Olumlu Dışında Görüş Bildirilen Denetim Raporlarındaki Görüşün Dayanağı Paragraflarının Okunabilirlik Düzeylerinin Araştırılması: BİST İmalat Sektöründe Bir Uygulama

Bu çalışma, bağımsız denetim sonucunda olumlu görüş dışında denetim görüşü bildirilen işletmelerin denetim raporlarındaki görüşün dayanağı paragraflarının okunabilirlik düzeylerinin belirlenmesini amaçlamaktadır. Belirtilen amaç doğrultusunda BİST imalat sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin 2017-2022 yılları arasında yayımlanan denetim raporları incelenmiş olup anılan yıllara ait 28 işletmenin 81 denetim raporu, olumlu görüş dışında denetim görüşü bildirildiği için araştırmaya dâhil edilmiştir. Araştırmada, yöntem olarak Ateşman okunabilirlik endeksi ile istatistiksel testlerden olan Kruskal Wallis-H ve Mann-Whitney-U testleri uygulanmıştır. Yapılan analiz sonucunda; imalat sektöründe işlem gören işletmelerin görüşün dayanağı paragraflarının okunabilirlik düzeylerinin yaklaşık %61,00 oranında zor/çok zor düzeyde yazıldığı, imalat alt sektörleri içerisinde görüşün dayanağı paragraflarının okunabilirliği en zor olan alt sektörünün gıda, içecek ve tütün alt sektörü olduğu; denetçinin eğitim seviyesi, denetim görüşü ve alt sektörler ile görüşün dayanağı paragraflarının okunabilirlik düzeyi arasında anlamlı bir ilişkinin olmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Denetim Görüşü, Okunabilirlik Düzeyi, Ateşman Okunabilirlik Endeksi

Keywords:

Denetim Görüşü, Okunabilirlik Düzeyi, Ateşman Okunabilirlik Endeksi,

PDF

___

KAYNAKLAR Aydın, Ayşegül- Çürük, Turgut (2017), “Bağımsız Denetçinin Finansal Tablolara İlişkin Görüş Oluşturma ve Raporlama Standardından Kaynaklanan Yükümlülükleri”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 26, Sayı 2, ss. 226-238.
Ateşman, Ender (1997), “Türkçe Okunabilirliğin Ölçülmesi”, Dil Dergisi, Sayı 58, ss.71-74.
Bora, Aykut - Arslan, Mahmut Abdullah (2021), “Türkçe Dersi (5, 6, 7, 8) Kitaplarındaki Metinlerin Okunabilirlik Yönünden İncelenmesi”, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, Cilt 10, Sayı 1, ss. 222-236. Coeur, Françoise (1997), Un Etat de Recherches Sur la Lisibilite Textuelle, Rapport de Recherche Bibliographique, Lyon: AGRAP Sciences Presse. (Aktaran Yusuf Budak, Metinlerin Okunabilirlik Düzeyinin Saptanmasına Yönelik Eleştirel Bir Bakış, Eurasian Journal of Educational Research, 2005, 21, ss.76-87
Fakhfakh, Mondher (2013), “There Adaptability of Standardized Reports by The International Federation of Accountants”, Journal of Commerce and Accounting Research, Number 2, pp. 10–28.
Flesch, Rudolf (1948), A New Readability Yard stick, Journal of Applied Psychology, Number 32, pp. 221-233.
(Aktaran M. Fevzi Esen ve Tutku Tuncalı Yaman, Teknoloji alanında faaliyet gösteren şirketlerin finansal form okunabilirliğinin metin madenciliği teknikleriyle ölçülmesi, Acta Infologica, 2020, Cilt 4, Sayı 2, ss.77-97.
Güredin, Ersin (2014), Denetim ve Güvence Hizmetleri, 14. Baskı, İstanbul: Türkmen Kitapevi. Kalaycı, Şeref (2008), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, 3. Baskı, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
Karacan, Sami - Uygun, Rahmi, (2016), Denetim ve Raporlama, 2. Baskı, Umuttepe Yayınları, Kocaeli.
Kardeş Selimoğlu, Seval - Özbirecikli, Mehmet - Uzay, Şaban (2017), Bağımsız Denetim, 2. Baskı, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
Keskin, Duygu Anıl -Tutar, Salih - Öktem, Buse - Akçay, Berika (2020), “Arı Okunabilirlik Endeksine Göre Cinsiyetin Kilit Denetim Konularının Okunabilirliği Üzerine Etkisi: Sektörel Bir İnceleme”, Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi. Cilt 15, Sayı 53, ss.209-228.
Klare, Garey Readers (1984), Readability. Handbook of Reading Research, New York: Longman.
Kincaid, Jane Paulo, Fishburne, Rambet Purges, Rogers, Razel Luisa, Chissom Bernard Sampol (1975), Derivation of New Readability Formulas (Automated Readability Index, Fog Count, and Flesch Reading Ease Formula) for Navy Enlisted Personnel, Research Branch Report, pp. 8-75. (Aktaran M. Fevzi Esen ve Tutku Tuncalı Yaman, Teknoloji alanında faaliyet gösteren şirketlerin finansal form okunabilirliğinin metin madenciliği teknikleriyle ölçülmesi. Acta Infologica, 2020, Cilt 4, Sayı 2, ss.77-97. Stephens Cheryl (2000), “All About Readability”, (Aktaran Abdullah Çoban, Okunabilirlik Kavramına Yönelik Bir Derleme Çalışması, Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 2014, Sayı 9, ss. 96-111.
Smith, Edward Ander - Senter, Ramour James (1967), “Automated Readability Index” https://apps.dtic.mil/sti/pdfs/AD0667273.pdf( Erişim Tarihi: 20/01/2023) Temur, Turan (2003), Okunabilirlik (Readability) Kavramı, TÜBAR-XIII-/2003-Bahar.
Yalçın, Neriman (2020), Türkiye’de Bağımsız Denetim Raporlarının Okunabilirliğinin Kilit Denetim Konusu Paragrafı Üzerinde İncelenmesi, Türkiye Ekonomisi İşletme, İktisat ve Muhasebe Açısından Konjonktürel Değerlendirmeler, ss.117-136, İksad Publishing, Ankara,