BİLİŞSEL İŞYÜKÜNÜ BELİRLEMEK İÇİN YENİ BİR MODEL

Bilgi çağı teknolojilerinin yaygınlaşması ile nitelikli emeğe duyulan gereksinim gün geçtikçe artmakta, yapılan işin özellikleri fiziksel boyuttan bilişsel boyuta doğru değişmektedir. Bilişsel ağırlıklı işler için kapsamlı analiz ve değerlendirme yöntemlerine ihtiyaç duyulmaktadır. Bilişsel ağırlıklı çalışmalarda işyükünü belirlemek, fiziksel ağırlıklı çalışmalara göre daha karmaşık ve zor olmaktadır. Günümüze kadar fiziksel (kassal) ağırlıklı işlerin analizinde ve bu tür işlerde çalışan insanların performanslarını değerlendirmede yararlanılan yöntemler ve teknikler bilişsel çaba gerektiren işlerin ölçümünde yetersiz kalmaktadır. Bu nedenle bilişsel işyükü ölçümü için kabul görmüş bir metrik bulunmamaktadır. Bu çalışmada, bilişsel işyükü belirlemede kullanılabilecek yeni bir denklem geliştirilmiştir. Bilişsel yorgunluğun bir ölçütü olan bu model, görev esnasında aynı görev için onlarca tasarım alternatifi sunarken, iş tasarımında da yardımcı bir araç olacaktır. Çalışmanın sonunda çeşitli iş tanımlarından test problemleri oluşturulmuş ve önerilen denklemin geçerliliği kanıtlanmaya çalışılmıştır.