Nurcan BİCAKCİ, Mehmet ULUTAŞ

GİZLİ VE GÜVENLİ; YER ALTI HASTANELERİ

Yer altı hastaneleri savaşlar, salgın hastalıklar, afetler gibi insan sağlığı üzerinde yıkıcı etkiler oluşturabilen durumlarda hastanelerin güvenlik açısından tehdit altında olmalarına rağmen sağlık hizmeti sunumunu devam ettirmeleri için kullanılan, yer yüzeyinin altında inşa edilmiş ya da yer altında var olan alanların dönüştürülmesi ile elde edilmiş korunaklı sağlık yapılarıdır. Yer altı hastanelerinin yirminci yüzyılda savaşlar nedeniyle inşa edilmiş birçok klasik örneği günümüze kadar ulaşmayı başarmıştır. Günümüzde de klasik ve modern teknoloji sentezi ile oluşturulmuş bazı yer altı hastaneleri çeşitli amaçlarla hizmet vermeye devam etmektedir. Günümüz yer altı hastaneleri daha çok olası konvansiyonel, kimyasal, biyolojik, radyoaktif ve nükleer saldırılardan korunmak ve karşı karşıya kalınan bu durumlar için özelleşmiş bakım sağlamak üzere organize edilmiştir. Ülkemizin içinde bulunduğu stratejik konum, komşu coğrafyalarda devam eden sıcak savaş, küresel silahlanmadaki endişe verici artış, terör gruplarının kitle imha silahlarına kolaylıkla ulaşıp kullanılabilmeleri gibi nedenlerle toplumumuzun güvenli hastanelere sahip olmasının önemi ve gerekliliği giderek artmaktadır. Bu nedenle ülkemizdeki hastaneler için gerekli analizlerle güvenlik seviyelerinin sık sık kontrol edilmesi önemlidir. Bunun yanında yer altı hastaneleri de mevcut hastane yapılarının yetersiz kalabileceği ya da sağlık hizmet sunumunu gerçekleştiremeyeceği durumlar için, stratejik önemi olan konumlarda, toplumumuzun ihtiyaçlarını karşılayabilmek için hazırda bulundurulmalıdır. Bu makale ülkemizde aktif örneği bulunmayan yer altı hastanelerinin önemi ve örneklerini açıklamak üzere planlanmıştır.

HIDDEN AND SAFE; UNDERGROUND HOSPITALS

Underground hospitals are sheltered health structures which built under the surface of ground or obtained by transforming existing underground areas to ensure that hospitals continue to provide health care even though they are threatened in terms of security when situations that can have devastating effects on human health such as wars, epidemics and disasters. Many classic examples of underground hospitals built in the twentieth century due to wars have survived to the these day. Today, some underground hospitals, which were created with the synthesis of classical and modern technology, continue to serve for various purposes. Today's underground hospitals are mostly organized to protect against possible conventional, chemical, biological, radioactive and nuclear attacks and to provide specialized care for these situations. The importance and necessity of having safe hospitals for our society is increasing due to the strategic location of our country, the ongoing hot war in neighboring geographies, the alarming increase in global armament and the fact that terrorist groups can easily access and use weapons of mass destruction. For this reason, it is important to check the security levels frequently with the necessary analyzes for the hospitals in our country. In addition, underground hospitals should be available to meet the needs of our society in strategically important locations in cases when existing hospital structures may be insufficient or can not provide health services. This article is planned to explain the importance and examples of underground hospitals that do not have active samples in ourcountry.

