminary data taken into account in design phase; traffic, climate and region, material and basement of pavement factors, deformations which they effect on pavement are examined in terms of maintenance costs. As a result of this study, it is revealed the most effective one of parameters taken into account in design phase on damages of flexible pavement is material factor. However, it is determined swelling occurring on flexible pavements because of climate and region effects have been most effective damage on maintenance costs. Besides, it is concluded that physical deformations that have been least effective on maintenance costs are aggregate polished, decomposing and shrinkage cracks.
Keywords:
Maintenance costs, Flexible pavement, Physical deformation, Road pavement,
___
- [1] Karayolları Genel Müdürlüğü (2010). Devlet ve İl Yolları Envanteri. www.kgm.gov.tr (erişim tarihi, 15.03.2017).
- [2] Riggins, M., Lytton, R. L., & Garcia-Diaz, A. (1985). Developing stochastic flexible pavement distress and serviceability equations (No. 1048).
- [3] Carnahan JV, Davis WJ, Shahin MY, Keane PL, Wu MI (1986). Optimal Maintenance Decisions for Pavement Management. ASCE Journal of Transportation Engineering. Vol. 113, No. 5, pp. 554-572.
- [4] Markov M J, Brademeyer BD, Sherwood J, Kenis WJ (1987).The Economic Optimization of Pavement Maintenance and Rehabilitation Policy, Proc. of Second North American Conf. on Managing Pavements, pp. 170-182, Canada.
- [5] Fwa TF, Sinha KC (1991). Pavement Performance and Life-Cycle Cost Analysis, ASCE Journal of Transportation Engineering, Vol. 117, No. 1, pp. 33-45.
- [6] Otto S, Ariaratnam ST (1999). Guidelines for Developing Performance Measures in Highway Maintenance Operations, ASCE Journal of Transportation Engineering, 125 (1) 46-54.
- [7] Tsunokawa K, Islam R, Changyu G (2002). Optimal Strategies For Highway Pavement Management in Developing Countries, Computer-Aided Civil and Infrastructure Engineering, Vol. 17, pp. 194-202.
- [8] Kuloğlu N, Kök BV, Öndaş M (2004). Sathi Kaplamalarda Kusma Olayına Etki Eden Faktörler. 4.Ulusal Asfalt Sempozyumu, Ankara.
- [9] Lamptey, G., Ahmad, M. Z., Labi, S., & Sinha, K. C. (2005). Life cycle cost analysis for INDOT pavement design procedures.
- [10] Zhe-liang, L. I. (2007). Pavement Preventive Maintenance for Highway Based on Cost-benefit Analysis [J]. Journal of Highway and Transportation Research and Development, 12, 006.
- [11] Praticò, F. G., Casciano, A., & Tramontana, D. (2010). Pavement life-cycle cost and asphalt binder quality: Theoretical and experimental investigation. Journal of Construction Engineering and Management, 137(2), 99-107.
- [12] Taşdemir Y, Ağar E (2005). Bitümlü Kaplamalarda Düşük Sıcaklık Çatlaklarının İncelenmesi. İtüdergisi/d mühendislik, cilt: 4, sayı: 1, 59-70.
- [13] Karayolları Genel Müdürlüğü (1998). Karayolu Bakım El Kitabı. Bakım Dairesi Başkanlığı, Ankara.
- [14] Karayolları Genel Müdürlüğü (2010).Yol, Köprü, Bitümlü Kaplamalar, Bakım ve Trafik İşlerine Ait Birim Fiyat Listesi Program ve İzleme Dairesi Başkanlığı Keşif ve Şartname Şubesi Müdürlüğü, Ankara.
- ISSN: 2148-466X
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2012
- Yayıncı: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Berrin Denizhan, Ayten Yılmaz Yalçıner, Şafak BERBER
Hareketli Yatak Biyofilm Reaktörler
Bazı Sulak Alan Topraklarının Fiziksel Özelliklerinin İncelenmesi
Karayolu Üstyapılarındaki Bozulmaların Bakım Maliyetlerine Etkisi