MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ ÇALIŞMA ORTAMLARININ MESLEKİ YETKİNLİKLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: MARMARA BÖLGESİ’NDE BİR ARAŞTIRMA

Muhasebe mesleği, bu mesleğin gerektirdiği ilke ve standartlara uygun olarak icra etmek isteyenlerin, akademik anlamda birçok uzmanlık alanında bilgi ve beceri kazanmaları ve meslek mensubu olarak mesleğe başladıktan sonra da ortaya çıkan değişme ve gelişmelere paralel, mesleki bilgi ve becerilerini yenileyip; sürekli olarak mesleki yetkinliklerini geliştirmelerini gerekli kılan bir meslektir. Muhasebe mesleğindeki bu hızlı ve sürekli değişim, küresel ölçekte düşünebilen ve onun gereklerini yerine getirebilme yetkinliğine sahip bir meslek mensubu olmayı zorunlu kılmaktadır. Türkiye’deki muhasebe meslek mensupları, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odaları’ndan herhangi birine kayıtlı olarak, serbest ya da bağımlı bir şekilde Serbest Muhasebeci (SM) ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavir (SMMM) olarak faaliyetlerini sürdürmektedirler. Mesleki faaliyetlerini “serbest” olarak icra eden meslek mensuplarının, mesleğin birçok alt uzmanlık alanları ile ilgili ve çok sayıda (tuttukları defter sayısınca) uygulama yaptıkları göz önüne alındığında, muhasebe mesleğinin sınırlı tek bir uzmanlık alanında çalışan “bağımlı” meslek mensuplarına göre bilgi ve becerilerini daha fazla geliştirmeleri kaçınılmazdır. Çalışmanın amacı, muhasebe meslek mensuplarından mesleğini kendine ait muhasebe bürosunda “serbest” olarak icra edenler ile bir iş yerinde işyerine “bağımlı” olarak icra edenlerin çalışma ortamlarının mesleki yetkinliklerinin geliştirilmesi üzerinde etkisini araştırmaktır. Bu amaca yönelik meslek mensuplarının üzerinde bir ampirik araştırma gerçekleştirilerek, çalışma ortamlarının meslek mensuplarının mesleki yetkinliklerinin geliştirilmesine etki eden mesleki bilgi, mesleki beceri ve mesleki etik faktörleri üzerinde etkileri hakkında bilgi sahibi olunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Muhasebe Meslek Mensupları, Mesleki Yetkinlik, Mesleki Bilgi, Mesleki Beceriler, Mesleki Etik

THE EFFECT OF WORKING ENVIRONMENT ON ACCOUNTING PROFESSIONALS’ PROFESSIONAL COMPETENCE: A STUDY IN MARMARA REGION

Accounting is a profession which requires those want to perform it in accordance with the principles and standards required by it to acquire knowledge and skills in many areas of specialty in academic terms and to renew their professional knowledge and skills in parallel with the changes and developments occurring after they start working as a member of this profession, thereby improving their professional competencies continuously. This quick and continuous change in accounting makes it obligatory to be a member of this profession who is capable of thinking on a global scale and fulfilling its requirements. The members of accounting profession in Turkey perform their jobs as an independent or dependent Public Accountant (PA) and Public Accountant and Financial Consultant (PAFC) with their registration at a chamber of certified public accountants. Given the fact that the members of this profession performing their professional activities as “independent” ones engage in a lot of (as many as the number of books they keep) practices related to many areas of subspecialty of the profession, it is essential for them to improve their knowledge and skills more compared to “dependent” members of this profession engaged in a single limited area of specialty of this profession.The purpose of this study is to investigate the effects of working conditions of “independent” members of accounting profession who perform their job in their own accounting offices and of those of “dependent” ones who perform their job in a workplace possessed by an employer on the improvement of their professional competencies. To this end, an empirical study was conducted on the members of this profession, and an insight was provided into the effects of working conditions on factors such as professional knowledge, professional skills, and professional ethics, which all influence the improvement of the professional competencies of the members of this profession.

Keywords:

Accounting Professionals, Professional Competence, Professional Knowledge, Professional Skills, Professional Ethics,

