Hemşirelik Öğrencilerinin Klinik Uygulamalara İlişkin Algıladıkları Stres Ve Stresle Baş Etme Davranışları: Bir Vakıf Üniversitesi Örneği

Bu çalışma, hemşirelik öğrencilerinin klinik uygulamalara ilişkin algıladıkları stres ve stresle baş etme davranışlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı nitelikteki çalışmanın evrenini, 15 Aralık 2018-15 Ocak 2019 tarihleri arasında bir vakıf üniversitesinin Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik bölümünün 2. 3. ve 4. sınıfına devam eden hemşirelik öğrencileri oluşturmuş; örneklem seçilmeden evrenin tamamına ulaşmak istenmiş, ancak izinli/raporlu ve çalışmaya katılmak istemeyen öğrenciler olması nedeniyle 141 (%79,7) öğrenci ile çalışma tamamlanmıştır. Araştırmada veriler, Tanımlayıcı Veri Toplama Formu, Hemşirelik Öğrencileri İçin Algılanan Stres Ölçeği (HÖASÖ) ve Hemşirelik Öğrencileri için Stresle Baş etme Davranışları Ölçeği (HÖSBDÖ) ile elde edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde, sayı- yüzdelik hesaplamaları, Kruskal-Wallis, Mann-Whitney U test, t testi ve Anova testleri kullanılmıştır. Öğrencilerin %73,8’inin kendisini genel olarak sakin/rahat olarak tanımladığı tespit edilmiştir. Öğrencilerin klinik uygulamalarda %66’sının kendisini kısmen yeterli bulduğu ve %89,4’ünün mesleğini sevdiği saptanmıştır. Öğrencilerin, HÖASÖ puan ortalaması 63,51±20,81 olarak ve HÖSBDÖ puan ortalaması 39,68±7,89 olarak bulunmuştur. Öğrencilerin, HÖASÖ ile HÖSBDÖ puan ortalaması arasında ilişki saptanmamıştır (p>0,05). Öğrencilere verilen oryantasyon eğitimleri ve bilinçlendirme faaliyetlerinin, stresle başa çıkma becerilerini güçlendirmede ve öğrencilerin klinik eğitimlerinden algıladıkları stres ve stresle baş etme davranışlarının azalmasında önemli bir faktör olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Hemşirelik öğrencileri, Klinik uygulama, Stres, Stresle baş etme

Nursıng Students Clınıcal Practıce Perceıve Stress And Copıng Wıth Stress Behavıours: A Foundatıon Unıversıty Example

This study was carried out to determine the perceived stress and stress coping behaviors of nursing students. The population of the descriptive study consisted of nursing students attending 2nd, 3rd and 4th year education between 15 December 2018- 15 January 2019 in a fondition university Faculty of Health Sciences Nursing Department; The study was completed with 141 (79,7%) students because the students were asked to reach the whole universe without being selected, but with permission / report and students who do not want to participate in the study. Research data, Descriptive Data Collection Form, Perceived Stress Scale for Nursing Students (PSSNS) and the Scale of Coping Behaviours Nursing Students (SCBSNS) were obtained with. In the evaluation of the data, number-percentage calculations, Kruskal-Wallis, Mann-Whitney U test, t test and Anova tests were used. 73.8% of the students identified themselves as calm / relaxed in general. 66% of students in clinical practice has found itself partially sufficientand 89.4% love the profession. The students, perceived stress scale for nursing students mean score of was 63.51±20.81 and stress coping behaviors scale for nursing students mean score was 39.68±7.89. There was no relationship between the mean score of the perceived stress scale for nursing students with stress coping behaviors scale for nursing students (p>0,05). Orientation trainings and awareness raising activities are thought to be an important factor in strengthening coping skills and decreasing students' perceived stress and coping behaviors from their clinical trainings.

Keywords:

