Farklı azot dozlarının kişniş (Coriandrum sativumL.) yaş herba uçucu yağ bileşenleri üzerine etkisi

Amaç: Bu çalışmada, farklı azot dozlarının (0, 3, 6, 9, 12 kgda-1), Hatay koşullarında yetiştirilen kişniş (Coriandrum sativumvar. vulgare) popülasyonunda taze herba uçucu yağ bileşenleri üzerine etkinliği araştırılmıştır.Yöntem ve Bulgular: Kişniş tohumlarının (29 Ocak 2020) tarlaya ekimi gerçekleştirilmiştir. Azot dozlarının yarısı ekimle birlikte, diğer yarısı ise bitkiler 5–10 cm boylandığında uygulanmıştır. 13 Nisan 2020 tarihinde bitkiler hasat edilmiştir. Taze herba örnekleri 3 saat süre ile Clevenger tipi aparat kullanılarak su buharı distilasyon ile uçucu yağları elde edilmiş ve elde edilen uçucu yağ bileşenlerine GC-MS ile bakılmıştır.Sonuçlara göre ana bileşenler; kontrol parseli ve bütün gübre dozları için; 2-Decenal, 2-Dodecanal, Decanal, Cyclodecanol, 13-Tetradecanal, Dodecanal, 1-Decanol, Undecanol, 2-Tridecenal, olarak tespit edilmiştir.Genel Yorum: Gübre dozlarının artması ile birlikte tespit edilen ana bileşenlerin oranlarının bazılarında artmalar, bazılarında azalmalar gözlemlenirken bir kısmında ise büyük bir değişim gözlemlenmemiştir.Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Bu çalışma ile kişniş taze herba uçucu yağındaki etken maddeleri oluşturan bileşenlerin farklı azot dozuna tepkisi belirlenerek en uygun azot dozunun belirlenmesi sağlanmıştır. Bu yönüyle kişniş taze herba uçucu yağı bileşenlerinin antimikrobiyal çalışmalarda kullanılabilirliği, ayrıca farklı bitkilerin uçucu yağ bileşenleri üzerine azot uygulamalarının etkileri konularında yapılacak çalışmalarla da desteklenebileceği düşünülmektedir.

Effect of different nitrogen doses on coriander (Coriandrum sativumL.) fresh herba essential oil components

Aims: In this study, the effectiveness of different nitrogen doses (0, 3, 6, 9, 12 kg da-1), on the essential oil components of the fresh herba of coriander (Coriandrum sativumvar. vulgare) populations grown in Hatay conditions was investigated.Methods and Results: Coriander seeds (January 29) were planted in the field. Half of the nitrogen doses were applied with planting, and the other half were applied when the plants were 5–10 cm tall. Plants were harvested on April 13. Fresh herb samples were obtained for 3 hours using Clevenger type apparatus, essential oils were obtained by water distillation and the components of the obtained essential oils were examined with GC-MS. According to the results, the main components in the Gc-Ms analysis were determined as 2-Decenal, 2-Dodecanal, Decanal, Cyclodecanol, 13-Tetradecanal, Dodecanal, 1-Decanol, Undecanol, 2-Tridecenal, for the control parcel and all fertilizer doses.Conclusions: With the increase of fertilizer doses, some of the ratios of the main components detected increased and decreased, while some did not show a large change.Significance and Impact of the Study: In this respect, it is thought that the use of coriander fresh herba essential oil components in antimicrobial studies, as well as the effects of nitrogen applications on the essential oil components of different plants can be supported by future studies.