PDF

___

1. Özkul AE: Sağlık sistemleri planlama ve kontrolü . A.Ü. Yayın No: 819: A.Ö.F. Yayın No: 429, 1994; Eskişehir. 2. World Health Organization: Hospitals [İnternet yayını]. [atıf 14.03.2019] Erişim:https://www.who.int/hospitals/hospitals-in-the-health-system/en/ 3. World Health Organization: Safe hospitals in emergencies and disasters: structural, non-structural and functional ındicators. WHO Library Cataloguing in Publication Data [İnternet yayını]. 2010 [atıf16.01.2019]Erişim:http://www.wpro.who.int/emergencies_disasters /documents/SafeHospitalsinEmergenciesandDisastersweboptimized.pdf 4. Banatin CA, Go MV, PeňafielRM,Bituin RA (Eds). Safe hospitals in emergencies and disasters: Philippine ındicators. Protect hospitals and health facilities in emergencies and disasters. 2nd ed. Department of Health, Republic of the Philippines [İnternetyayını]. 2009 [atıf 25.03.2019] Erişim: https://home.doh.gov.ph/uploads/downloads/ DOH_INTRANET_safehospitalsinemergenciesphilippi neindicators_225104.pdf 5. Roberts DV. Sustainable development and the use of underground space. Tunnelling and Underground Space Technology.1996; 11 (4) 383-390. Erişim: https://doi.org/10.1016/S0886-7798(96)00039-9 6. Fallon K, Kieval N. Saving lives underground the case for underground hospitals in Syria. (Rapor 1.0) The Syria Campaign [İnternet yayını]. 2017 [atıf25.03.2019].Erişim: https://savinglivesunderground.thesyriacampaign.org/ 7. Tombaccini D, Lippi D, Lelli F, Rossi C. Florence and ıts hospital a history of healthcare and assistance ın the florentine area: Firenze University Press, 2008; 126-129. 8. Thomas G: Quand le servıce de santé faısaıt « carrıères » la réutilisation des creutes de l’aisne pour l’activité du service de santé, pendant le premier conflit mondial . Médecıne Et Armées [İnternet yayını]. 2009,37,3 [atıf 15.03.2019].Erişim:http://www.annales.org/archives/x/creutes-de-aisne.pdf 9. Fairclough A. The German Underground Hospital in Jersey. Museum International.1993; 45(1):42-44. 10. Macpherson G, Beecham L. Wartime practice and modern medicine in Jersey Spring. Br Med J (Clin Res Ed) . 1988; 14 Mayıs; 296 (6633):1386-1388. 11. Queensland Goverment. Former underground hospital, Mount Isa [İnternet yayını] . [ atıf 14.03.2019] Erişim: https://apps.des.qld.gov.au/heritage-register/detail/?id=601102 12. Hospital in The Rock. The history of the hospital in the rock [İnternet yayını] . [ atıf 14.03.2019] Erişim:http://glomdhistoria.se/project/det-underjordiska-sjukhuset/ 13. Ghaleba S, Mukwege, Roberts R, Sulkowicz KJ, Vlassove V. Protect Syria's doctors: an open letter to world leaders. The Lancet. 2016;3888(10049):1056. 14. World Health Organization: Syrian Arab Republic Annual Report 2016 [İnternet yayını] . [ atıf 11.03.2019] Erişim: https://www.who.int/hac/crises/syr/sitreps/syria_annual -report-2016.pdf?ua=1 15. Physicians For Human Rights: The Syrian conflict: eight years of devastation and destruction of the health system [İnternet yayını] . [ atıf 15.03.2019] Erişim: https://phr.org/resources/the-syrian-conflict-eight- years-of-devastation-and-destruction-of-the-health- system/ 16. Attar S. The hell of Syria’s field hospitals. N Engl J Med. 2016; 374(23):2205-2207. 17. Glömd Historia: Civilförsvar det underjordiska sjukhuset [İnternet yayını] . 2016 Mart [atıf 10.02.2019] Erişim:http://glomdhistoria.se/project/det-underjordiska-sjukhuset/ 18. Tel-Avıv Sourasky Medıcal Center: About Tel Aviv Sourasky Medical Center [atıf 11.02.2019] Erişim: https://www.tasmc.org.il/sites/en/About/Pages/About.aspx 19. Sharon A. flexible building design offers future- proofing. IFHE Dıgest. 2012;96–98. 20. Pilosof NP, Kalay YE. Open building in practice: a comparative study of hospital design strategies for future change. Open Building For Resilient Cities Los Angeles, California / December 6-8, 2018(v2). 21. Shaare Zedek Medical Center: About Shaare Zedek [atıf 06.03.2019] Erişim:https://www.szmc.org.il/eng/About-Us/ 22. Hadassah Medical Center: Davidson Hospital Tower [atıf 06.03.2019] Erişim: http://www.hadassah- med.com/about/davidson-hospital-tower.aspx 23. Bar-El Y, Reisner S, Beyar R. Moral dilemmas faced by hospitals in time of war: the Rambam Medical Center during the Second Lebanon War. Med Health Care and Philos. 2014; 17(1):155–60 doi: 10.1007/s11019-013-9517-x 24. Bar-El Y, Michaelson M, Hyames G, Skorecki K, Reisner S, Beyar R. An academic medical center under prolonged rocket attack—organizational, medical, and financial considerations. Academic Medicine. 2009; 84(9): 1203–1210. 25. Design Build-Network: Rambam Health Care Campus Underground Hospital [İnternet yayını] . [ atıf 16.01.2019] .Erişim: https://www.designbuild- network.com /projects/rambamhealthcarecamp/ 26. Klein L, Michaelson M, Hyams G. Nato advanced research workshop: hospıtals under fıre - plannıng and operatıng a hospıtal under fıre and extreme cırcumstances. Mil. Med. Sci. Lett 2015;84(2):82-92. 27. Karakoç MN: Afet ve savaşlarda bir model olarak yer altı hastane sistemleri. 1st Disaster and Pre-Hospital Management in the Middle East Congress Book, 08 – 11 Kasım 2017,İstanbul. 28. Rambam Health Care Campus: Sammy Ofer fortified underground emergency hospital [atıf 06.03.2019] Erişim: https://www.rambam.org.il/en/?catid=%7Be0582f38-28eb-44d9-b4f1-521e134d6989%7D 29. World Health Organization. Attacks on health care dashboard Reporting period: 1 January - 31 December 2018 [İnternet yayını ] . 2019 [atıf 12 Mart 2019] . Erişim: https://www.who.int/emergencies/attacks-on-health-care/attacks-dashboard-2018-full.pdf?ua=1 30. Hebrang A, Henigsberg N, Golem AZ, Vidjak V, Brnić Z, Hrabac P. Care of military and civilian casualties during the war in Croatia. Acta Medica Croatica.2006; 60: 301–307. 31. Weisskopf V. The Jewish Hospital in Budapest under the Nazi occupation (1944-1945). Harefuah. 2008;147(1):81-4. 32. Tarrant JM. Moorfields eye hospital in the Blitz. British Journal of Ophthalmology. 1943; 27:312–319. 33. Eisenman A. Emergency care under fire and underground: a personal narrative. Isr J Emerg Med.2006; 6 (4):5-9.