Sondaj Makinasında Kullanılan ve Üzerinde Keçe Çalışan Araparçanın Aşınma Performansının ve Kullanım Ömrünün Arttırılması

Maden sondaj makinaları genellikle yutdışından ithal edilen, büyük ve pahalı makinalardır. Makinaların parçaları yüksek seviyede aşınmaya maruz kalmalarının yanında, kullanım yerlerine göre korozyon da hasar görmelerinde büyük rol oynamaktır. Makinalarda işletme sırasında çeşitli parçaların çok sık değiştirilmesi gerekmektedir. Orjinal parçalar oldukça pahalı olmakta, yerli üretimlerin ise ömrü çok kısa olmaktadır. Bu çalışma, bir sondaj makinasının delici kısmında kullanılan ve üzerinde keçe çalışan araparçanın aşınma performansının arttırılmasına odaklanmıştır. Araparça, AISI 4140 ıslah çeliğinden üretilmekte ve korozyon etkilerini azaltmak için krom kaplanmaktadır. Yaklaşık 40 Avro’ya mâl olan orjinal parçanın servis ömrü 15 gün olarak bildirilmektedir. Parçanın değiştirilmesi sırasında makina tamamen durdurulduğu için bu durum üretimde kayıplara sebep olmaktadır. Hasarlı parça incelendiğinde yüksek seviyede aşınmaya maruz kaldığı görülmüştür. Bu nedenle, farklı yüzey teknikleri kullanılarak bu parçanın servis ömrünün ne kadar arttırabileceği ve maliyetinin ise ne kadar azaltılabileceği araştırılmıştır. 

Increasing the Wear Performance and Service Life of a Spacer Which Mounted Under the Seal Used in the Drilling Machine

Mine drilling machines are large and expensive machines which usually imported from abroad. In addition to being exposed to high levels of wear, corrosion also plays a major role in the damage of these machine parts. Various parts need to be changed frequently during operation of the machines. The original parts are quite expensive and the service life of the domestic productions is very short. This work focuses on increasing of wear performance of a spacer which mounted under the seal used in the drilling machine. The spacer is made of AISI 4140 steel, and is chrome coated to reduce corrosion effects. It is reported that the original part, which costs about 40 Euros, has a service life of 15 days. Since the drilling machine is completely stopped during the replacement of this part, this situation leads to losses in production. When the damaged part is examined, it is found that it is exposed to high level wear. In order to solve this problem, the boriding process has been applied to the part and it has been researched how much the service life of this part can be increased and how much the cost can be reduced.

___

  • Albayrak, Z. 1970. “Karotlu Sondajlarda Karot Randımanı”, Bilimsel Madencilik Dergisi, cilt 9, sayı 1, s. 45-58.
  • Delibaş, O. “Sondaj Ders Notları”. http://yunus.hacettepe.edu.tr/~odelibas/sondajders_2.pdf, son erişim tarihi: 14.08.2016.
  • www.holeproducts.com/userfiles/files/hp_swivels_catalog(1735).pdf, son erişim tarihi: 14.08.2016.
  • Ertuş, S. “Maden Arama Sondajlarının İş Sağlığı ve Güvenliği Yönünden Değerlendirilmesi”, İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlık Tezi, Ankara, 2016. www.csgb.gov.tr/media/5112/serdarertus.pdf , son erişim tarihi: 14.08.2016.
  • Onar, N. 1971. “Bentonitin Petrol Sondajlarında Kullanılması”, Madencilik, cilt 10, sayı 5, s. 30-36.
  • Sarıca, B. “Farklı Kalite Çeliklere Uygulanan Yüzey Kaplama İşlemlerinin Aşınma Davranışlarına Etkisi”, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2005.
  • Sinha, A.K. 1991. “Boronizing”, Heat Treating, Bl.2., ASM Int, s. 437-447.
  • A. G. Von, M. 1980. “Boronizing”, The Alden Pres Ltd., Oxford, England, s. 1145, 58, 61-65.
  • Özbek, İ. 2000. “Borlama Yöntemiyle (AISI M50, AISI M2) Yüksek Hız Çeliklerinin ve AISI W1 Çeliğinin Yüzey Performanslarının Geliştirilmesi”, Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Sakarya, s. 9, 12-21, 80-135.
  • Yuksel, M., Can, A. C., Özmen, Y. 1995. "X210Cr12 (1.2080) takım çeliğinin tuz banyosunda borlanması", Turkish J. Eng. Env. Sci, Cilt:19, 97-101.
  • Uluköy, A. 2005. “21NiCrMo2 (AISI 8620) Çeliğinden Yapılmış Dişli Çarklara Karbürleme ile Beraber Borlama İşleminin Uygulanması”, Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Makine Mühendisliği Anabilim Dalı, Denizli.
  • Bindal, C. 1991. “Az Alaşımlı ve Karbon Çeliklerinde Borlama ile Yüzeye Kaplanan Borürlerin Bazı Özelliklerinin Tespiti”, Doktora Tezi, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, s. 5-39, 51-90.