YIĞMA YAPILARDA GÜÇLENDİRMENİN MALİYET VE YAPISAL EMNİYET AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
Son yıllarda yığma yapılar uygulamada tercih sıralamasında popülerliğini yitirerek, yerini çelik, betonarme ya da karma yapılara bırakmıştır. Önceki dönemlerde imal edilmiş ve kısmen günümüzde eser niteliği taşıyan yığma yapıların zaman içerisinde sahip olması gereken yapısal emniyet seviyesinden herhangi bir nedenle uzaklaşarak onarımı ya da güçlendirilmesi gerektiği durumlarda, diğer yapı türlerine göre olanakların kısıtlı olduğu ve konvansiyonel yöntemlerinin uygulanmasının mümkün olmadığı bilinmektedir. Bazı uygulamalarda yapı dokusu ile paralellik göstermeyen malzeme ve yöntemlerin onarım veya güçlendirme çalışmalarına yön vermesi neticesinde yapının mevcut durumundan daha negatif yönde etkilendiği yapılan analizlerde ortaya çıkmaktadır. Buna bağlı olarak, tarihi yığma yapıların güçlendirilmesinde çelik ya da betonarme elemanların taşıyıcı sistemi olumsuz etkilemesi, yapısal elemanların zayıf olduğu düzlem ya da doğrultularda ilave yüklere yol açması, bunun yanı sıra zaman içerisinde meydana gelen kimyasal reaksiyonların mevcut orijinal malzemede bozulma, deformasyon ve dayanım kaybına neden olması nedeniyle söz konusu elemanlar tercih edilmemektedir. Bu durumda yapının orijinal malzemesi ile uyumlu materyaller ile düşey taşıyıcı elemanlara uygulanan kesit artırımı yaklaşımı benimsenmektedir. Bu çalışmada incelenen tescilli tarihi eser yığma yapı örneğinde, orijinal malzeme dokusuyla uyumlu yeni malzeme kullanılarak düşey taşıyıcı elemanların kesit artırımı yapılması hususunun yapısal emniyete ve maliyete etkisi irdelenmiştir.
ASSESSMENT IN TERMS OF COST AND STRUCTURAL SAFETY OF STRENGTHENING IN MASONRY STRUCTURES
In recent years, masonry structures have lost their popularity in practice and left their place in steel-, RC- or complex structures. It is known that the possibilities of strengthening works are limited according to other building types and that it is not possible to apply conventional methods when it is necessary to be repaired or strengthened due to some reasons, which is built from previous periods and partly due to the structural safety level that should be possessed over time. In some applications, the analyses reveals that the materials and methods that are not parallel to the original structure of the structure lead to a repair or strengthening applications, resulting in a more negative level than the current structural state. In the strengthening of masonry structures, the fact that steel or RC members adversely affect the load-bearing system, the structural members cause additional loads in the plan or direction where the structural members are weak, as well as the chemical reactions occurring over time cause deterioration, deformation and loss of strength of the original material, the elements are not preferred. In this case, the materials compatible with the original material of the structures and the cross-sectional increase of the vertical members. In this study, it is investigated that the effect on structural resistance and cost of the cross section increase in vertical load-bearing members using new material compatible with the original material.
___
- KUDEB (2011). Malzeme analiz raporu: İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Koruma Uygulama ve Denetim Müdürlüğü, İstanbul.
- Kültür varlıkları-a, kulturvarliklari.gov.tr/TR, 44425/istanbulun-tarihi-alanlari.html.
- Kültür varlıkları-b, kulturvarliklari.gov.tr/ TR, 44798/turkiye-geneli-korunmasi-gerekli-tasinmaz-kultur-varlig-.html.
- Kültür varlıkları-c, kulturvarliklari.gov.tr/ TR, 104412/turkiye-genelinde-yillara-gore-tasinmaz-kultur-varlikla-.html.
- Yıldızlar B., Gürsoy, M.G., Damcı E., Öztorun N., Çelik T., (2002). Mevcut yapı stoğunun deprem riski açısından durum tespiti için bir yöntem ve sonlu elemanlar yöntemi ile kıyaslanması, Gümüşhane ve Yöresinin Kalkınması Sempozyumu, Gümüşhane.
- Yıldızlar B., Gürsoy M.G., Öztorun N.K., Çelik T., (2003) Mevcut yapı stoğunun deprem riski açısından durum tespiti için Bakırköy ilçesi örneği ile önerilen yöntem, Deprem Sempozyumu, Kocaeli.
