Mehmet Akif Ersoy'un şiirlerinde halk kültürü öğeleri - halk edebiyatı öğeleri

Şiiri, içinde yaşadığı toplumun faydasına kullanmayı amaç edinmiş şairler içerisinde Mehmet Âkifin adı ilk sıralarda yer alır. Vatan konusu etrafında gelişen hürriyet, istibdat, tefrika, milliyetçilik-ırkçılık meselelerini tartışan şiirlerinin yanı sıra, toplumdaki ahlakî yıkım, Müslüman Türk aile yapısındaki kırılmalar, eğitimsizlik ve sonuçları, Âkifin sorunsallaştırdığı sosyal konular, şiirleri içerisinde önemli yer tutar."Balık bilmezse Hâlık bilir", "çivi çiviyi söker", "kurunun yanında yaş da yanar" gibi atasözleri yanında "yüz göz olmak", "çifte dalmak", "kılkuyruk", "takke düştü kel göründü", "ortada fol yok yumurta yok" vb. gibi deyimlere onun şiirinde önemli sayıda rastlamak mümkündür. Çünkü o, "Avam arasında muhavereler yürütmek mi istiyorsunuz? Halkın arasına karışınız." halk arasında "söylenen sözleri edasıyla, telaffuzu ile beraber zapt ediniz" tavsiyesinde bulunur. Bu tavsiyesini de halk diline özgü yapıları kullanmakla öncelikle kendisi uygular. "... Hayal ile yoktur benim alışverişim /... Her ne demişsem görüp de söylemişim" ("Fâtih Kürsüsünde, s.268) diyerek hayalden hakikate ulaşmak adına çekinmeden kullandığı sözcük ve ifadelerle halkın içinden doğmuş hikâyeleri işlemeyi ihmal etmez.

Folk culture elements in the poems of Mehmet Akif Ersoy -folk culture elements

Mehmet Akif is among the first names that come to mind when talking about the poets using poems for the benefit of the society they live in. As well as his poems on freedom, autocracy, segregation, nationalism-racism issues discussed under the general theme of nation; the poems he wrote on moral breakdown of the society, corruption of the Muslim-Turkish family structure and lack of education and its negative results are of great importance as they problematize social issues.Turkish proverbs such as "Do a favor and throw into the sea, the God will appreciate it even if the fish does not", "Set a thief to catch a thief and "Sometimes the innocent suffer along with the guilty" as well as Turkish idioms such as "make free with", "broke and shabby" and "Someone's true colors have been shown" are commonly encountered in his poems. Mehmet Akif used such proverbs and idioms quite frequently since he always made the statement: "If you want to communicate mth the public, then you should mingle freely with the crowd." and "Use the public words by abiding by the public pronunciation and meanings of these words." He followed his own advice by using the structures unique to the public speech. As can be understood from his words: "...I have no business with the imaginary /... All I say is based on reality" ("Fâtih Kürsüsü, p. 268), he preferred to use public words and expressions to escape from the imaginary and reach reality while working on the stories created by the public.

PDF

___

Aksoy, Ö. A. (1984). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü 1-2. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Artun, E. (2000). "Halk Kültürü ve Folklorun Türk Kültüründeki Yerine Kültürel Değişim ve Gelişim Açısından Bakış". Adana Halk Kültürü Araştırmaları. Adana: Altın Koza Yayınları, s. 40-42.
Çetin, İ. (1997). "Türkiye'de Halk, Folklor ve Halk Edebiyatı Terimleri". Milli Folklor, 5(36), 29.
Ekici, M. (2000). "Halk, Halk Bilimi ve Halk Bilgisi Üzerine Bir Deneme". Milli Folklor, 45, 2-5.
Enginün, İ. (1991). "Abdülhak Hamid ve Halk Kültürü". Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları. İstanbul: Dergâh Yayınları, 327-334.
Enginün, İ. (1991). "Cahit Sıtkı Tarancı'nın Şiirinde Halk Kültürü", Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları. İstanbul: Dergâh Yayınları, 352-356.
Enginün, İ. (1991). "Halide Edip ve Halk Kültürü", Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları. İstanbul: Dergâh Yayınları, 325-351.
Enginün, İ. (1991). "Turan Oflazoğlu ve Türk Halk Kültürü", Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları. İstanbul: Dergâh Yayınları, 357-367.
Ersoy, M. A. (2008). Safahat, hzl.: M. Ertuğrul Düzdağ. İstanbul: Çağrı Yayınları.
Ersoy, M. A. (2008). Safahat (Tıpkı Basım-1928-). İstanbul: Çağrı Yayınları.
Eşref Edib (Fergan). (1962). Mehmet Âkif: Hayatı-Eserleri ve Yetmiş Muharririn Yazıları. İstanbul: Sebilürreşad Neşriyatı, 244.
Göde, H. A. (2008). "Mehmet Akif'in Şiirlerinde Halk Edebiyatı Unsurlarından Kalıplaşmış Sözler". I. Uluslararası Mehmet Akif Sempozyumu 19-21 Kasım 2008. Burdur: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Yayınları, 307-318.
Kurnaz, C. (1986). "Akif'in Şiirlerinde Halka Hitap Etme Düşüncesinden Kaynaklanan Özellikler". Millî Kültür, 55.
Şen, S. (1995). Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın Romanlarında Folklor Unsurları. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı, Doktora Tezi, Danışman: Prof. Dr. Bilge Seyidoğlu, III.
Türk Dil Kurumu,hAtasözleri ve Deyimler Sözlüğü, www.tdk.gov.tr' (Erişim Tarihi: 1 Ağustos 2009).
Ulusoy, A. (1999). "Şah İsmail Ata'i'nin Şiirlerindeki Deyimler ve Atasözleri Üzerine". Journal of Azerbaijani Studies, Vol. 2, No 1, [6], 98-106.