Gülgün KARAGÖZOĞLU, Rabia AKTAŞ, Koray KAYALIDERE

Çalışma Sermayesi İle Faaliyet Performansı Göstergesi Olan Etkinlik Arasındaki İlişkinin Tespiti

Bu çalışmada, Borsa İstanbul’da işlem gören imalat sanayi firmalarının çalışma sermayesinin faaliyet performanslarına olan etkilerinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Etkinlik, amaç ve hedeflere ne kadar ulaşılabildiğini gösteren bir performans ölçme ve değerlendirme boyutudur. Bu nedenle etkinlik, çalışmada faaliyet performansı olarak ele alınmıştır.Çalışma sermayesi ile faaliyet performansını yansıtan etkinlik arasındaki ilişkinin incelenmesi üç adımda gerçekleştirilmiştir. 102 imalat sanayi firmasının 2008 - 2017 dönemi verileri kullanılmıştır. Öncelikle, panel veri analiziyle bu firmaların çalışma sermayesini etkileyen değişkenler belirlenmiştir. Ardından, veri zarflama analiziyle etkinlik incelemesi yapılmıştır. Son aşamada, çalışma sermayesi ile faaliyet performansını yansıtan etkinlik arasındaki ilişki lojistik regresyon analizi ile araştırılmıştır. Lojistik regresyon analizinde bağımlı değişken sadece 1 ve 0 değerlerini alabilmektedir. Bu araştırmada da “1” değeri etkin firmaları, “0” değeri ise etkin olmayan firmaları ifade etmektedir. Bağımsız değişkenler çalışma sermayesini temsil eden cari oran, aktif karlılığı ve firma büyüklüğüdür. Sonuç olarak, çalışma sermayesinin faaliyet performansı üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Çalışma Sermayesi, Etkinlik, Lojistik Regresyon Analizi

