TÜRKİYE'DE ‘ÇOCUK GELİN’ SORUNU

On sekiz yaşın altında evlendirilen kızlara ‘çocuk gelin’ denilmektedir. ‘Çocuk gelinler’ sorunu gelişmemiş ve gelişmekte olan birçok ülkenin olduğu gibi Türkiye’nin de önemli bir sorunudur. Bu çalışma kız çocukların erken yaşta evlendirilmesinin Türkiye’deki yaygınlığı, sakıncaları, nedenlerinin araştırılması ve çözüm önerilerinin sunulması amacıyla hazırlanmıştır. Alan yazın incelemesi sonucu kız çocuk evliliklerinin Türkiye’de oldukça yaygın bir uygulama olduğu görülmüştür. Ayrıca kız çocuklarının erken yaşta evlendirilmesinin birçok yönden sakıncaları olduğu görülmektedir. Ek olarak yasal boşluklar, ailenin ve kız çocuğunun eğitim durumu, ekonomik durum, kalıp yargılar, geleneksel uygulamalar ve cinsiyetçilik düzeyinin kız çocukların erken evlendirilmesine ortam hazırladığı anlaşılmaktadır. Son olarak çocuk gelinler sorununun nedenlerinin çok boyutlu olduğu ve çözümünün de çok boyutlu bir çaba gerektirdiği öne sürülmüştür. Anahtar Sözcükler: Çocuk evlilikleri, çocuk gelinler, Türkiye’de çocuk gelinler

‘CHILD BRIDE’ PROBLEM IN TURKEY

‘Child Brides’ are described as girls who are forced to get married before they are 18 year old. The issue of child brides is a concern for undeveloped and developing countries as well as Turkey. This work aims to explore the prevalence, problems and causes related to the problem of ‘child brides’ as well as offering solutions for this problem. The literature shows that ‘child bride’ is quite widespread practice in Turkey. Moreover, forced marriage at an early age is problematic in many ways. In addition, there are some factors which contribute the problem including legal gaps, education level of the family and the daughter, economical conditions, stereotypes, traditional practices and sexism level. Finally, it is suggested that the reasons for the problem of ‘child brides’ are multi-dimensional and therefore it requires a similar approach. Key words: Child marriages, child brides, child brides in Turkey.

___

  • Acemoğlu, H., Ceylan, A., Saka ve Ertem, M. (2005). Diyarbakır'da erken yaş evlilikleri. TC Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Eğitim-Kültür ve Araştırma Dergisi, 2, 115-20.
  • Ayaz, M., Ayaz, A. B., ve Soylu, N. (2012). Çocuk ve Ergen Adli Olgularda Ruhsal Değerlendirme. Klinik Psikiyatri Dergisi, 15(1), 33-40.
  • Aydemir, E. (2011). Evlilik mi evcilik mi? Erken ve zorla evlilikler çocuk gelinler. Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu, Rapor No: 11-08.
  • Başer, M. (2000). Adölesan cinselliği ve gebelik. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 4(1), 50-54.
  • Boran, P., Gökçay, G., Devecioğlu, E., ve Eren, T. (2013). Çocuk gelinler. Marmara Medical Journal, 26, 58-62.
  • Çakmak, D. (2009). Türkiye’de çocuk gelinler. Birinci hukukun gençleri sempozyumu hukuk devletinde kişisel güvenlik, bildiri tam metinler e-kitabı. Ankara: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, 20-1.
  • Çocuk haklarına dair sözleşme (20 Kasım 1989). Birleşmiş milletler genel kurulu. http://www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhaklari/pdf01/137-160.pdf
  • Çocuk Koruma Kanunu (3 Temmuz 2005). 3. Madde. Resmî Gazete: 15 Temmuz 2005/25876. ds.adalet.gov.tr/dosyalar/mevzuat/kanunlar/ckk.pdf http://www.cte
  • Demirbağ, B. C., Kürtüncü, M., Erkaya, R. ve Çiçek, Z. (2013). Adolescent Marriage and Pregnancy: Sample of Eastern Black Sea. ACU Sağlık Bil Derg, 4(3), 128-131.
  • Ertem, M., Saka, G., Ceylan, A., Değer, V. ve Çiftçi, S. (2008). The factors associated with adolescent marriages and outcomes of adolescent pregnancies in Mardin Turkey. Journal of Comparative Family Studies, 229-239.
  • Gage, A. J. (2013). Association of child marriage with suicidal thoughts and attempts among adolescent girls in Ethiopia. Journal of Adolescent Health, 52(5), 654-656.
  • Gleitman, H., Fridlund A. J., ve Reisberg, D. (2000). Social development. Basic Psychology (Beşinci Baskı) içinde, (480-517). Newyork: Norton.
  • Glick, P. ve Fiske, S. T. (2001). An ambivalent alliance: Hostile and benevolent sexism as complementary justifications for gender inequality. American Psychologist, 56(2), 109-118.
  • Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü (2008). Türkiye nüfus ve sağlık araştırması. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana ve Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve TÜBİTAK.
  • ICRW (2005). Development Initiative on Supporting Health Adolescents (DISHA) Project. Analysis of quantitative baseline survey. Washington, D.C.: ICRW
  • ICRW (2007). New Insights on Preventing Child Marriage: A Global Analysis of Factors and Programs. http://www.icrw.org/files/publications/New- Insights-on-Preventing-Child-Marriage.pdf
  • Koyuncu, T. (13 Ocak 2014). Yine çocuk gelin yine şüpheli ölüm. Hürriyet. 11 Mart 2014, http://www.hurriyet.com.tr/gundem/25554910.asp
  • Özcebe, H. ve Biçer, B. K. (2013). Önemli bir kız çocuk ve kadın sorunu: Çocuk evlilikler. Türk Pediatri Arşivi Dergisi,86-93.
  • Özcebe, H., Ünalan, T., Türkyılmaz, S. ve Coşkun, Y. (2007).Türkiye Gençlerde Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Araştırması. Ankara: Nüfus Bilim Derneği ve Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu.
  • Özyurt, B. C. ve Deveci, A. (2011). Manisa’da kırsal bir bölgedeki 15-49 yaş evli kadınlarda depresif belirti yaygınlığı ve aile içi şiddetle ilişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 22, 10-6.
  • Sakalh-­‐Uğurlu, N. ve Glick, P. (2003). Ambivalent sexism and attitudes toward women who engage in premarital sex in Turkey. Journal of Sex Research, 40(3), 296-302.
  • Taner, Y. ve Gökler, B. (2004). Çocuk İstismar Ve İhmali: Psikiyatrik Yönleri.Hacettepe Tıp Dergisi, 35, 82-86.
  • T.C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü (2006). Aile Yapısı Araştırması. Ankara: Eğitim Danışmanlığı ve Araştırmaları Merkezi.
  • Türk Ceza Kanunu (26 Eylül 2004). Madde 104. Resmi Gazete: 12 Ekim 2004/ 25611. http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5237.pdf
  • Türk Medeni Kanunu (22 Kasım 2001). Madde 124. Resmî Gazete: 8 Aralık 2001/ 24607. www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4721.pdf
  • Türkiye İstatistik Kurumu (2012). İstatistiklerle Çocuk. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası. UNFPA (2012). Turkey child marriage. Ankara: UNFPA. http://www.unfpa.org/webdav/site/eeca/shared/documents/publications/Tur key%20English.pdf
  • UNICEF (2005). Early Marriage A Harmful Traditional Practice: A Statistical Exploration. http://www.unicef.org/publications/files/Early_Marriage_12.lo.pdf New York: UNICEF