Rize ilindeki çay yetiştiren işletmelerin sosyo-demografik özellikleri ve pazarlama sorunları

Amaç: Bu araştırmada, Rize ilinde çay yetiştiren işletmelerin sosyo-demografik yapısı ve pazarlama sorunları incelenmiştir. Yöntem ve Bulgular: Çalışma, Rize ili; Merkez, Fındıklı, Ardeşen ve Çayeli ilçelerinde çay yetiştiriciliğinin yoğun olarak yapıldığı köylerde 2017 üretim döneminde yürütülmüştür. Örnek işletmeler Neyman yöntemine göre belirlenmiş ve veriler 90 çay yetiştiren işletmeden yüz yüze görüşülerek anket yöntemi ile elde edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; ortalama işletme genişliği 8.79 dekar, ortalama hane genişliği 4.31 kişi, işletmecilerin ortalama yaşı 52.31 yıl, işletmecilerin çay yetiştiriciliğindeki deneyim süresi 32.16 yıl, üreticiler çay yaprağı satımında çoğunlukla (%84.13) ÇAYKUR’u tercih ettikleri ve ÇAYKUR’u tercih etmelerinin en önemli nedeni güven ve itimat olduğu, üreticilerin %55.56’sı pazarlamada sorun yaşadıkları ve bu sorunun temel nedeni kota sınırlamasının (%58.06) olduğu belirlenmiştir. Genel Yorum: Üreticilerin eğitim düzeylerinin ve çay yetiştiriciliğindeki deneyim sürelerinin yüksek olduğu, yaş çay yaprağı pazarlamasında problemler yaşadığı ve yaş çay yapraklarını genellikle ÇAYKUR’a sattıkları tespit edilmiştir. Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Türkiye’de çay üretiminde ilk sırada Rize ili yer almaktadır. Rize ili iklimi ve coğrafi yapısı nedeniyle çay yetiştiriciliği için uygun olup, çaya alternatif olarak yetiştirilebilecek başka bir ürün bulunmamaktadır. Dolayısıyla, çay yetiştiriciliği üreticiler için en önemli gelir kaynağı durumundadır.

Socio-demographic characteristics and marketing problems of tea growing farms in Rize province

Aims: In this study, socio-economic structure and marketing problems of tea growing farms in Rize province were investigated. Methods and Results: Study were carried out in Merkez, Fındıklı, Ardeşen and Çayeli districts of Rize Province where the tea cultivation is intensive in 2017 production period. The sample farms were determined according to the Neyman method and the data were obtained by face-to-face interviews with 90 tea-growing farmers. According to the research results it was determined that 8.79 decares of average farm land, average of 4.31 people per house, average farmers old of 52.31 years, 32.16 years of experience in tea cultivation of the farmers, the majority (84.13%) tea leaf producers preferring marketingtheir product to ÇAYKUR and the main reason for this preference was reliability of it, and 55.56% of the producers stating marketing and quota limitation (58.06%) problems. Conclusions: It has been determined that the education level of the producers and their experience in tea cultivation were high, they have problems in the marketing of their products and they usually sell the tealeaf to ÇAYKUR. Significance and Impact of the Study: Rize is ranked in the first place in the tea production in Turkey. Due to the climate and land topography of Rize province, it is suitable for tea production and there is no other alternative crop that can be substituted for tea. Therefore, tea farming is the most important source of income for producers.

