Dil eğitiminin dil bilimsel temelleri: Ferdinand de saussure'ün genel dilbilim kuramında dil eğitimiyle ilgili bulgular

Bu çalışmada, Ferdinand De Saussure'ün Genel Dilbilim Kuramı'nda ele aldığı ve temellerini oluşturduğu yapısal dil biliminin dil öğretimine katkıları üzerinde durulmuştur. Çalışma çerçevesinde öncelikle, ilk dönemlerden başlayarak 19. yüzyıl başlarına kadar dil çalışmalarının tarihî gelişimiyle ilgili genel bilgilere yer verilmiştir. Tarihî süreç analizinde, Eski ve Orta Dönem'de yapılan ve günümüz bakış açısıyla önem taşıyan çalışmalar ele alınmıştır. Ardından, Yapısal Dil Bilimi'nin kurucusu Ferdinand De Saussure ve Genel Dilbilim Kuramı hakkındaki açıklamalar yer almaktadır. Çalışmanın asıl bölümünü oluşturan, Genel Dilbilim Kuramı'nın dil eğitimine getirdiği yenilikler çerçevesinde, dil eğitiminin temel gerekçesini oluşturan dilin uzlaşımsal niteliği ve dizge kavramları üzerinde durulmuştur. Bu açıklamaların ardından, sözlü dile öncelik verilmesi, yazı dili ile sözlü dilin karşılaştırılması, dil ve söz karşıtlığı, töz ve biçim, anlam ve değer, dizisel ve dizimsel ilişkiler gibi konular üzerinde de durulmuştur. Genel Dilbilim Kuramı'nda ayrıntılı bir şekilde analiz edilen bu hususların, dil eğitimine teorik anlamda yeni bakış açıları kazandırdığı düşünülmektedir. Saussure'ün, kendisinden önceki dönemleri çok iyi analiz ederek geliştirdiği kuramında yer verdiği bu hususlar, her ne kadar dil olgusunu betimlemeye yönelik olsa da, geri planda dil öğretimine yaptığı katkılar inkâr edilemez. Kısaca bu çalışmada, yapısalcı dil bilim anlayışı dil öğretimi açısından değerlendirilmiştir.

Linguistic grounds of language education: Findings about language education in general linguistics theory of ferdinand de saussure

This study focuses on contributions of structural linguistics, which was treated and underpinned by Ferdinand de Saussure in General Linguistics Theory, to language teaching. Within the framework of the study, firstly general information about historical development of linguistic studies beginning from the early phases until the beginning of the 19th century are given place. Studies conducted in early and mid phases which have a big importance when evaluated with today's point of view are treated in historical process analysis. The reason for giving place to general information about historical process is to present differences in point of views of Saussure for language in a better way. The main reason of language, its conventional characteristic, and system concepts were focused on within the framework of the innovations that General Linguistics Theory brought to language education, which compose the main part of the study. In addition to these concepts, such subjects as comparison of written language and spoken language, language and statement contrast, substance and form, meaning and value, serial and syntagmatic relations were also focused on. It is thpught that these subjects, which are analyzed in detail in General Linguistics Theory, bring language education new point of views in theoretical and practical senses. These subjects that Saussure gave place to in his theory, which he developed by analyzing previous phases very well, are for describing language phenomenon however their contributions to language teaching in the background cannot be ignored. In short, structuralist linguistics approach is evaluated in this study in terms of language teaching.

PDF

___

Aarts, B. (2002). "Grammar". Encyclopedia of Language & Unguistics.Elsevıer. s. 113-115.
Akerson, E.F. (1997). Anlam Çeviri ve Karşılaştırma. İstanbul: ABC Yayınları.
Aksan, D. (1998). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Aksan, D. (2006). Anlambilim. Ankara: Engin Yayınevi.
Başkan, Ö. (2003-a). Bildirişim, İnsan - Dili ve Ötesi. İstanbul: Multilingual Yayınları.
Başkan, Ö. (2003-b). Lengüistik Metodu. İstanbul: Multilingual Yayınları.
Başkan, Ö. (2006). Dilde Yaratıcılık. İstanbul: Multilingual Yayınları.
Bayraktar, N. (2004). Dilbilimi. Ankara: Nobel Yayınevi.
Bayrav, S. (1998). Filolojinin Oluşumu. İstanbul: Multilingual Yayınları.
Bektaş, E. (1992). "Bergamalı Kadrî Efendi". İslâm Ansiklopedisi, s.496, Cilt:5, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
Caferoğlu, A. (1984). Türk Dili Tarihi. İstanbul: Enderun Yayınevi
Chomsky, N. (2001). Dil ve Zihin. (Çev: Ahmet Kocaman). Ankara: Ayraç Yayınları.
Çıkar, M.Ş. (2001). "İlk Dönem Arap Dilbilimi". Kur'ân ve Dil - Dilbilim ve Hermenötik Sempozyumu. (17-18 Mayıs) Yüzüncü Yıl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi,. Van.
Dilâçar, A. (1970). "Avrupa'da Yayımlanan İlk Türkçe Gramerin Özellikleri", Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, Ankara: TDK Yayınları, s.197-210.
Göğüş, B. (1978). Orta Dereceli Okullarımızda Türkçe ve Yazın Eğitimi. Ankara: Gül Yayınevi.
Hengirmen, M. (1999). Dilbilgisi ve Dilbilim Terimleri Sözlüğü. Ankara: Engin Yayınevi.
İnalcık, H. (2011). Rönesans Avrupası, Türkiye'nin Batı Medeniyetiyle Özdeşleşmesi. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
Kıran, Z. (2006). Dilbilime Giriş. Ankara: Seçkin Yayınevi.
Onan, B. (2003). "Divanü Lûgat-it- Türk'ün Dil Öğretim Yöntemleri ve Dünya Filolojisine Katkıları Bakımından Bir Değerlendirmesi". Türklük Bilimi Araştırmaları, 13,426-445.
Saussure De F. (1985). Genel Dilbilim Dersleri. (Çev: Berke Vardar). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
TDK. (2005). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Tekin, Ş. (1993). Eski Türklerde Yazı, Kâğıt, Kitap ve Kâğıt Damgaları. İstanbul: Eren Yayıncılık.