Buğday üretiminde girdi kullanım düzeyinin ve son yıllarda girdi kullanımında meydana gelen değişikliklerin belirlenmesi: Hatay ili örneği

Bu çalışmada, Hatay yöresinde buğday üretiminde kullanılan girdi kullanımı incelenmiştir. Hatay İli Türkiye'nin tarımsal üretim potansiyeli yüksek illerinden biridir. İldeki toplam tarım arazisinin %53’ünde tarla bitkileri yetiştirilirken, pamuk ve buğday bitkileri yörede yetiştirilen başlıca iki tarla bitkisidir. 2021 yılında, Hatay ilinde 540 988 da alanda toplam 247 960 ton buğday üretimi gerçekleşmiş olup, bu miktar Türkiye’nin toplam buğday üretiminin %1.38’ini oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında, Hatay yöresinde 104 işletme ile anket yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, anket yapılan işletmelerde toplam 16 539 da alanda buğday üretimi gerçekleşirken, ortalama 555 kg da-1 verim elde edildiği belirlenmiştir. Buğday üretiminde kullanılan girdilerin ortalama kullanım miktarları şu şekildedir; kullanılan tohum miktarı: 28.87 kg da-1, zirai ilaç (herbisit, fungusit, insektisit): 345.55 cc da-1, birim alanda kullanılan gübre miktarı: 72.34 kg da-1, toprak işleme, gübreleme, ilaçlama ve hasat için harcanan mazot miktarı: 14.94 lt da-1, makine gücü kullanımı: 1.34 sa da-1, sulama için harcanan; elektrik gücü: 51.54 KW da-1 ve mazot miktarı: 3.21 lt da-1 olarak belirlenmiştir. Bunlara ek olarak işletme başına 2.45 yevmiyeli işçi çalışırken, yevmiyeli olarak çalışılan gün sayısı ortalaması 7.9 gün olarak belirlenmiştir. Araştırma kapsamında, üreticilerin buğday üretiminden genel olarak memnun olduğu belirlenirken, son yıllarda artan girdi maliyetleri nedeni ile girdi kullanımında kesintiye gittikleri araştırma kapsamında bulunana önemli sonuçlardandır.

Anahtar Kelimeler:

Buğday üretimi, Girdi kullanımı, İşgücü, Verim, Hatay

Determination of input usage level for wheat production and changes of input usage in recent years: A case of Hatay province

In this study, the input usage situation of wheat production in the Hatay province of Turkey was investigated. Hatay is one of the regions in Turkey with a high agricultural production potential. While field crops take up 53% of the total agricultural area in Hatay, cotton and wheat crops are the two main crops grown in the province. According to the data of 2021; in Hatay 247 960 tons of wheat was produced in a 540 988 da area, and this amount constitutes 1.38% of Turkey’s total wheat production. Within the research, a survey study was carried out with 104 enterprises in Hatay. According to the research results, it was determined that wheat production was realized in a total area of 16 539 da, and the average yield was found as 555 kg da-1. The average usage amounts of inputs in wheat production were as follows; seed usage: 28.87 kg da-1, pesticide usage (herbicide, fungicide, insecticide): 345.55 cc da-1, fertilizer usage per unit area: 72.34 kg da-1, diesel fuel usage (soil cultivation, fertilization, spraying and harvesting): 14.94 lt da-1, machine power usage: 1.34 h da-1, electric power usage for irrigation: 51.54 KW da-1 and diesel fuel usage for irrigation: 3.21 lt da-1. In addition, while 2.45 daily laborers were working per enterprise, the average number of days worked was determined as 7.9. In addition, it was found that the producers were generally satisfied with wheat production; however, in recent years they cut their input usage due to the increase of input costs.

Keywords:

