Mehmet Ali GENÇ, Serdar DANIŞ, Hatice Kübra ÖZALP HAMARTA

Görsel Sanatlar Alanında Özel Yetenekli Bireylerin Eğitiminde Yapay Zekânın Kullanımı

Yapay zekâ, son yıllarda gündemde olan bir konudur. Yapay zekânın insan zekâsını taklit etmesi, öğrenme, çıkarım yapma, problem çözme gibi yeteneklerinin bulunması gibi özellikler dikkat çekmektedir. Bu özelliklerin eğitimde farklı şekillerde kullanılması gündem olan bir durumdur. Yapay zekânın eğitimde kullanılmasının fayda ve sakıncalarının tartışıldığı bir ortamda görsel sanatlarda özel yetenekli bireylerin sanat eğitiminde yapay zekânın kullanılma durumu bu makalenin konusu olmuştur. Literatür taraması şeklinde olan bu makalede görsel sanatlarda özel yetenekli bireylerin eğitiminde yapay zekânın yeri ve özel yetenek eğitimine sağlayacağı olanakların irdelenmesi amaçlanmıştır. Yapay zekâ yardımıyla görsel sanatlarda görüntü işleme ve düzenleme, stil transferi, görüntü sentezleme, yaratıcı ve sanatsal içerik üretimi gibi temel işlemlerin yapıldığı görülmektedir. Görsel sanatlarda özel yetenekli bireylerin sanat eğitiminde, öğrencilerin bilgiye ulaşmasında ve görsel denemeler yapmasında yeni olanaklar sunduğu için yapay zekâ kullanımının gerekli olduğu görülmektedir. Yapay zekâ, sanat uygulamalarında öğrencilere yeni görsel ifadeler sunarak çoklu seçenekler sunmakta ve bu sayede öğrencilerin yeni bakış açıları kazanmasına yardımcı olmaktadır. Öğrencilerin daha fazla keşfetmelerine olanak tanıyan yapay zekâ, özel yetenekli bireylerin sanatsal üretkenliğinin artırması ve sanatsal ifadelerinin zenginleşmesine katkı sunmaktadır. Ayrıca, yapay zekâ öğrenciyi öğrenme sürecinin merkezine yerleştirerek aktif bir rol almasını teşvik etmektedir. Öğrencilere kendi öğrenmelerini yönlendirecek ek kaynaklar sağlayarak, öğrencilerin derinlemesine eğitim almasını sağlaması açısından yapay zeka son derece önemlidir.

Anahtar Kelimeler:

Yapay zeka, Sanat eğitimi, Sanatta yapay zeka, Özel yetenek eğitimi, Yapay yaratıcılık

Use of Artificial Intelligence in the Education of Gifted Individuals in the Field of Visual Arts

Artificial intelligence is a trending issue in recent years. Features of artificial intelligence such as imitating human intelligence and having abilities such as learning, making inferences and problem solving attract attention. Using these features in different ways in education is an issue on the agenda. In an environment where the benefits and drawbacks of using artificial intelligence in education are discussed, the use of artificial intelligence in the art education of gifted individuals in visual arts is the subject of this article. In this article, which is in the form of a literature review, it is aimed to examine the place of artificial intelligence in the education of gifted individuals in visual arts and the opportunities it will provide for gifted education. It is seen that basic operations such as image processing and editing, style transfer, image synthesizing, creative and artistic content production are carried out in visual arts with the help of artificial intelligence. It seems that the use of artificial intelligence is necessary in the art education of gifted individuals in visual arts, as it offers new opportunities for students to access information and to make visual trials. Artificial intelligence offers multiple options to students by providing new visual expressions in art applications, thus helping students gain new perspectives. By allowing students to discover more, it contributes to increasing the artistic productivity of gifted individuals and enriching their artistic expressions. Additionally, artificial intelligence places the student at the centre of the learning process and encourages him/her to take an active role. Artificial intelligence is extremely important in ensuring that students receive in-depth education by providing them with additional resources to direct their own learning.

Keywords:

Artificial intelligence, Art education, Artifical intelligence in art, Gifted education, Artificial creativity,

