Muhafazakârlık Türkiyenin siyasal ve toplumsal yaşamında önemli ve gerilimli birtartışma gündemi olmaya devam etmektedir. Özellikle AKPnin 2002de iktidaragelişinden günümüze kadar uzanan yaklaşık 12 yıllık süreç boyunca söz konusu olgu/ kavram gerek akademik-siyasal gerekse de popüler alanda/yazında önemli bir gündemmaddesi olageldi ve olmaya da devam edecek gibi görünmektedir. Mevcut iktidarın hemsiyasal söyleminde hem de pratik-fiili her uygulamasında muhafazakârlığın doğrudanveya dolaylı bir biçimde gündeme geldiği, tartışıldığı; bu yapılırken de bir biçimdekendisine atıf yapılmaksızın konuşabilmenin güç olduğu bir sosyolojik-siyasal olgu vekavramla yüz yüze olduğumuz söylenmelidir. Türkiyenin siyasal yapı ve tarihselliğigözetildiğinde muhafazakârlık elbette AKP iktidarını önceleyen önemli bir olgudur fakatbelirttiğimiz üzere AKP iktidarı ile birlikte kavram/olgu, anlaşılabilir nedenlerle yoğun birbiçimde tartışılmaya devam etmektedir. Söz konusu kavram/olgu gerek yanında gereksede karşısında yer alan fail ve çevrelerce toplumsal, kültürel, siyasal ve ideolojik bir dizitartışmanın nesnesi olmayı sürdürmektedir. Muhafazakârlığa yönelik bu yoğun ilgi vetartışmaya karşın kavramın, bizatihi sahiplenildiği siyasal ve toplumsal kesimlerce nasıltanımlandığı, algılandığı ve anlamlandırıldığı ise büyük ölçüde belirsizlikler taşımaktadır.Bu çalışmada sözünü ettiğimiz bu belirsizliği kısmen de olsa gidermeye yönelik birgirişim olarak, sağ-muhafazakâr siyaset geleneği içerisinde yer alan siyasetçilerinmuhafazakârlığı ele alış biçimlerine odaklanılmaktadır. Bu çalışma Türkiyede sağ ve/veyamuhafazakâr siyasete mensup siyasetçilerin profilini ortaya koymayı amaçlayan genişölçekli, niceliksel ve niteliksel araştırma yöntemlerinin bir arada kullanıldığı bir sosyalbilim projesinin alan verilerine dayalı olarak üretilmiştir. 2009 yılında 12 il merkezindegerçekleştirilen alan araştırmasında, 6 farklı sağ-muhafazakâr partiye (Adalet veKalkınma Partisi, Milliyetçi Hareket Partisi, Saadet Partisi, Demokrat Parti, AnavatanPartisi ve Büyük Birlik Partisi) mensup toplam 126 yerel siyasetçiyle derinlemesinemülakatlar yapılmıştır. Çalışmada sağ-muhafazakâr siyasete mensup siyasetçilerinmuhafazakârlık kavramını nasıl tanımladıkları, bu kavramı/olguyu nasıl algıladıklarıve anlamlandırdıkları ele alınacaktır. Makaleye zemin oluşturan alan çalışmasında,bu konuyu irdeleyebilmek için siyasetçilere muhafazakârlık denildiğinde bu kavramınneleri çağrıştırdığı ve onlar için ne anlama geldiğine dair sorular yöneltildi. Bu bağlamdamevcut çalışma parti farkı gözetmeksizin görüşülen sağ-muhafazakâr siyasetçilerinkavramı/olguyu ağırlıklı bir biçimde kültürel ve toplumsal değerlere bağlı bir biçimdeele aldıklarını ve algıladıklarını göstermeye çalışmakta ve bu eğilimi sorunsallaştırarakaçıklamaya ve anlamaya çalışmaktadır. Görüşülen siyasetçilerin anlatılarına toplu olarak bakıldığında, toplumsal-kültürel çerçevede tanımlanan muhafazakârlık algı vetarifleri, siyasal eksende ortaya konulan muhafazakârlık telakkilerine kıyasla, dahakapsayıcı ve ayrıntılı bir çerçevede ele alınmakta, kavramın-olgunun içi daha kolay vezengin bir içerikle doldurulabilmekte ve bu bağlamda, muhafazakârlık hakkında dahaaçık ve dolaysız bilgiler edinebilmek mümkün olabilmektedir. Bu noktada çalışmanınöne çıkan bir tespitini ifade etmek gerekirse, söz konusu eğilim sağ ve muhafazakarsiyasetin ve düşünce geleneğinin kadim denebilecek kültürelci eğilimleriyle anlamlı birörtüşmeyi ampirik düzeyde teyit etmekte veya göstermektedir. Toplumsal-kültüreldeğerlere bağlı olarak yapılan muhafazakârlık algı ve tanımlamaları iki başlık altındatoplanabilir görünmektedir: İlkinde, din, gelenek ve ahlaki değerlere göre tanımlananbir muhafazakârlık söz konusuyken, ikincisinde ise gündelik yaşamdaki pratikler veya habituslar eksenlerinde tanımlanan bir muhafazakârlık söz konusudur. Bu