Diyaliz Merkezleri Hakkındaki Yönetmeliklerde Değişen İnsan Kaynakları Standartlarının İncelenmesi

Giriş: Diyaliz merkezleri hakkındaki yönetmelikte; diyaliz merkezinde ruhsata esasçalışacak personel sayılarına, personelin eğitim, sertifika sınavı, iş ve görev tanımlarınakadar geniş bilgiler yer almaktadır. Türkiye’de ilk diyaliz yönetmenliği 1993yılında çıkarılmış ve günümüze kadar sırasıyla 1998-2005 ve 2010 yıllarında yenidendüzenlenerek yayınlanmıştır. Bu yönetmeliklerde değişik zamanlarda nitelikli personelihtiyacına göre ek maddeler de eklenerek değişiklikler yapılmıştır.Amaç: Türkiye'de ilk olarak yayınlanan diyaliz merkezleri hakkındaki yönetmeliktengünümüze kadar gelen insan kaynakları yönetimini tespit edip, çözüm önerileri sunmak.Yöntem: Ülkede çıkarılmış tüm diyaliz merkezleri hakkındaki yönetmelikler doğrultusunda,resmi kurumların kamuoyu ile paylaştığı verilerinin yorumlanmasıBulgular: Bütün yönetmelikler de hemodiyalizde çalışacak zorunlu sağlık personeliolarak; sertifikalı uzman doktor, diyaliz sorumlu hekimi ve hekim dışı sağlık personelitanımlanmıştır. En ciddi değişiklik hekim dışı sağlık personelinde gözlenmiştir.1993-1998 yönetmeliklerinde sertifika almaya hak kazanmış hemşire, ebe, sağlık memuruçalışabilir iken, 2005 yönetmenliğinde sertifikalı hemşire, sertifikalı acil tıp teknisyeni,diyaliz teknikeri çalışabilir denilmiştir. Sertifikalı uzman hekim, diyaliz sorumluhekimi ve sertifikalı hekim dışı sağlık personellerinin sertifika eğitim ve resertifikasyonuhakkında defaten değişiklikler olmuştur. Diyaliz merkez sayılarının, diyaliz cihazsayılarının ve hasta sayısının artışına paralel olarak nitelikli hekim dışı personelihtiyacını karşılamak için üniversitelerde 2010 yılından itibaren diyaliz bölümleriaçılarak diyaliz teknikeri yetiştirilmeye başlanmıştır.Sonuç ve Tartışma: Bugün itibarı ile mevcut hasta, diyaliz cihaz sayısı ve diyalizmerkezi sayısından çok fazla diyaliz teknikeri yetiştirilmektedir. Kamuda ve özelsektörde diyaliz merkezlerinde ya da ünitelerinde çalışacak sertifikalı hekim bulunmaktadır.Dört kez yeniden çıkarılan diyaliz merkezleri hakkındaki yönetmelik vearada yayınlanan ek maddelere rağmen diyaliz merkezleri ve ünitelerinde çalışacakruhsata esas sağlık personeli planlamasında ve yönetiminde yetersizlikler mevcuttur.Bu sebepten dolayı insan kaynakları yönetimi açısından beşinci bir diyalizyönetmeliğine ihtiyaç vardır.

Anahtar Kelimeler:

Diyaliz yönetmeliği, diyaliz teknikeri, hekim dışı sağlık personeli, sertifikalı hekim, sertifikalı hemşire

