GDO’lara İlişkin Tartışma Temelli Etkinliklerin Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimlerine Etkisi

Bu araştırmanın amacı, tartışma ve karar verme süreçleriyle desteklenmiş etkinliklerin sınıf öğretmenliği 3. sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimlerine etkisini incelemektir. Araştırmada ön-test son-test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 55’i kadın ve 46’sı erkek ve olmak üzere toplam 101 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Seçkisiz atama yoluyla, sınıflardan birisi deney grubu (N = 49), diğeri ise kontrol grubu (N = 52), olarak atanmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak “California Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği” deney ve kontrol gruplarına ön-test ve son-test olarak uygulanmıştır. Deney grubunda bulunan öğretmen adayları küçük gruplar halinde araştırma, tartışma ve karar verme süreçlerine katılırken, kontrol grubunda ise büyük grup tartışmalarına dayalı etkinlikler yürütülmüştür. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre, hem deney ve hem de kontrol grubunun eleştirel düşünme eğilimlerinde istatistiksel olarak anlamlı düzeyde bir artış sağlanmıştır. Ancak, deney grubu öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri, kontrol grubuna oranla anlamlı düzeyde daha yüksek bir artış göstermiştir.

Anahtar Kelimeler:

Eleştirel düşünme eğilimi, GDO, Öğretmen adayları, Tartışma yöntemi

PDF

___

Açışlı, S. (2015). Investigation of teacher candidates' learning styles and critical thinking dispositions. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 9(1), 23-48. DOI:10.17522/nefefmed.57817.
Akar, C., (2007). İlköğretim Öğrencilerinde Eleştirel Düşünme Becerileri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Alkaya, F., (2006). Eleştirel Düşünme Becerilerini Temel Alan Fen Bilgisi Öğretiminin Öğrencilerin Akademik Başarılarına Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi, Hatay.
Aslan, S., (2010). Tartışma esaslı öğretim yaklaşımının öğrencilerin kavramsal algılarına etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(2), 467-500.
Aybek, B. (2007). Konu ve beceri temelli eleştirel düşünme öğretiminin öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimi ve düzeyine etkisi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 43-60.
Beşoluk, Ş. ve Önder, İ. (2010). Öğretmen adaylarının öğrenme yaklaşımları, öğrenme stilleri ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 9 (2), 679-693, [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr/.
Cox, T. H., Lobel, S. A. & McLeod, p. M. (1991). Effects of ethnic group cultural differences on cooperative and competitive behavior on a group task. Acad Manage Journal 34(4), 827-847.
Çalışkan, H., (2009). Sosyal bilgiler öğretiminde araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımının eleştirel düşünme becerisine etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi.17(1): 57-70.
Çığrı-Yıldırım, A., (2005). Türkçe ve Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenlerinin Eleştirel Düşünme Becerilerinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak.
Çiçek-Sağlam, A. & Büyükuysal, E., (2013). Eğitim fakültesi son sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme düzeyleri ve buna yönelik engellere ilişkin görüşleri. International Journal of Human Sciences, 10(1), 258-278.
Demir, E., (2011). Genetiği Değiştirilmiş Organizmalarda Üreticinin Hukuki Sorumluluğu. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
Demir, A., Pala A., (2007). Genetiği değiştirilmiş organizmalara toplumun bakış açısı. Hayvansal Üretim, 48(1): 33-43.
Eskitürk, M., (2009). Sosyal Bilgiler Dersinde Eleştirel Düşünme Becerilerini Temel Alan İşbirlikli Öğrenme Etkinliklerinin Akademik Başarı Düzeyine Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
Eş, N.E., (2010). Biyoteknolojik Gıdaların Kullanımı Bağlamında İlköğretim Öğrencilerinin Sürdürülebilir Tüketim Tercihlerinin Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımıyla Oluşturulması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi, Muğla.
Ennis, R.H. (1991). Goals for a critical thinking curriculum. In A Costa (Ed.), Developing Minds (Vol.1). Alexandria: Virginia. ASCD
Facione, P. A. (1990). Critical thinking: A statement of expert consensus for purposes of educational assessment and instruction - executive summary - the delphi report. Millbrae, CA: The California Academic Pres. ERIC Document Reproduction Service No. ED 315 423. http://ericir.syr.edu. (Erişim tarihi. 20.02.2015).
Facione, P. A., & Facione, N. C. (1992). The California Critical Thinking Dispositions Inventory (CCTDI); and the CCTDI Test manual. Millbrae, CA: California Academic Press.
Filazi, A. & İnce, S., (2006). Genetiği değiştirilmiş organizmalar. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, 77(2), 21-28.
Gök, B. & Erdoğan, T.(2011). Sınıf öğretmeni adaylarının yaratıcı düşünme düzeyleri ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 44(2): 29-51