PDF

___

Aktaş, R. ve Acar, A. (2009) Muhasebe Eğitiminde Bilgisayarlı Muhasebeden Kurumsal Kaynak Planlaması (ERP) Uygulamalarına Geçiş ‘ERP Eğitim Modül Önerisi, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, (Ocak 2009), 43-60.
Ayboğa, H. (2003). Globalleşme Sürecinde Ülkemizde Muhasebe Mesleği ve Meslek Mensuplarının Eğitimi, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, XVIII(1), 327-359.
Bartlett, M. S. (1954). A Note On The Multiplying Factors For Various Chisquare Approximations. Journal Of TheRoyal Statistical Society, Vol.16(2), (Series B), p.296–298.
Bek, H. (2007). İnsan Kaynakları Yönetiminde Eğitim ve Geliştirme Etkinliği (Örnek Bir Uygulama), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (17), 107-120.
Biçer, G. ve Düztepe, Ş. (2003). Yetkinlikler ve Yetkinliklerin İşletmeler Açısından Önemi, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, (2), 13-20.
Bilen, A. (2008). Doğu Anadolu Bölgesindeki Muhasebe Meslek Mensuplarının Profilleri, Etik Kurallarına Bakışları ve Meslek Sorunları Üzerine Bir Araştırma, Mali Çözüm Dergisi, Sayı 85, 27-42.
Can, A. V. (2007). Luca Pacioli Muhasebenin Babası mıdır?, Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E Dergisi, Sayı 12, Makale No: 8
Cronbach, L. J. (1951). Coefficient Alpha And The Internal Structure Of Tests. Psychometrika, 16(3), p.297–334.
Daştan, A. (2001). Meslek Ahlakı Kuralları ve Muhasebe Mesleğindeki Yeri, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon
Gül, K. ve Ergün, H. (2004). Muhasebe Mesleğinde Etik, Muhasebe ve Bakış Dergisi, (Ocak 2004), 53-76.
Howieson, B. (2003). Accounting PracticeIn The New Millennium: Is Accounting Education Ready ToMeetThe Challenge? The British Accounting Review, 35(2), p.353-362.
İskender, H. (2011). Türkiye’de Muhasebe Meslek Mensuplarının Mesleki Yetkinlik Sorunları ve Bu Sorunların Çözümünde Sürekli Eğitimin Rolü, Basılmamış Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
Kaiser, H. F. (1974). An Index Of Factorial Simplicity, Psychometrika, 39(1), p.31–36.
Karacan, S. (2004). Entelektüel Sermaye ve Yönetimi, Mali Çözüm Dergisi, 69, s.177-199.
Karasioğlu, F. ve Altan, M. (2004). Muhasebecilerin Bilgi, Beceri, Güvenilirlik ve Toplumsal Sorumluluk Açısından Toplumun Çeşitli Katmanları Tarafından Algılanma Biçimi Üzerine Bir Araştırma, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 21, 53–64.
Lumpkin, G. T. Dess, G. G. (2001). Linking Two Dimensions Of Entrepreneurial Orientationto To Firm Performance: The Moderating Role Of Environment AndIndustry Life Cycle, Journal Of Business Venturing, 16(5), p.429–451.
Mbekomize, C.J. (2009). Demand For Accountants in Botswana: Views of Employers, Business Management Review, Vol: 13, 42-61, january-December 2009.
Ömürbek, V. ve Usul, H. (2008). Muhasebe Mesleğinin Seçilmesinde Etkin Olan Etkenlerin Faktör Analiziyle İncelenmesi, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (37), s.164-173.
Sevilengül, O. (2000). Genel Muhasebe (9. Baskı), Ankara: Gazi Kitabevi.
Subaşı, Ş. (2006). Muhasebe Meslek Mensuplarının Sürekli Eğitimi ve Türkiye'deki Uygulamanın Değerlendirilmesi, Basılmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
TDK – Bilim ve Sanat Terimleri Ana Sözlüğü (2018),Çevrimiçi http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bilimsanat&view=bilimsanat Toraman, C. ve Akçan, A. (2003). Muhasebe Denetiminde Etik Teori, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, (Ocak 2003), 59-69.
TÜRMOB, (2011). Meslek Mensubu Dağılım Tablosu (SM ve SMMM). http://www.turmob.org.tr/TurmobWeb/turkce/popup.aspx?Sayfa=/Arsiv/turmobwebdb/dosyalar/istatistikler10.pdf, 23.11.2011
TÜRMOB, (2015). Uluslararası Muhasebe Eğitimi Standartları Kurulu, Uluslararası Eğitim Bildirileri El Kitabı, Ankara: TÜRMOB Yayınları–482, ISBN:978-605-4880-24-9.Çevirimiçi http://www.turmob.org.tr/ekutuphane/detailPdf/1c462a8e-246b-4759-8335-cce1e9bf95f1/_deneme
Uçma, T. (2007). Muhasebe Meslek Mensubu Olmak İsteyenlerin Etik Değer Anlayışlarının Belirlenmesi ve Muğla Üniversitesi Uygulaması, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
Usul, H. ve Aslantaş, B. A. (2007). Muhasebeci – Mükellef Çatışması, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, (22), 85-103.
Ünsar, S. (2009). Yetkinliğe Dayalı Ücret Yönetiminin Genel Bir Değerlendirilmesi, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10(1), 43-56.
Valle, F. D. (2008). Küreselleşme, Standartlarda Yakınsama ve Muhasebe Mesleğine Rehberlik Eden İlkeler, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı 40, 17-23.
Yayla, H. E. ve Cengiz, E. (2005). Muhasebe Mesleğinin Tercih Edilmesinde Etkili Olan Faktörlerin Belirlenmesine Yönelik Bir Alan Çalışması: Karadeniz Teknik Üniversitesi Örneği, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 5(16), 147-168.
Yürekli, E. Ve Özdemir, S. (2017). Muhasebe Yetkinliği Özelinde Meslek Mensupları İle Mükellefler Arasında Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri: Denizli İli Örneği, Social Sciences studies Journal, Vol: 3(6), 1008-1019.