Wheat production, Input usage, Labor force, Yield, Hatay,

PDF

___

Bayramoğlu, Z., Göktolga, Z.G., & Gündüz, O. (2005). Tokat ili Zile ilçesinde yetiştirilen bazı önemli tarla ürünlerinde fiziki üretim girdileri ve maliyet analizleri. Tarım Ekonomisi Dergisi, 11 (2), 101-109.
Birinci, A., & Küçük, N. (2004). Erzurum ili tarım işletmelerinde buğday üretim maliyetinin hesaplanması/Calculating wheat production cost on the farms in Erzurum Province. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 35 (3-4), 177-181.
Çelik, A. (2021). Türkiye’nin buğday üretimi ve dış ticareti. 10. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi, 11-12 Nisan, Ankara, 320-325.
Çiçek, A., & Erkan, O. (1996). Tarım Ekonomisinde Araştırma ve Örnekleme Yöntemleri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:12, Ders Notları Serisi No:6, Tokat, 62 s.
Duru, S., Gül, A., & Hayran, S. (2019). Türkiye’de buğday ve buğday mamulleri dış ticaret yapısı. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4 (2), 552-564.
Eraktan, G. (2001). Tarım Politikası Temelleri ve Türkiye’de Tarımsal Destekleme Politikası. Uzel Yayınları, ISBN 975-8437-01-1, İstanbul.
Erbaş, N. (2020). Yozgat ili tarım işletmelerinde kışlık buğday (Triticum aestivum L.) üretiminin maliyet analizi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10 (2), 1318-1328.
FAO (2023). The Food and Agriculture Organization of the United Nations. Crops and Livestock Products Data. http://www.fao.org/faostat/en/#data/TP
Hussain, Z., Khan, M.A., & Irfan, M. (2010). Water energy and economic analysis of wheat production under raised bed and conventional ırrigation systems: A case study from a semi-arid area of Pakistan. Elsevier, Soil & Tillage Research, 109, 61-67.
Kızılaslan, H. (2004). Dünya’da ve Türkiye’de buğday üretimi ve uygulanan politikaların karşılaştırılması. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 21 (2), 23-38.
Mala, S.N., & Akbay, C.K. (2022). Input use, cost structure and economic analysis of wheat production in the Northern Region of Iraq. Custos e agronegócio online, 18 (1), 250-270.
Saini, S., Nimbrayan, P.K., & Jeet, A. (2019). An economic analysis of wheat and paddy cultivation in Kurukshetra District of Haryana. International Archive of Applied Scıences and Technology, 10 (3), 28-31.
Semerci, A., Mazıd, A., Amegbeto, K.N., Keser, M., Morgounov, A., Peker, K., Bagcı, A., Akın, M., Küçükçongar, M., Kan, M., Karabak, S., Altıkat, A., & Yaktubay, S. (2012). The production functions of wheat production in Turkey. Bulgarian Journal of Agricultural Science, 18 (2), 240-253.
Semerci, A. (2013). Determining the resource use efficiency in wheat (Triticum aestivum L.) production: A case study of Edirne Province – Turkey. Bulgarian Journal of Agricultural Science, 19, 314-324.
Tarım ve Orman Bakanlığı. (2022). Türkiye Cumhuriyeti, Tarım ve Orman Bakanlığı, Ürün Masaları. Buğday Bülteni, Dünyada Buğday; Mayıs 2022. https://www.tarimorman.gov.tr/BUGEM/Belgeler/YATIRIMCI%20REHBER%C4%B0/Bu%C4%9Fday%20May%C4%B1s%20B%C3%BClteni.pdf
TÜİK (2022). Türkiye İstatistik Kurumu, İstatistik Veri Portalı. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?locale=tr
TÜİK (2023a). Türkiye İstatistik Kurumu, İstatistik Veri Portalı. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?locale=tr
TÜİK (2023b). Türkiye İstatistik Kurumu, Bitkisel Ürün Denge Tabloları, 2022. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Bitkisel-Urun-Denge-Tablolari-2022-49456#:~:text=Toplam%20tah%C4%B1l%20%C3%BCretiminde%20en%20b%C3%BCy%C3%BCk,derecesi%20ise%20%256%20olarak%20ger%C3%A7ekle%C5%9Fti
USDA (2023). United States Department of Agriculture. Grain: World Markets and Trade. https://apps.fas.usda.gov/psdonline/circulars/grain.pdf
Verma, D.K., Singh, H., & Meena, G.L. (2021). Factors affecting production of cereal crops in Rajasthan: The Cobb-Douglas Analysis. Economic Affairs, 66 (2), 01-06.
Verma, S.K., Singh, R., Pratap, A., Yadav, S., Shakya, A.K., & Kumar, K. (2023). Economics of production and resource use efficiency wheat cultivation in Hardoi District of Uttar Pradesh. Environment and Ecology, 41 (1A), 284-291.
Yara, (2021). https://www.yara.co.uk/crop-nutrition/wheat/wheat-historical-development/#:~:text=The%20cultivation%20of%20wheat%20was,containing%20two%20sets%20of%20chromosomes
Zhang, F., Zhan, J., Zhang, Q., Yan, H., & Sun, Z. (2016). Allocating agricultural production factors: A scenario-based modeling of wheat production in Shandong Province, China. Physics and Chemistry of the Earth Parts, 96, 55-63.