PDF

___

Arık, A. (1990). Yaratıcılık. Ankara: Kültür Bakanlığı.
Artut, S. (2019). Yapay zeka olgusunun güncel sanat çalışmalarındaki açılımları. İnsan ve İnsan, 6(22), 767-783. Doi: 10.29224/insanveinsan.
Aslan, E. (2019). Yapay zekâ resimleri ve sanatın başkalaşan mecrası üzerine. Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, (42), 231-242. Doi: 10.32547/ataunigsed.
Arvasi, S. A. (1998). Diyalektiğimiz ve estetiğimiz (3. bs). İstanbul: Burak.
Berger, S. L. (1991). Differentiating curriculum for gifted students. Eric Digest, 1, 1-7.
Berger, J. (2020). Görme biçimleri (S. Yurdanur, Çev., 27. Basım). İstanbul: Metis.
Boland, D. (1986). Artistically talented students: a call for research. Marilyn Zurmuehlin Working Papers in Art Education, 5(1), 16-25.
Caramiaux B. & Fdili Alaoui S. (2022). “Explorers of unknown planets”: Practices and politics of artificial ıntelligence in visual arts. Conference On Computer-Supported Cooperative Work And Social Computing, November 12–16, 2022, doi.org/10.1145.
Clark, G. & Zimmerman, E. (1998). Nurturing the arts in programs for gifted and talented students. The Phi Delta Kappan, 79(10), 747-751.
Clark, G. & Zimmerman, E. (2004). Teaching talented art students principles and practices. Teachers College.
Çakır, B. ve Dilmaç, B. (2023). Duygusal Farkındalık, psikolojik esneklik ve yaşam doyumu arasındaki yordayıcı ilişkiler. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi. 5(1), 142-159. https://doi.org/10.51119/ereegf
Çelik, M. ve Çelik, Y. (2023). İngiliz romantik şiirinin yapay zekâ teknolojisiyle görselleştirilmesi. Humanitas, 11, (Özel Sayı), 21-36.
Çetin, M. ve Aktaş, A. (2021). Yapay zeka ve eğitimde gelecek senaryoları. International Journal of Society Researches. (Özel Sayı), 4225-4268. Doi: 10.26466/opus.911444.
Davasligil, Ü. (2004). Erken çocuklukta üstün zekâlı çocuklara uygulanacak farklılaştırılmış eğitim programı. İçinde M. R. Şirin, A. Kulaksızoğlu, & A. E. Bilgili (Ed.), Seçilmiş Makaleler Kitabı (ss. 189-301). İstanbul: Çocuk Vakfı.
Davasligil, Ü. ve Zeana, M. (2004). Üstün zekâlıların eğitimi projesi. İçinde A. Kulaksızoğlu & A. E. Bilgili (Ed.), Üstün Yetenekli Çocuklar Bildiriler Kitabı (ss. 85-100). İstanbul: Çocuk Vakfı.
Erten O. ve Göktepeliler Ö. (2022). Yapay zekâ, makine ve sanat, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 145 – 153.
Ezzaim A., Kharroubi F., Dahbi A., Aqqal A. & Haidine F. (2022). Artificial intelligence in education-State of the art, International Journal of Computer Engineering and Data Science, 2(2). 1-11.
Genç, M. A. (2017). Üstün yetenekli öğrencilerin resim uygulamalarında zekâ. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 643-655.
Genç, M. A. (2020). Sanat yolculuğunda üstün yetenek keşfi (tanılanma) ve eğitimi. Yeni Türkiye, 26(116), 146-161.
Önder, H. H. (2002). Yapay zeka programlama teknikleri ve bilgisayar destekli eğitim. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(3), 101-106. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sakaefd/issue/11224/134155.
Özelçi, S. A. (2020). Öğretmen yetiştirme ve öğretmen niteliğine ilişkin resmi belgelerde eleştirel düşünme ve öğretiminin yeri. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 124-135.
Renzulli, J. (1978). What makes giftedness. Phi Delta Kapan, 60(3), 180-186.
Rudenko¸ I., Bystrova, N., Smirnova, Z., Vaganova, O. & Kutepov, M. (2021). Modern technologies in working with gifted students. Propósitos y Representaciones, 9, e818. Doi: http://dx.doi.org/10.20511.
Sak, U. (2013). Üstün yetenekliler eğitim programları. Ankara: Maya Akademi.
San, İ. (2003). Sanat ve eğitim. Ankara: Ütopya.
Siegle, D. (2023). A role for chatgpt and aı in gifted education. Gıfted Chıld Today, 46(3), 211-219. Doi: 10.1177/10762175231168443.
Şen, E. (2022). İllüstrasyon alanında yapay zekâ uygulamaları. Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 22(3), 1320-1332. doi: 10.11616/asbi.1159662
Tekin, A. (2018). Yapay zekâ kullanımının sanata etkileri. Journal of Urban Academy, 11(4). 692-702.
Tezelli, S. ve Dimaç, B. (2021). Öğretmen adaylarında duygusal zekâ, sosyal kaygı ve öznel iyi oluş arasındaki yordayıcı ilişki. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 51-60.
Uzun, Y., Akkuzu, B. ve Kayrıcı, M (2021). Yapay zeka’nın kültür ve sanatla olan ilişkisi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (28), 753-757.
Wang, S. (2020). Smart education the necessity and prospect of big data mining and artificial ıntelligence technology ın art education. Journal of Physics: Conference Series, doi:10.1088/1742.
Worringer, W. (2017). Soyutlama ve özdeşleyim (İ. Tunalı, Çev.). İstanbul: Hayalperest.
Yıldız, H. ve Seferoğlu, S.S. (2013). Sayısal uçurumun önlenmesinde eğitimin işlevi ve bilişim teknolojileri öğretmenlerinin bu süreçteki rolü. Middle Eastern & African Journal of Educational Research, 3, 69-79.