Nursing students, Clinical practice, Stress, Overcoming the stress,

PDF

___

Açıksöz, S., Uzun, Ş.ve Arslan, F. (2016). Hemşirelik öğrencilerinde öz yeterlilik algısı ile klinik uygulamaya ilişkin kaygı ve stres durumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 58: 129-135.
Altınçapa, B., Adalı Kaya, B. ve Eren, N. (2018). Inter-Model dışavurumcu grup sanat terapisinin hemşirelik son sınıf öğrencilerinin stresle başa çıkma düzeylerine etkisi. Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(1):11-19.
Alzayyat, A. ve Al‐ Gamal, E.A. (2014). Review of the literature regarding stress among nursing students during their clinical education. International Nursing Review, 61(3): 406-415.
Atay, S. ve Yılmaz, F. (2011). Sağlık yüksek okulu öğrencilerinin ilk klinik stres düzeyleri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(4): 32-37.
Baysan Arabacı, S., Akın Korhan, E., Tokem, Y. ve Torun, R.(2015). Hemşirelik Birinci sınıf öğrencilerinin ilk klinik deneyim öncesi-sırası ve sonrası anksiyete ve stres düzeyleri ve etkileyen faktörler. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 2 (1): 1-16.
Bozyılan, E.(2018). Hemşirelik öğrencilerinin spor yapma davranışlarının algılanan stres, biyo-psiko-sosyal cevap ve stresle başetme davranışları üzerine etkileri (Tez). Gaziantep Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep.
Çalışkan, S., Aydoğan, S., Işıklı, B., Metintaş, S., Yenilmez, F. ve Yenilmez, Ç. (2018). Üniversite öğrencilerinde algılanan stres düzeyi ve ilişkili olabilecek faktörlerin değerlendirilmesi. Eskişehir Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Halk Sağlığı Dergisi, 3(2): 39- 49.
Çam, H. ve Nur, N. (2015). Hemşirelik ve ebelik öğrencilerinde algılanan stres ile gastrointestinal semptomlar arasındaki ilişki. TAF Preventive Medicine Bulletin, 14(6): 475- 482.
Durmuş, M. ve Gerçek, A. (2017). Üniversite öğrencilerinin algılanan stres durumları, biyo- psiko-sosyal durumları ve stresle baş etme davranışlarını etkileyen faktörlerin değerlendirilmesine yönelik bir araştırma. The Journal Of Academic Social Science, 5(53): 616-633.
Ekinci, M., Altun, Ş.Ö. ve Can, G. (2013). Hemşirelik öğrencilerinin stresle başa çıkma tarzları ve atılganlık düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 4(2): 67-74.
Erbil, N., Kahraman, A.N. ve Bostan, Ö. (2006). Hemşirelik öğrencilerinin ilk klininik deneyim öncesi anksiyete düzeylerinin belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 9(1): 10-16.
Ergin, E. ve Çevik, K. (2017). Hemşirelik birinci sınıf öğrencilerinin ilk klinik deneyimleri sırasında algıladığı stresle baş etme davranışlarının incelenmesi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 26(5): 177-187.
Ergin, E., Çevik, K. ve Pakış Çetin, S. (2018). Hemşirelik öğrencilerinin eğitimlerine ilişkin algıladığı stres ve stresle baş etme davranışlarının incelenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 15(1): 16-22.
Eskin, M., Harlak, H., Demirkıran, F. ve Dereboy, Ç. (2013). Algılanan Stres Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Güvenirlik ve Geçerlik Analizi. New Symposium Journal, 51(3): 132-140.
Evgin, D., Çalışkan, Z. ve Caner, E. (2017). Sağlık yüksek okulu hemşirelik bölümü öğrencilerinin klinik uygulama öncesi kaygı düzeyleri ve stresle başa çıkma tarzları. SDÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(3): 22- 28.
Karaca, A., Yıldırım, N., Ankaralı, H., Açıkgöz, F. ve Akkuş, D. (2017). Hemşirelik öğrencilerinin algılanan klinik stres düzeyi, stres cevapları ve baş etme davranışları. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 8(1): 32-39.
Karagözoğlu, Ş., Özden, D. ve Tok Yıldız, F. (2013). Entegre program hemşirelik öğrencilerinin klinik stres düzeyi ve etkileyen faktörler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 16(2): 89-95.
Korkmaz, F. (2018). Hemşirelik öğrencileri için algılanan stres kaynaklarının ve bakım odaklı hemşire-hasta etkileşimine yönelik tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi (Tez). İstanbul Bilim Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Mankan, T., Polat, H., Cengiz, H. ve Sevindik, F. (2016). Hemşirelik öğrencilerinin ilk klinik stres düzeyleri ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(1): 10-15.
Onan, N., Barlas, G.Ü., Karaca, S., Yıldırım, N.K., Taşkıran, O. ve Sümeli, F. (2015). The relations between perceived stress, communication skills and psychological symptoms in oncology nurses. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(3): 170-177.
Savcı, M. ve Aysan, F. (2014). ‘Üniversite öğrencilerinde algılanan stres düzeyi ile stresle başa çıkma stratejileri arasındaki ilişki. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, (3): 44-56.
Sü, S., Özlük, B. ve Demirören, N. (2018). Hemşirelik öğrencilerinin ilk klinik uygulamada deneyimledikleri stres düzeylerini azaltmada mentorlük uygulamasının etkisi. Journal Of Human Sciences, 15(1): 280-292.
Taşdelen, S. ve Zaybak, A. (2013). Hemşirelik öğrencilerinin ilk klinik deneyim sırasındaki stres düzeylerinin incelenmesi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 21(2): 101-106
Topal Hançer, A., Güler, N.ve Süha, B.K. (2018). Hemşirelik Son Sınıf Öğrencilerinin Algıladıkları Stres ve Stresle Baş Etme Davranışları. Türkiye Klinikleri J Nurs Sci, 64617.
Zengin, N.(2007). Sağlık yüksek okulu öğrencilerinde öz-etkililik-yeterlilik algısı ve klinik uygulamada yaşanılan stresle ilişkisinin incelemesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 10 (1): 49-57.