PDF

___

Asgarpanah J, Kazemivash N (2012) Phytochemistry, pharmacology and medicinal properties of Coriandrum sativumL. African Journal of Pharmacy and Pharmacology Vol. 6(31): 2340-2345.
Bahadırlı NP, Türkmen M, Mert A (2016) Hatay koşullarında yetiştirilen aşotu (Coriandrum sativumL.) bitkisinin yaş herba ve tohum uçucu yağ oranlarının ve içeriklerinin belirlenmesi. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 9 (2): 20-22.
Baytop T (1984) Türkiye’ de Bitkiler İle Tedavi. İstanbul Üniv. Yay. No;3255, Ecz. Fak. Yay. No: 40, İstanbul.Baytop T (1994) Türkçe Bitki Adları Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları No: 578.
Beyzi E, Gürbüz B (2010) Ülkemizde Kişniş (Coriandrum sativumL.) Üretimi ve Bitkinin Genel Özellikleri. Ziraat Mühendisliği, Sayı: 354, 24-27.
Bhuiyan MNI, Begum J, Sultana M (2009) Chemical composition of leaf and seed essential oil of Coriandrum sativumL. from Bangladesh. Bangladesh J Pharmacol. 4: 150-153.
Burst S (2004) Essential oils: Their antibacterial properties and potential application in foods a review. International Journal of Food Microbiology, 94, 223–253.
Ceylan A (1987) Tıbbi Bitkiler II (Uçucu Yağ İçerenler). Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 481, İzmir.
Chung M, Ateeque A, Sun-Jin K, Poornanand MN, Praveen N (2012) Composition of the essential oilconstituents from leaves and stems of Korean Coriandrum sativumand their immunotoxicity activity on the Aedes aegypti L.. Immunopharmacology and Immunotoxicology, 34:1, 152-156.
Demir H (2006) Asotu (Coriandrum sativum) yapraklarından katalaz enziminin saflaştırılması ve bazı kinetik özelliklerinin arastırılması. Türkiye 9. Gıda Kongresi; 24-26 Mayıs 2006 Bolu, sayfa 315-318.
Diederichsen A (1996) Promoting the conservation and use of underutilized and neglected crops. Coriander, Institute of Plant Genetics and Crop Plant Research. Gatersleben/International Plant. Genetic Resources Inst. N: pp 83.
Doğan A, Akgül A (1984) Kişniş üretimi, bileşimi ve kullanımı Doğa Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi, 11 (2), pp. 326-333.
Erdoğdu Y, Esendal E (2018) The effectsof nitrogen doses on the seed yield and some agronomic characteristics of Coriander cultivars. Journal of Tekirdag Agricultural Faculty., 15 (01), 95-101.
Freires IDA, Murata RM, Furletti VF, Sartoratto A, Alencar SMD, Figueira GM, Rodrigues O,Duarte MC,PLet R (2014) Coriandrum sativum L. (Coriander) essential oil: antifungal activity and mode of action on Candida spp., and molecular targets affected in human wholegenome expression. PLoS One 2014; 9: e99086. (9);6., pp:1-13.
Ghamarnia H, Daichin S (2013)Effect of different water stress regimes on different Coriander (Coriandrum sativumL.) Parameters in a semi-arid climate. International Journal of Agronomy and Plant Production. Vol., 4 (4), 822-832.
Kan Y (2007) Konya ekolojik koşullarında yetiştirilen kişnişte uygulanan organik ve inorganik gübrelerin verim ve uçucu yağ oranı üzerine etkileri. Selçuk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 21 (42): 36-42.
Mandal S, Mandal M (2015) Coriander (Coriandrum sativumL.) essential oil: Chemistry and biologicalactivity. Asian Pac Trop Biomed.;5(6):421-428.
Matasyoh JC, Maiyo ZC, Ngure RM, Chepkorir R (2009) Chemical composition and antimicrobial activity of essential oil of Coriandrum sativum. Food Chem 113: 526–529.
Nurzyńska-Wierdak R (2013) Essential oil compositiono of the coriander (Coriandrum sativumL.) herb depending on the development stage. Acta Agrobotanica Vol. 66 (1): 53–60.
Telci İ, Avcı B (2006a) Changes in yields, essential oil and linalool contents of Coriandrum sativumvarieties (var. vulgareAlef. and var. microcarpumDC.) harvested at different development stages. Europ.J.Hort.Sci., 71 (6). S. 267–271.
Telci İ, Toncer OG, Sahbaz N (2006b) Yield, essential oil content and composition of Coriandrum sativumvarieties (var. vulgare Alef and var. microcarpum DC.) grown in two different locations. J. Essent. Oil Res. 18: 189–193.
Tonçer Ö, Tansı S, Kızıl S (1998) Time on essential oil of Coriander in Gap Region. Anadolu, J. of AARI, 8 (2):101–105.
Ulutaş-Deniz E, Yeğenoğlu S,Sözen-Şahne B, Gençler-Özkan AM (2018) Kişniş (Coriandrum sativum L.) üzerine bir derleme. Marmara Pharm J.; 22 (1): 15-28.
Yılmaz Ş, Hür N, Ertekin İ (2018) Seçilmiş Bazı Köpekdişi Ayrığı (Cynodon dactylon(L.) Pers. var. dactylon] hatlarında ot verimi vekalitesinin belirlenmesi. MKÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 23(2):232-241.