ANTAKYA-KAHRAMANMARAŞ GRABENİNDE AKTİF TEKTONİĞE AİT JEOMORFOLOJİK GÖZLEMLER

Tektonik Jeomorfoloji araştırmalarında yoğun olarak kullanılan morfolojik gözlem; morfolojik birimlerin tespiti, birimlerde meydana gelen değişim, aktif tektonik gibi birçok konunun aydınlanmasında önemli bir etkiye sahiptir. Jeomorfologların yıllardır arazide kazanmış oldukları bu morfolojik bakış açısı tecrübesi sayesinde birçok önemli bağlantılar tespit edilebilmektedir. Bu çalışmada Türkiye'nin önemli bir tektonik kuşağının bir bölümünü oluşturan Antakya-Kahramanmaraş grabeninde aktif tektoniğin etkisiyle oluşmuş olan morfolojik şekiller üzerinde durulacaktır. Antakya-Kahramanmaraş grabeni fay morfolojisinin çok belirgin olarak gözlemlendiği bölgelerden bir tanesidir. Ova tabanında Hassa leçeleri olarak bilinen genç volkanitler yer almaktadır. Graben kenarında yoğun olarak; derin ve ötelenmiş vadilere, yırtılmış veya asimetrik tepelere rastlanmaktadır. Bölgede yoğun olarak jeolojik çalışmalar ve kısmen de jeomorfolojik çalışmalar yapılmış olmakla birlikte salt fay morfolojisinin çalışıldığı bir çalışma mevcut değildir. Bu çalışma ile genç araştırıcıların araziye bakış açılarında değişim ve fayların tespiti hususunda morfolojik gözlemlerin oldukça önemli olduğu fikrinin verilebileceği düşünülmektedir. Morfolojik yöntemlerle fayların tespit edilmesi ve haritalandırılması ve de aletsel verilerin morfolojik gözlemlerle birleştirilmesi ile araziye genel bakış açısının oluşturulması bu çalışmanın amacını teşkil etmektedir

GEOMORPHOLOGICAL OBSERVATIONS RELATED TO ACTİVE TECTONIC IN ANTAKYA-KAHRAMANMARAŞ DEPRESSION

Morphological observation which is used upon tectonic geomorphology researches has very important effect for finding of morphologic units, changes and active tectonic. As geomorphologists have experiences related to field viewpoint from long years, they may able to explain different morphological problems or to associate different events. In this study, it is explained that morphologic shapes which are composed of effect active tectonic in Antakya-Kahramanmaraş depression which is very important fault zone (belt) of Turkey. Fault morphology is observed very clearly in Antakya-Kahramanmaraş depression. There are very young volcanic eruptions which are Hassa volcanic in the central of depression. There are also intensively depth and carrying forward walleyes splitting and asymmetric hills near the depression on the mountains site. There is not any fault morphology studies related to depression, but geological studies are very huge. Geomorphologic studies are not inadequate in the depression and its surrounding. The study aim is that young researchers will be experiment in terms of viewpoint morphologic observation and fault definition. They will think that morphologic methods are very important problem solution related the morphologic units and faults definition

