İktidar siyaset biliminin ve siyaset sosyolojisinin temel kavramlarından biridir. Öyle ki siyaset biliminin kendisi bir iktidar bilimi olarak bile görülebilir. İktidar, Platondan Karl Marx’a ya da Max Weber’e ve günümüze değin bir çok düşünürün temel ilgi alanlarından birini oluşturmuştur. Bununla birlikte, iktidar geleneksel olarak sahip olunabilecek, biriktirilebilecek, azalabilecek, paylaşılabilecek ve yitirilebilecek bir töz olarak görülmüştür. Oysa neomarksist ve post-yapısalcı yaklaşımlar giderek daha yoğun bir şekilde iktidarı bir töz olarak değil konumlar arası stratejik bir ilişki tarzı olarak kavrama eğilimindedirler. İşte bu çalışma Fransız filozof ve düşünce sistemleri tarihçisi Michel Foucault’nun ilişkisel iktidar kavrayışını, Yunan asıllı Fransız siyaset sosyoloğu Nicos Poulantzas’ın eleştirileri bağlamında ele almaktadır. Foucault’nun ilişkisel post- yapısalcı bir konumlanmadan Marksist iktidar kavrayışına getirdiği eleştirileri Poulantzas ilişkisel-Marksist bir hatta cevaplayarak Foucaultcu iktidar yaklaşımına kendi eleştirilerini yöneltmiştir. Poulantzas’ın Foucault eleştirisi dört ana başlıkta toplanabilir: Devlet ve iktidar arasındaki ilişki; iktidarın kökleri; iktidar, hukuk ve fiziki zor; iktidar ve direniş stratejileri. Birincisi, Foucault’nun iddiasının aksine Marksizm için iktidar devletten doğup onda sonlanmaz; iktidar toplumsal mücadeleler içinden kaynar ve devletten taşar. İkincisi, Foucaultcu iktidar anlayışı kendi kendine referans veren ve her tür ilişkiye içkin soyut bir diyagram olarak kurgulanır; oysa Marksizm için iktidar her zaman üretim ilişkileri, emeğin toplumsal işbölümü ve toplumsal mücadeleler içinde kökleşir. Üçüncüsü, Foucault modern dönemde iktidarın fiziki şiddet yoluyla değil disiplinci mekanizmaların neden olduğu içselleştirmeler yoluyla icra edildiğini ileri sürer. Poulantzas’a göre ise böylesi bir yaklaşım hem devletin ve hukukun fiziki şiddet uygulamalarını görmezden gelir hem de rıza sorunsalını buharlaştırır. Son olarak Foucault’nun köksüz, soyut ve her tür sosyo-ontolojik ilişkiye içkin bir şekilde kurgulandığı için mutlaklaştırılmış iktidar kavrayışı direniş için hiçbir alan bırakmaz. Bu nedenle Foucault’nun iktidarın olduğu her yerde direnişin de olduğu şeklindeki veciz ifadesi temelsizdir. Poulantzas ise daha en başta toplumsal mücadeleleri iktidarın maddi temelleri olarak kurduğu için direnişler için belirli bir alan bırakmaktadır. Poulantzas’ın Foucault eleştirilerini tartışmak ilişkisel-post-yapısalcı bir iktidar kavrayışı ile ilişkisel Marksist iktidar anlayışı arasındaki geçişlilikleri ve geçişsizlikleri göstermesi açısından önemlidir.