Hannel, G. I. & Hannel, L., (1998). The seven steps to critical thinking: a practical application of critical thinking skills. NASSP Bulletin, 82, 87-93. DOI: 10.1177/019263659808259812.
Hudgins, B. & Edelman, S. (1986). Teaching critical thinking skills to fourth and fifth graders through teacher-led small group discussions. Journal Of Educational Research, 79 (6), 333–342.
Kayagil, S. & Erdoğan, A., (2011). Bazı değişkenlerin ilköğretim yedinci sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerini yordama gücü. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 321-334.
Koç, C., (2011). Aktif öğrenmenin okuduğunu anlama ve eleştirel düşünme üzerindeki etkileri. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 35(1), 28-37.
Keçeci, G., Kırılmazkaya, G., & Kırbağ, F. Z., (2011). İlköğretim Öğrencilerinin Genetiği Değiştirilmiş Organizmaları On-Iine Argümantasyon Yöntemi ile Öğrenmesi, 6th International Advanced Technologies Symposium, s.13-17, Elazığ.
Kökdemir, D., (2003). Belirsizlik durumlarında karar verme ve problem çözme. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Kurt, A.A. & Kürüm, D., (2010). Medya okuryazarlığı ve eleştirel düşünme arasındaki ilişki kavramsal bir bakış. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2, 20-34.
Marris, C. (2001). Public views on GMOs: Deconstructing the myths. EMBO Report 21, 545-548.
Marzano, R. J. (1991). Fostering thinking across the curriculum through knowledge restructuring. Journal of Reading, 34(7), 518–525.
Mazzolini, M. & Maddison, S. (2003). Sage, guide or ghost? The effect of instructor intervention on student participation in online discussion forums. Computers & Education 40(3), 237–253. DOI:10.1016/S0360-1315(02)00129-X.
McMillan, J.H. & Schumacher, S. (2001). Research in Education: A Conceptual Introduction (5th Ed). United States: Addison Wesley Longman.
MEB, Milli Eğitim Bakanlığı [MoNE, Ministry of National Education]. (2013). Fen Bilimleri Dersi (3-8. Sınıflar) Öğretim Programı [Science course curriculum of 3-8 Graders]. Ankara, Turkey. Available at http://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/ 72 [Accessed 10 September 2015].
Murphy, P. K., Wilkinson, I. A. G., Soter, A. O.; Hennessey, M. N.,Alexander, J. F. (2009). Examining the effects of classroom discussion on students’ comprehension of text: A meta-analysis. Journal of Educational Psychology, 101(3), 740-764. DOI:http://dx.doi.org/10.1037/a0015576.
Özsevgeç, T. & Altun, E. (2015). Fen bilimleri öğretmenlerinin eleştirel düşünmeye yönelik görüşlerinin belirlenmesi. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 66-95.
Pithers, R.T. & Soden, R. (2000). Critical thinking in education: a review. Educational Research, 42(3), 237-249. DOI:10.1080/001318800440579.
Profetto-McGrath, J. (2003). The relationship of critical thinking skills and critical thinking dispositions of baccalaureate nursing students. Journal of Advanced Nursing, 43(6), 569–577.
Rimiene, V. (2002). Assessing and developing students’ critical thinking. Psychology Learning and Teaching, 2(1), 17-22. DOI: 10.2304/plat.2002.2.1.17.
Sarıgöz, O., (2013). Sınıfla ve grupla tartışma yöntemlerinin meslek yüksekokulu öğrencilerinin akademik başarılarına etkisi. Electronic Journal of Vocational Colleges, 3, 100-106. http://www.ejovoc.org/makaleler/aralik-2013/pdf/10.pdf, [Erişim Tarihi: 08.01.2014].
Sajiwani, J. W. A. & Rathnayaka R. M. U. S. K. (2014). Consumer perception on genetically modified food in Sri Lanka. Advances in Research, 2(12), 846-855.
Semerci, N., (2010). Sınıf öğretmenlerinin ilköğretim programında yer alan temel becerilerden eleştirel düşünmenin geliştirilmesine yönelik görüşleri. e-Journal of New World Sciences Academy,5(3), 1070-1091.
Šorgo, A., Ambrožıč-Dolınšek, J., Usak, M. & Ozel, M. (2011). Knowledge about and acceptance of genetically modified organisms among pre-service teachers: a comparative study of turkey and slovenia. Electronic journal of biotechnology, 14(4). DOI:Http://dx.doi.org/ 10.2225/vol14-issue4-fulltext-5.
Sönmez, A. & Kılınç, A., (2012). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının GDO’lu besinler konusunun öğretimine yönelik öz yeterlilikleri: bazı psikometrik faktörlerin muhtemel etkileri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 6(2): 49-76.
Tait, J. (2001). More Faust than Frankenstein: the European debate about the precautionary principle and risk regulation for genetically modified crops. Journal of Risk Research, 4(2), 175–189. http://doi.org/10.1080/13669870010027640.
Yağcı, R., (2008). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Eleştirel Düşünme: İlköğretim 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Öğretiminde, Öğretmenlerin Eleştirel Düşünme Becerilerini Geliştirmek İçin Uyguladıkları Etkinliklerin Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
Yaman, H. H., (2011). Argümantasyon Tabanlı Biyoetik Eğitiminde Örnek Bir Uygulama: Genetiği Değiştirilmiş Organizma ve Genetik Tarama Testi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.