PDF

___

Akkan, E., 1961, “Erzincan Ovasında Son Tektonik Haraketler ve Bunların Morfolojideki Tesiri”, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı:21 sy: 123-139
Bilgin, T., 1969: Ceyhan Doğusunda Volkanik Şekiller ile Hassa Leçesi . İst. Üniv. Yay. No: 1494, s. 5 - 2 6 , İstanbul
Çetin, B.-Ege, İ. 2012, “Alan Polyesinde Arazi Kullanımı” III. Ulusal Jeomorfoloji Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, sy: 346-357, Antakya/HATAY Derman, 1979, Antakya (Hatay) Civarı Stratigrafi ve Jeolojisi. TPAO. Rap. No:1513, Ankara.
Efe, R., 1994, “Biga Yarımadasında Neotektoniğin Jeomorfolojik İzleri”, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı:29 s.209-242
Ege, İ., 2010, “Determination of Fault Morphology of AntakyaKahramanMaraş
Depressin Area by the Using Methods of Remote Sensing (RS) and Geographical Information Systems”, Science Direct, Procedia Social and Behavioral Sciences 19 (2011) 702-708http://www.sciencedirect.com/science/journal/18770428/19(14.4.13)
Ege, İ.-Çetin, B. 2012, “Harbiye Heyelanının (23.01.2012) Yerleşme ve Turizm Faaliyetlerine Yönelik Oluşturduğu Tehditler”, III. Ulusal Jeomorfoloji Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, 527-539, Antakya/HATAY
Erinç, S., 1973a, “Geomorphological Evidences of Neo-Tectonice in Turkey”, Jeomorfoloji Dergisi, Sayı:5
Erinç, S., 1973b, “Türkiyenin Şekillenmesinde Neotektoniğin Rolü ve Jeomorfoloji-Jeodinamik ilişkileri”, Jeomorfoloji Dergisi, Sayı:5
Erol, O.- 1983: “Newtectonic and Geomorphological development of Turkey”. Jeom. Derg., Sayı: 11, Sf. 1-22. Ankara.
Erol, O., 1963, Asi Nehri Deltasının Jeomorfolojisi ve Dördüncü Zaman DenizAkarsu Sekileri. A.Ü. D.T.C.F Yayınları Sayı:148 Ankara.
İlhan, E., 1961, Hatay İli Amik Ovası Sahasının Jeolojik, Stratiğrafik ve Tektonik Durumu İle Sismik Etüdünün Neticeleri Hakkında Not.. TPAO. Rap. No:171
İlhan, E., 1969, “Türkiye Tektoniğinin Jeomorfoloji İle İlişkisi”, Jeomorfoloji Dergisi, Sayı:1 sy:12-33
Jackson, J., and Mc Kenzie, D. P., 1984. “Active Tectonics of the AlpineHimalayan Belt Between Western Turkey and Pakistan”. Geophysical Journal Royal Astronomy Society, C 77, 185-264.
Karabacak, V., 2007, Ölü Deniz Fay Zonu Kuzey Kesiminin Kuvaterner Aktivitesi, E. O. Üniv., Fen BiL. Enst. Lisansüstü Yönetmeliği Uyarınca Jeoloji Müh.
ABD, Genel Jeoloji Bilim Dalı (DOKTORA TEZİ) yayımlamamış, ESKİŞEHİR
Korkmaz, H., 2001, Kahraman Maraş Havzasının Jeomorfolojisi, Kahraman Maraş Valiliği, İl Kültür Müdürlüğü Yayınları, No:3 Kahramanmaraş
Korkmaz, H.-Gürbüz, M. ve Gündoğan, R., 2002, “Gavur Gölü Bataklığının Jeomorfolojik Evrimi ve Geleceği”, Su Havzalarında Toprak ve Su Kaynaklarının Korunması, Geliştirilmesi ve Yönetimi Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, Sy:348-354
Korkmaz, H., 2006, “Antakya’da Zemin Özellikleri ve Deprem Etkisi Arasındaki ilişki”, Coğrafi Bilimler Dergisi, 2006, 4 (2), 49-66
Mart, Y. and Rabinowile, P.D.- 1986: “The Northern Rod Sea And The Dead Sea Rift”. Tectonophysics, 124: 85-113.
Mc Kenzie, D. P., 1972. “Active tectonics of the Mediterranean Region”. Geophysical Journal of Royal Astronomy Society 30, 109-185.
Muehlberger, W.B., 1981. “The splintering of the Dead Sea fault zone in Turkey”. Yerbilimleri, 8, 125-130.
Nur, A. and Ben-Avrahami Z.- 1987: “The Eastern Mediterranean And Levant: Tectonics of Continental Collision”. Tectonophysics, 46: 297-311
Över, S., Ünlügenç, U.C. ve Özden, S., 2001, “Hatay Bölgesinde Etkin Gerilme Durumları”, Hacettepe Üniversitesi Yerbilimleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Bülteni, Yerbilimleri, S:23, sy: 1-14
Pekcan, N., 1997, “Kahramanmaraş-Türkoğlu Arasındaki Tipik Bir Akarsu Kapması”, İ.Ü. Ed. Fak. Coğ. Böl. Dergisi, Sayı:5 sf.45-54, İstanbul Perinçek, D. ve Eren A.G.- 1990: “Doğrultu Atımlı Doğu Anadolu ve Ölü Deniz
Fay Zonları Etki Alanında Gelişen Amik Havzasının Kökeni”. Türkiye 8. Petrol Kogresi Bild., Sf. 180-192, Ankara.
Rojay, B., Heimann, A. and Toprak, V., 2001, “Neotectonic and Volcanic Characteristics of the Karasu Fault Zone (Anatolia, Turkey): the Transition Zone Between the Dead Sea Transform and the East Anatolian Fault Zone”. "Geodinamica Acta", 14, p.197-212.
Selçuk Biricik, A. and Korkmaz, H.- 2001: “Kahramanmaraş’ın Depremselliği”. Marmara Üniv., Atatürk Eğt. Fak., Marmara Coğ. Der., Sayı:3, Sf.53-82, İstanbul.
Sipahioğlu, S.-Adatepe, F.M. ve Demirel S., Fayların Aktiflik Özellikleri ve Tanımlanmasında Jeomorfolojinin Katkısı,
Tonbul, S. ve Özdemir, M.A.- 1994: Doğu Anadolu Fayının (DAF) Tektonik Özelliklerinin Palu Civarında (Elazığ Doğusu) Jeomorfolojik Ölçütlerle Belirlenmesi, Fırat Üniv., Sos. Bil. Enst. Derg., Sayı: 6, Sf. 267-273, Elazığ.
Westaway, R., 1994. “Present-day kinematics of the Middle East and eastern Mediterranean”. Journal Geophysics Research, 99, 12071- 12090.
Yılmaz, Y.- 1984: Amanos Dağlarının Jeolojisi (Cilt: I-4), T.P.A.O. Rap. No:1920 (Yayımlanmamış), Ankara.