PDF

___

Acar M, Gül M (2015) Havuç yetiştiriciliğinin teknik yapısı ve değişimi: Konya ili örneği. MKÜ Zir.Fak. Derg. 20(1): 43-53.
Anonim (2016) ÇAYKUR Yıllık Faaliyet Raporu http://www.caykur.gov.tr/CMS/Design/Sources/Dos ya/Yayinlar/181.pdf (Erişim Tarihi: 8 Nisan 2019)
Anonim (2018a) Yeditepe Sağlık Hizmetleri A.Ş-Çay Tarımı Arge Raporu.
Anonim (2018b) Çay Sektör Raporu. http://www.caykur.gov.tr/CMS/Design/Sources/Dos ya/Yayinlar/104.pdf (Erişim Tarihi: 15 Nisan 2019)
Anonim (2018c) TÜİK Dış Ticaret İstatistikleri. https://biruni.tuik.gov.tr/disticaretapp/menu.zul (Erişim Tarihi: 25 Nisan 2019)
Anonim (2019a) FAOSTAT DATA. http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC (Erişim Tarihi: 13 Nisan 2019)
Anonim (2019b) TÜİK Bitkisel Üretim İstatistikleri. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr (Erişim Tarihi: 20 Nisan 2019)
Anonim (2019c) TÜİK Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr (Erişim Tarihi: 2 Nisan 2019)
Anonim (2019d) TÜİK Eğitim İstatistikleri. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=130&locale=tr (Erişim Tarihi: 2 Nisan 2019)
Bakırcı M (2005) Türkiye’de organik tarımın geleceği ve Türkiye-Avrupa Birliği (AB) tarım müzakerelerine etkisi. Coğrafya Derg. 13(1): 67-83.
Başbuğ T, Gül M (2016) Analysis of cost and profitability for enterprises engaged in greenhouse cultivation in highland conditions: the case of Elmalı, Antalya. Econom. Engineer. Agric. Rural Develop. 16(2): 19-26.
Dağ M (1996) Rize ili Kalkandere ilçesi çay işletmelerinde yaş çay yaprağı üretim fonksiyonu ve girdi kullanma etkinliği üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bil. Ens., Tarım Ekonomisi ABD, 103 s.
Gül M, Demircan V, Yılmaz H, Yılmaz H (2016) Technical efficiency of goat farming in Turkey: a case study of Isparta province. Rev. Bras. Zootec. 45(6): 328-335.
Gül M, Parlak H (2017) Input usage and problems in green bean production: a case of Burdur province, Turkey. AgroLife Sci. J. 6(1): 133-140.
Gül M, Bayraklı B, Karlı B, Akpınar MG (2018) Cost and profitabılıty of garlic production in Kastamonu province. Scientific Papers. Econom. Engineer. Agric. Rural Develop, 18(2): 227-232.
Karlı B, Gül M, Kadakoğlu B, Karadağ Gürsoy A (2018) Türkiye’de Tarımda Üretici Örgütlenmesinin Önemi ve Gelişimi. Akademia Sos. Bil. Derg., Özel Sayı(1): 318-329.
Mesci O, Karlı B (2018) Isparta ilinde arazi toplulaştırması yapılan alanlardaki tarım işletmelerinin sosyoekonomik analizi. MKÜ. Zir. Fak. Derg. 23(1): 106-114.
Özcan M, Yazıcıoğlu E (2013) Türkiye çay yetiştiriciliğinin sorunları ve öncelikleri. II. Rize Kalkınma Sempozyumu, Mayıs 03-04, Rize, Türkiye. ss 64-77.
Resmi Gazete (1994) Çay Bahçesi Ruhsatlarının Yeniden Düzenlenmesinde Uygulanacak Esaslar Hakkında Yönetmelik.
http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/21823.pdf (Erişim Tarihi: 10 Mayıs 2019)
Sarı F (2010) Çay işlemede teanin miktarının değişimi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bil. Ens., Tarım Ekonomisi ABD, 89 s.
Seyis F (2018) Rize ve Çevresinde Çay Üretimi ve Organik Tarım Çalışmaları. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Yayınları No:25, Rize. 161 s.
Üstün Ç, Demirci N (2013) Çay Bitkisinin (Camellia SINENSIS L.) Tarihsel Gelişimi Ve Tıbbi Açıdan Değerlendirilmesi. MEÜ Tıp Fak. Lokman Hek. Tıp Tar. ve Folk. Tıp Derg., 3(3): 5-12.
Yamane T (2001) Temel Örnekleme Yöntemleri. Çevirenler. Esin A, Bakır MA, Aydın C, Gürbüzsel E. Literatür Yayınları, İstanbul. 528s.