PDF

___

Abbadi, Suleiman M. - Abbadi, Rasha T. (2013), ‘‘The Determinants of Working Capital Requirements in Palestinian Industrial Corporations’’, International Journal of Economics and Finance, 5, 1, pp.65-75.
Aksoy, Emine Ebru (2013), ‘‘İşletme Sermayesi İhtiyacını Etkileyen İşletme İçi Faktörlerin Analizi: Prais-Winsten Regresyon Uygulaması’’, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15, 3, ss.73-86.
Al-Taleb, Ghassan - Al-Zoued, Abd AL-Naser - Al-Shubiri, Faris Nasif (2010), ‘‘The Determinants of Effective Working Capital Management Policy: A Case Study on Jordan’’, Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 2, 4, August, pp.248-264.
Appuhami, B. A. Ranjith (2008), ‘‘The Impact of Firms’ Capital Expenditure on Working Capital Management: An Empirical Study Across Industries in Thailand’’, International Management Review, 4, 1, pp.11-24.
Aras, Gonca - Gencer, Cevriye (2011), ‘‘Muğla İlindeki Mermer İşletmelerine Yönelik Veri Zarflama Analizi Örnek Olayı’’, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 13 (12. Uluslararası Ekonometri, Yöneylem Araştırması, İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı), ss.139-153.
Azeem, Muhammad Mehtab - Marsap, Akin (2015), ‘‘Determinant Factors and Working Capital Requirement’’, International Journal of Economics and Finance, 7, 2, pp.280-292.
Bakırcı, Fehim (2006), ‘‘Sektörel Bazda Bir Etkinlik Ölçümü: VZA ile Bir Analiz’’, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20, 2, Eylül, ss.199-217.
Bellouma, Meryem (2010), ‘‘Effects of Capital Investment on Working Capital Management: Evidence on Tunisian Export SMEs’’, The International Journal of Finance, 22, 3, pp.6497-6509.
Boyacıoğlu, Namıka (2012), ‘‘Sabit Varlık Yatırımlarının İşletme Sermayesi Yönetimine Etkisinin Panel Veri Analizi ile İncelenmesi: İMKB’de İşlem Gören İmalat İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama’’, Yüksek Lisans Tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Burdur.
Burmaoğlu, Serhat (2009), ‘‘Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı Beşeri Kalkınma Endeksi Verilerini Kullanarak Diskriminant Analizi, Lojistik Regresyon Analizi ve Yapay Sinir Ağlarının Sınıflandırma Başarılarının Değerlendirilmesi’’, Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Büyükşalvarcı, Ahmet - Abdioğlu, Hasan (2010), ‘‘Kriz Öncesi ve Kriz Dönemlerinde İşletmelerde Çalışma Sermayesi Gereksiniminin Belirleyicileri: İMKB İmalat Sanayi Şirketleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama’’, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24, 2, ss.47-71.
Chandra, Pankaj - Cooper, William W. - Li, Shanling - Rahman, Atiqur (1998), ‘‘Using DEA to Evaluate 29 Canadian Textile Companies - Considering Returns to Scale’’, International Journal of Production Economics, 54, 2, pp.129-141.
Charnes, Abraham - Cooper, William W. - Lewin, Arie Y. - Seiford Lawrence M. (1997), Data Envelopment Analysis: Theory, Methodology and Application, Second Edition, Kluwer Academic Publishers, United States of America, http://deazone.com/en/googlebook-orzz-kkc2mwc (15.02.2019).
Chiou, Jeng-Ren - Cheng, Li - Wu, Han-Wen (2006), ‘‘The Determinants of Working Capital Management’’, The Journal of American Academy of Business, Cambridge, 10, 1, September, pp.149-155.
Çelik, İsmail - Boyacıoğlu, Namıka (2013), ‘‘The Impact of Fixed Assets Expenditures on Working Capital Management: An Application on Manufacturing Enterprises in Istanbul Stock Exchange’’, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 17, ss.81-99.
Díaz, M. Angeles - Sánchez, Rosario (2008), ‘‘Firm Size and Productivity in Spain: A Stochastic Frontier Analysis’’, Small Business Economics, February, pp.1-25.
Doğan, Mesut - Elitaş, Bilge Leyli (2014), ‘‘Çalışma Sermayesi Gereksiniminin Belirleyicileri: Borsa İstanbul Gıda Sektörü Üzerinde Bir İnceleme’’, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 16, 2, ss.1-15.
Gill, Amarjit (2011), ‘‘Factors that Influence Working Capital Requirements in Canada’’, Economics and Finance Review, 1, 3, May, pp.30-40.
Gujarati, Damodar N. (2004), Basic Econometrics, Fourth Edition, The McGraw-Hill Companies, New York.