PDF

___

1. Diyaliz merkezleri hakkında yönetmelik, 1993-1998-2005 http://www.anayasa.gen.tr/yonetmelik-liste-tam.htm
2. 2010 Diyaliz Merkezleri Hakkındaki Yönetmelik (www.saglık.gov
3. Sağlık Meslek Mensuplarının İş ve Görev Tanımları. www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/05/20140522-14-1.pdf www.resmigazete.gov.tr/eskiler/HYPERLINK
4. 2023 yılı Sağlık İş Gücü Hedefleri ve Sağlık Eğitimi, Sağlık Bakanlığı Yayın No: 958 ISBN: 978-975-590-516-7 (S:1,30-33,99)
5. ÖSYM, Yükseköğretim İstatistikleri (2012) http://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/ 2012/OSYS/ 2012OSYSKONT KILAVUZ.pdf
6. ÖSYM, Yükseköğretim İstatistikleri (2013) http://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/ 2013/OSYS/2013OSYSEK YERLESTIRMEKILAVUZU25.09.2013.pdf
7. ÖSYM, Yükseköğretim İstatistikleri (2014) http://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2014/OSYS/yerlestirme/2014- %C3%96SYS-TABLO3A-EnKucukPuanlar23072014.pdf
8. ÖSYM, Yükseköğretim İstatistikleri (2015) http://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2015/OSYS/2015-OSYSKONT KILAVUZU01072015.pdf
9. ÖSYM, Yükseköğretim İstatistikleri (2016) http://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2016/OSYS/2016-OSYSKonten Kilavuzu27062016.pdf
10. Erek, E., Serdengeçti K, Süleymanlar G. Türkiye’de Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon, Türk Nefroloji Derneği Raporu 2001. İstanbul: Türk Nefroloji Derneği Yayınları; 2002. s.1 http://www.tsn.org.tr/folders/file/registry_2001.pdf
11. Erek, E., Serdengeçti K, Süleymanlar G. Türkiye’de Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon, Türk Nefroloji Derneği Raporu 2002. İstanbul: Türk Nefroloji Derneği Yayınları; 2003. s.1 http://www.tsn.org.tr/folders/file/registry_2002.pdf
12. Erek, E., Serdengeçti K, Süleymanlar G. Türkiye’de Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon, Türk Nefroloji Derneği Raporu 2003. İstanbul: Türk Nefroloji Derneği Yayınları; 2004. s.1http://www.tsn.org.tr/ folders/file/Registry_ 2003_Tr_Eng.pdf
13. Erek, E., Serdengeçti K, Süleymanlar G.(2004) Registry of the Nephrology, Dıalysıs and Transplantatıon İstanbul: Türk Nefroloji Derneği Yayınları; 2005. s.2 http://www.tsn.org.tr/folders/file/TND%20Registry%202004.pdf
14. Erek, E., Serdengeçti, K. Altiparmak M.R, Seyahi N. Türkiye’de Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon,Türk Nefroloji Derneği Raporu 2005. İstanbul: Türk Nefroloji Derneği Yayınları; 2006. s.2. http://www.tsn.org.tr/folders/ file/Registry_2005_Eng_tr.pdf
15. Erek, E., Süleymanlar, G., Serdengeçti, K. Altiparmak M.R,Sifil A, Seyahi N . Türkiye’de Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon, Türk Nefroloji Derneği Raporu 2006. İstanbul: Türk Nefroloji Derneği Yayınları; 2007. s.2. http://www.tsn.org.tr/folders/file/Registry_2006_Eng_tr.pdf
16. Erek, E., Süleymanlar, G., Serdengeçti, K. Altiparmak M.R, Seyahi N,Sifil A. Türkiye’de Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon,Türk Nefroloji Derneği Raporu 2007. İstanbul: Türk Nefroloji Derneği Yayınları; 2008. s.2
17. Serdengeçti K, Süleymanlar G, Altiparmak M, Seyahi N. Türkiye’de Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon, Türk Nefroloji Derneği Raporu 2008. İstanbul: Türk Nefroloji Derneği Yayınları; 2009. s.2
18. Serdengeçti K, Süleymanlar G, Altiparmak M.R, Seyahi N. Türkiye’de Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon, Türk Nefroloji Derneği Raporu 2009. İstanbul: Türk Nefroloji Derneği Yayınları; 2010. s.2
19. Serdengeçti K, Süleymanlar G, Altiparmak M.R, Seyahi N. Türkiye’de Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon, Türk Nefroloji Derneği Raporu 2010. İstanbul: Türk Nefroloji Derneği Yayınları; 2011. s.1
20. Süleymanlar G, Altıparmak M.R, Seyahi N. Türkiye’de Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon, Türk Nefroloji Derneği Raporu 2011. İstanbul: Türk Nefroloji Derneği Yayınları; 2012. s.1
21. Süleymanlar G, Altıparmak M.R, Seyahi N. Türkiye’de Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon, T.C. Sağlık Bakanlığı ve Türk Nefroloji Derneği Ortak Raporu 2012. Ankara: Türk Nefroloji Derneği Yayınları; 2013. s.1-2.
22. Süleymanlar G, Altıparmak M.R, Seyahi N. Türkiye’de Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon, T.C. Sağlık Bakanlığı ve Türk Nefroloji Derneği Ortak Raporu 2013. Ankara: Türk Nefroloji Derneği Yayınları; 2014. s.2
23. Süleymanlar G, Ateş K, Seyahi N. Türkiye’de Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon, T.C. Sağlık Bakanlığı ve Türk Nefroloji Derneği Ortak Raporu 2014. Ankara: Türk Nefroloji Derneği Yayınları; 2015. s.2
24. Süleymanlar G, Ateş K, Seyahi N. Türkiye’de Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon, T.C. Sağlık Bakanlığı ve Türk Nefroloji Derneği Ortak Raporu 2015. Ankara: Türk Nefroloji Derneği Yayınları; 2016. s.1-6 ,70
25. Yılmaz B. Özel diyaliz merkezlerinin sorunları. 32.Ulusal Nefroloji, Hipertansiyon, Diyaliz ve Transplantasyon kongresi dernek sunumları, http://www.tsn.org.tr/icerik.php?gid=155
26. Sezen A. Diyaliz hekimlerinin sorunları, 32.Ulusal Nefroloji, Hipertansiyon, Diyaliz ve Transplantasyon kongresi dernek sunumları http://www.tsn.org.tr/icerik.php?gid=155

Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
Başlangıç: 2004
Yayıncı: Türk Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon Hemşireleri Derneği

Arşiv

Sayıdaki Diğer Makaleler

Diyaliz Hastalarının Beslenmesinde Davranış Değişikliği

Eylem TOPBAŞ

Diyaliz Merkezleri Hakkındaki Yönetmeliklerde Değişen İnsan Kaynakları Standartlarının İncelenmesi

Adem Sezen

Egzersiz ve Kronik Böbrek Yetmezliği

Dilek TAŞ, Asiye AKYOL

Yoğun Bakım Ünitesinde Hemofiltrasyondaki Hastanın Hemşirelik Bakımı

Banu Terzi

Hemodiyaliz Tedavisi Alan Hastalarda Yaşanan Semptomların İncelenmesi

Nurseza AKGÖZ, Selda ARSLAN

Psikososyal Boyutu ile Diyaliz Tedavisi ve Uyum Sürecine Yönelik Hemşirelik Girişimleri

Eylem Topbaş, Gülay Bingöl