Esra SEMİZ, Sami HİZMETLİ, Murat SEMİZ, Ahmet KARADAĞ, Bülent ALIM, Merve ADALI, Mehmet TUNÇAY, Ü. ÇÖPOĞLU

Fibromiyalji Hastalarında Serum Kortizol Düzeyinin Depresyon ile İlişkisi

Amaç: Bu çalışmanın amacı fibromiyalji (FM) tanısı konulmuş hastalarda depresyon ile serum kortizol düzeyi arasındaki ilişkinin araştırılmasıdır.Gereç ve Yöntem: Çalışmaya; fizik Tedavi polikliniğine başvuran, çalışmayı kabul eden, Amerikan Romatoloji Birliği (ACR) kriterlerine göre Fizik tedavi uzmanları tarafından FM tanısı konulduktan sonra psikiyatri polikliniğinde değerlendirilmeye alınan toplam 72 hasta alınmıştır. Sosyodemografik veri toplama formu ve Beck Depresyon Ölçeği içeren test formları doldurularak veriler elde edildi. Kontrol grubu olarak 39 sağlıklı birey alındı. Kortizol düzeylerinin saptanması için, çalışma ölçütlerine uyan hasta ve kontrol grubundan kan örnekleri sabah 08.00-09.00 saatleri arasında alındı.Bulgular: Çalışmaya katılanların %33.2’ sinde hafif düzeyde depresyon tespit edilmiştir. Hasta grubundaki bireylerin serum kortizol ortalaması 10.10 ± 4.08 цg/dL, kontrol grubundaki bireylerin kortizol ortalaması 11.78 ± 3.6 цg/dL bulunmuştur.Sonuç: Çalışmamızda fibromiyalji hastalarının serum kortizol düzeylerinin sağlıklı kontrollerden anlamlı düzeyde daha düşük olduğu saptanmıştır. Depresyon ile serum kortizol düzeyi arasında korelasyon bulunmamıştır. Bu çalışma FM hastalarının tedavisinde psikiyatrik değerlendirmenin gerekliliğini göstermiştir.

Anahtar Kelimeler:

Depresyon, Fibromiyalji, Kortizol

Association Between Depression and Serum Cortisol Levels Patients with Fibromiyalgia

Purpose: The fundamental objective of thisstudy is to determine the depression levels andto review its relations with serum cortisollevels in cases presenting with fibromyalgia(FM).Materials and Methods: Seventy one patientsparticipated in this study who referred tophysiotherapy department, and approved toparticipate in this study, and they werediagnosed with FM by physiotherapistsaccording to American RheumatologyAssociation and they were referred topsychiatry department, afterwards. Therelevant data were obtained by filling the testforms such as socio-demographic dataacquisition form and Beck DepressionInventory. The control group was consistedwith 39 healthy individuals. To determine thelevels of the cortisol, the blood samples weretaken between 08.00 am-09.00 am from thepatients and the control group that match withthe study criteria.Results: In this study, mild depression wasdetected in 63,2% of the participants. Serumcortisol average of individuals in patient groupand control group was found as 10.10 ± 4.08цg/dL and 11.78 ± 3.6 цg/dL.Conclusion: In this study, serum cortisol levelsof fibromyalgia patients was significantlylower than levels of healthy control patients.However, there was no significant associationbetween the levels of cortisol and depression.This study show that necessity to psychiatricevaluation in treatment of patients with FM.

Keywords:

Cortisol Depression, Fibromyalgia, Cortisol,

PDF

___

-Bradley LA, Alarcon GS. Fibromyalgia. In: Kopman WJ (ed). Arthritis and Allied Conditions. 14 th edition Philedelphia. Lippincott & Williams & Wilkins, 2001, 1811-44.
- Yılmaz H, Uğurlu H, Sallı H, Muscle Performance in Patients with Fibromyalgia Syndrome. Rheumatism, 2007, 22:43-7.
- Çapacı K, Hepgüler S. Fibromiyalji Sendromu: Etiyopatogenez. Ege Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dergisi, 1998, 4 (3):219-25.
- Neeck G: Patogenic mechanisms of fibromyalgia. Elsevier Ageing research Reviews, 2001, 1:243–55.
- Yunus MB. Towards a model of pathophsiology of fibromyalgia: aberrant central pain mechanisms with peripheral modulation ( editorial). J Rheumatol, 1992, 19:846-50.
- Reisine S, Fifield J, Walsh SJ, Feinn R. Do employment and family work affect the health status of women with fibromyalgia? J Rheumatol, 2003, 30:2045-53.
Guyton AC, M. D.(Eds.). Böbrek üstü bezi korteks hormonları. N Gökhan, H Çavuşoğlu (Çev. Eds.), Tıbbi Fizyoloji, yedinci baskı, İstanbul, Merk Yayıncılık, 1987, s.1311-31.
Pepper GM, Krieger DT. HPA abnormalities in depression. EDS. Neurobiology of Mood Disorders. KENT William and Wilkins, 1984.
Wolfe F, Smythe HA, Yunus MB. The American College of Rheumatology 1990 criteria for the classification of fibromyalgia. Arthritis Rheum, 1990, 33:160-72.
Sarmer S, Ergin S, Yavuzer G. The validity and reliability of the turkish version of the fibromyalgia impact ques-tionnaire. Rheumatology Int 2000, 20:9-12.
Hisli N. Beck Depresyon Envanterinin üniversite öğrencileri için geçerliliği, güvenirliği. Psikoloji Dergisi, 1989, 7:3-13.
Kasper S The psychiatrist confronted with a fibromyalgia patient. Hum Psychopharmacol, 2009, 24: 25-30.
Sivas FA, Başkan BM, Aktekin LA, Çınar NK, Yurdakul FG, Ozoran K. Fibromyalji Hastalarında Depresyon, Uyku Bozukluğu ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi. Türk Fiziksel Tıp ve Rehab Dergisi, 2009, 55:8–12.
Güven AZ, Kul PE, Gündüz OH. Depression and psychosocial factors in Turkısh women with fibromialgia syndrome. Eur Med Phys, 2005, 41:309–13.
Yunus MB, Ahles TA, Aldag JC, Masi AT. Relationship of clinical features with psychological status in primary fibromyalgia. Arthritis Rheum, 1991, 34:15–21.
Güleç H, Sayar K, Topbaş M,. Karkucak M, Ak İsmail. Fibromiyalji Sendromu Olan Kadınlarda Aleksitimi ve Öfke. Türk Psikiyatri Dergisi, 2004, 15(3):191-8.
Hudson JI, Hudson MS, Pliner LF, Goldenberg DL, Pope HG. Fibromyalgia and majör affective disorder: a controlled phenomenology and family history study. Am J Psychiatry, 1985,142:441-6.
Tak LM, Cleare AJ, Ormel J, Manoharan A, Kok IC. Meta-analysis and meta-regression of hypothalamic-pituitary-adrenal axis activity in functional somatic disorders. Biol Psychol, 2011, 12:18.
Gur A, Cevik R, Sarac AJ, Colpan L, Em S. Hypothalamic-pituitary-gonadal axis and cortisol in young women with primary fibromyalgia: the potential roles of depression, fatigue, and sleep disturbance in the occurrence of hypocortisolism. AnnRheum Dis, 2004, 63:1504-6.
Gur A, Cevik R, Nas K, Colpan L, Sarac S. Cortisol and hypothalamic-pituitary-gonadal axis hormones in follicular-phase women with fibromyalgia and chronic fatigue syndrome and effect of depressive symptoms on these hormones. Arthritis Res Ther, 2004, 6:232-8.
Mc Cain GA, Tilbe KS. Diurnal hormone variation in fibromiyalgia syndrome: a comparison with rheumatoid arthritis. The Journal of Rheumatology. Supp, 1989, 19:154-7.
Griep EN, Boersma JW, Lentjes EG, Prins AP, van der Korst JK, de Kloet ER. Function of the hypothalamic-pituitary-adrenal axis in patients with fibromyalgia and low back pain. J Rheumatol, 1998, 25:1374-81.
Bilici M, Taneli B. Majör depresyonda hipotalamopitüiter-adrenal ve hipotalamo-pitüiter-tiroid eksen bulguları. Türk Psikiyatri Dergisi, 1998, 9:83-91.
Bradley LA. Pathophysiology of fibromyalgia. Am J Med, 2009, 122:22-30.
Catley D, Kaell AT, Kirschbaum C, Stone AA. A naturalistic evaluation of cortisol secretion in persons with fibromyalgia and rheumatoid arthritis. Arthritis Care Res, 2000, 13(1):51-61.
McLean SA, Williams DA, Harris RE, Kop WJ, Groner KH, Ambrose K et al. Momentary relationship between cortisol secretion and symptoms in patients with fibromyalgia. Arthritis Rheum, 2005, 52(11):3660-9.

Mustafa Kemal Üniversitesi Tıp Dergisi-Cover

ISSN: 2149-3103
Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
Başlangıç: 2010
Yayıncı: Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanlığı

Arşiv