ÖZET Amaç: Diş hekimi ve diş tedavilerinden korku toplumda yaygın görülen bir durumdur. Ağız ve diş sağlığı tedavilerine bakış açısı, ağız bakımı ve tedavilere ilişkin bilgi düzeyi, sosyodemografik özellikler, tedavilere verilen önem ya da sürekli anksiyetenin yüksek olması gibi faktörler dental anksiyeteyi etkileyebilmektedir. Bu çalışmanın amacı Namık Kemal Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu (SHMYO) Sağlık Yüksek Okulu (SYO) 1. Sınıf öğrencilerinde dental anksiyete düzeyi, süreklilik ve durumluluk kaygı düzeyi, kıyaslanması ve etkileyen faktörlerin incelenmesidir. Materyal-Metot: Kesitsel bir araştırmadır. Araştırmanın evrenini SHMYO/SYO 1. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır (N=362). Çalışmada 319 öğrenciye ulaşılmıştır (%88). Araştırmaya katılmaya gönüllü olan öğrencilere üç soru formu uygulanmıştır. İlki sosyodemografik faktörler, ağız ve diş sağlığı ile ilgili bilgileri öğrenme amaçlı araştırmacılar tarafından geliştirilmiş 24 sorudan oluşan anket formudur. İkincisi, Humphris ve ark. tarafından geliştirilmiş ve Türkçe geçerlilik ve güvenirlik çalışmaları Tunç ve ark tarafından yapılan 5 soruluk öz-değerlendirme ölçeği Dental Modifiye Anksiyete Skalasıdır (MDAS). Üçüncüsü ise Spielberg’in State and Trait Anxiety Inventory isimli 40 soruluk Türkçe geçerlilik ve güvenirlik çalışmaları da Öner ve ark tarafından 1997 yılında yapılan Durumluluk (STAI) ve Süreklilik (STAII) Anksiyete Ölçeğidir. İlgili anket ve ölçek eklerde sunulmuştur. Araştırmada Dental Anksiyete Skoru, Sürekli ve Anlık Anksiyete skorları, Ölçek skorlarının birbirleri ile ilişkisi ve elde edilen ölçek skorlarının kimi bağımsız değişkenlere göre değişimi incelenmiş ve tahmini anksiyete prevalans hızları elde edilmiştir. Karşılaştırmalı analizlerde perason korelasyon analizi, Student t, ki-kare, tek yönlü varyans analizi ve çok değişkenli analizlerden çoklu regresyon analizi uygulanmıştır. Veriler SPSS 20.0 paket programında %95 Güven Aralığında ve iki yönlü olarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışma sonucunda DMAS ile cinsiyetler arasında anlamlı bir ilişki vardır (p=0.001). Kadınların MDAS’sı erkeklerden daha yüksektir. Cinsiyetler ile durumluluk anksiyetesi arasında ilişki yoktur (p=0,247) ancak süreklilik anksiyetesi arasında ilişki vardır (p=0,000). Kadınların süreklilik anksiyetesi daha yüksektir. Katılımcıların okudukları bölümlerle MDAS arasında bir ilişki yoktur (p=0,622). Ancak SMYO öğrencilerinin dental kaygıları SYO öğrencilerine göre daha yüksektir. Diş fırçalama sıklığı ile MDAS arasında bir ilişki yoktur (p=0,253). Fakat bir defa dişlerini fırçalayanların dental kaygıları en yüksek iken, günde birden az fırçalayanların dental kaygıları en düşüktür. Diş fırçası (p=0,872) ve diş macunu (0,648) seçimi ile MDAS arasında bir ilişki yoktur. Fakat fırça seçiminde reklama öncelik verenler ile diş macunu seçiminde macunun özelliklerine dikkat eden grupların dental anksiyeteleri daha yüksektir. Macun ve fırça seçiminde fiyata dikkat edenlerin kaygı düzeyleri en düşük bulunmuştur. Fırçalama eğitimi almanın MDAS ile ilişkisi yoktur (p=0,766). Katılımcılar bu eğitimi çoğunlukla okullarda eğitimcilerden aldıklarını belirtmişlerdir. Diş hekimine gitme sıklığı ile MDAS arasında ilişki vardır (p=0,003). Senede 2 defa gidenlerin MDAS’sı en düşük bulunmuştur. Bireylerin dişi ağrıdığında seçtiği kurum/muayenehane ile MDAS arasında ilişki yoktur (p=0,139). Diş hekimi seçerken dikkat edilen kriterler ile MDAS arasında ilişki yoktur (p=0,518). Fakat aile ve arkadaşların tavsiyeleri kişilerin seçimini belirgin bir şekilde etkilemektedir. MDAS değeri ile TXI ve TXII değerleri arasında bakılan pearson korelasyon analizinde TXI ile MDAS değerleri arasında negatif korelasyon bulunmuş olup istatistiksel olarak anlamsızdır (r=-0,087). Yeterli anlamlılığa erişmemiştir. MDAS TXII değerleri arasında ise istatistiksel olarak anlamlı olmayan pozitif korelasyon bulunmuştur (r=0,054). Sonuç ve öneriler : Sonuç olarak kadınların dental kaygıları erkeklerden daha yüksektir. Bu durum toplumda yaygın olan ataerkil anlayış nedeniyle erkeklerin kadınlara göre kendilerini daha zayıf gösterebilecek duygu durumları açıkça ifade edememelerinden kaynaklanabilir. Diş hekimine gitme sıklığı arttıkça dental kaygı düzeyinin azaldığı görüldü. Hasta hekim uyumunun artması ve tedavi sürecini olumlu etkilemesiyle açıklanabilir. Öğrencilerin sosyodemografik özellikleri ve TXI-TXII ölçeklerine verdikleri yanıtlarla dental kaygı arasında ilişki görülmemiştir. Travmatik dental tedavi hikayesi olmayanlarda da anksiyete görülmesi ağız ve diş tedavilerinin kişisel alan içerisinde yapılıyor olması hastaları tedirgin edebileceği sonucuna varıldı. Bu sonuçlar ışığında dental anksiyetenin sosyodemografik özelliklerden ve kişinin durumluluk-süreklilik anksiyetesinden de bağımsız olduğu kanısına varılmıştır.