türmuhafazakârlık yazıda sıradan muhafazakârlık olarak adlandırılıyor. Toplumsal vekültürel temelli muhafazakârlık, ağırlıklı olarak din, gelenek, ahlaki ilke ve normlarauygun içeriklerle tanımlanırken, onun bu yanıyla göreli olarak soyut birtakım tasavvurları yansıttığı söylenebilir. Oysa muhafazakârlığın bu kısmi ve soyut tasavvurların ötesindegündelik yaşamda bir dizi somut, pratik karşılıklar bulduğu yanları da söz konusudur.Toplumsal ve kültürel değerlere bağlı muhafazakârlık(lar)dan kategorik olarak ayrıtutulması zor olsa da, onun bir bileşeni olan bu muhafazakârlığın, soyut muhafazakârlıktasavvurlarından kısmen ayrı olarak değerlendirilmesi gerektiği söylenebilir. Ve buiki muhafazakârlık arasında, yani tasavvur edilen muhafazakârlık ile somut-pratikmuhafazakârlık arasında, zaman zaman belirebilen gerilimlerin varlığından sözedilmelidir. Bu iki muhafazakârlık algısı arasındaki gerilim ise muhafazakârlık hakkındatoptancı ve genelleyici hükümler verebilmeyi güçleştirmektedir.

Conservatism has been a strong strain of politics and social life in Turkey. Especiallysince the JDP came to power in 2002, this concept, along with the behavioral patternsassociated with it, has become an important topic in academic, political and populardebates and publications. Conservatism is likely to maintain its significance in the nearfuture, because the JDP government continuously invokes it, directly or indirectly, bothin its discourse and conduct and thus maintains a socio-political environment in whichit is impossible to be engaged in any discussion without some reference to the concept.However, despite its popularity and currency in debates, how conservatism is actuallyunderstood or defined by the political and social segments of the society that areconsidered or self-identified conservatives remains largely unknown. This study is an attempt to fill that void. It reports the findings of the quantitative analysis of the datacollected for a comprehensive project, which included interviews with 126 local leadersin 12 provinces and from 6 different rightwing political parties (Justice and DevelopmentParty, National Movement Party, Felicity Party, Democrat Party, Motherland Party andGreat Union Party) conducted in 2009 and employed both quantitative and qualitativeresearch methods to offer a profile of the rightwing and/or conservative politicians inTurkey. It examines rightwing politicians perceptions and definitions of the concept ofconservatism and the meanings they attribute to it. The narratives of the politiciansinterviewed, as a whole, show that they tend to perceive and define conservatismin a sociocultural framework more readily and expensively than the way they defineit as a political disposition. Thus, the study provides empirical support to the claimsthat cultural conservatism is an old and fundamental aspect of the rightwing politicaltradition and thought. Conservatism perceived or defined as connected to socioculturalvalues, which is referred to as ordinary conservatism in this study, can be describedas having two dimensions: (1) conservatism based on religious, traditional and moralvalues, and (2) conservatism expressed in daily practices or habitus. This socioculturalconservatism, defined largely in terms of religious, traditional and moral principlesand norms may include certain abstract visions (about what ought to be). However,in addition to these abstractions, conservatism also involves a series of concrete andeveryday practices, which may correspond to the abstract notions. Although it may bedifficult to separate these two dimensions of sociocultural conservatism, it is importantto note the distinction and acknowledge the tension between them. Only by beingcognizant about the tension between these two perceptions of conservatism, can weavoid homogenizing and making overgeneralized assumptions about conservatism.