Güriş, Selahattin (2015), Panel Veri ve Panel Veri Modelleri, Stata ile Panel Veri Modelleri (ss.1-38), Editör Selahattin Güriş, Der Yayınevi, İstanbul.
Ilyas, Muhammad (2014), ‘‘The Impact of Capital Expenditure on Working Capital Management of Listed Firms (Karachi Stock Exchange) in Pakistan’’, Journal of Economics and Sustainable Development, 5, 22, pp.153-158.
Jajri, Idris - Ismail, Rahmah (2006), ‘‘Technical Eﬃciency, Technological Change and Total Factor Productivity Growth in Malaysian Manufacturing Sector’’, Munich Personal RePEc Archive. MPRA Paper No. 1956, http://mpra.ub.uni-muenchen.de/1956/ (14.12.2015).
Jamil, Syed Ahsan - Al Ani, Mawih Kareem - Al Shubiri, Faris Nasif (2015), ‘‘The Effect of Working Capital Management Efficiency on the Operating Performance of the Industrial Companies in Oman’’, International Journal of Economics and Financial Issues, 5, 4, pp. 897-904.
Kayalıdere, Koray - Kargın, Sibel (2004), ‘‘Çimento ve Tekstil Sektörlerinde Etkinlik Çalışması ve Veri Zarflama Analizi’’, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6, 1, ss.196-219.
Kubalı, Derya (1999), ‘‘Performans Denetimi’’, Amme İdaresi Dergisi, 32, 1, ss.31-62. http://www.academia.edu/22921860/PERFORMANS_DENET%C4%B0M%C4%B0 (18.02.2019).
Kwenda, Farai - Holden, Merle (2014), ‘‘Determinants of Working Capital Investment in South Africa: Evidence from Selected JSE-Listed Firms’’, Journal of Economics and Behavioral Studies, 6, 7, July, pp.569-580.
Narender, Vunyale - Menon, Shrijit - Shwetha, V. (2009), ‘‘Factors Determining Working Capital Management in Cement Industry’’, South Asian Journal of Management, 15, 4, pp.64-78.
Nazir, Mian Sajid - Afza, Talat (2009), ‘‘Working Capital Requirements and the Determining Factors in Pakistan’’, The Icfai Journal of Applied Finance, 15, 4, pp.28-37.
Özdemir, Ali İhsan - Düzgün, Recep (2009), ‘‘Türkiye’deki Otomotiv Firmalarının Sermaye Yapısına Göre Etkinlik Analizi’’, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23, 1, Ocak, ss.147-164.
Öztürk, M. Başaran - Demirgüneş, Kartal (2008), ‘‘İşletme Sermayesi Gereksinimini Etkileyen Değişkenler Üzerine İMKB'de Bir Uygulama’’, Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 45, 516.
Pehlivanoğlu, Ferhat (2014), ‘‘Türkiye’nin İlk 500 Sanayi Kuruluşunda Sektörel Etkinlik ve Verimlilik Bileşenlerindeki Değişimler’’, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 40, Nisan, ss.147-161.
Pradeep, Valarmathi - Chen, Jong-Rong (2012), ‘‘Measuring Productivity Growth, Efﬁciency Change and Technical Progress in Small Scale Firms in India During Pre and Post-Reform Periods’’, Journal of Economic Policy Reform, 15, 2, June, pp.153-169.
Raheman, Abdul (2012), ‘‘Analyzing the Working Capital Management and Productivity Growth of Manufacturing Sector in Pakistan’’, PhD Thesis, COMSATS Institute of Information Technology, Pakistan.
Raheman, Abdul - Afza, Talat - Qayyum, Abdul - Bodla, Mahmood Ahmed (2010), ‘‘Working Capital Management and Corporate Performance of Manufacturing Sector in Pakistan’’, International Research Journal of Finance and Economics, 47, pp.151-163.
Singh, S. P. - Agarwal, Shivi (2006), ‘‘Total Factor Productivity Growth, Technical Progress and Efficiency Change in Sugar Industry of Uttar Pradesh’’, The Indian Economic Journal, 54, 2, July - September, pp.59-82.
Supatanakornkij, Sasithorn (2014), ‘‘The Determinants of Working Capital Management: Evidence from European Companies’’, 4th Annual International Conference on Accounting and Finance, pp.151-154.
Tatoğlu, Ferda Yerdelen (2013a), Panel Veri Ekonometrisi, 2. Baskı, Beta, İstanbul.
Tatoğlu, Ferda Yerdelen (2013b), İleri Panel Veri Analizi, 2. Baskı, Beta, İstanbul.
Ulucan, Aydın (2002), ‘‘İSO500 Şirketlerinin Etkinliklerinin Ölçülmesinde Veri Zarflama Analizi Yaklaşımı: Farklı Girdi Çıktı Bileşenleri ve Ölçeğe Göre Getiri Yaklaşımları ile Değerlendirmeler’’, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 57, 2, ss.185-202.
Ulupınar, Sultan Deniz (2007), ‘‘2001 Kriz Dönemi, Öncesi ve Sonrasında Türk Ticari Bankalarının Karlılıklarının Lojistik Regresyon Analizi ile İncelenmesi’’, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Vijayalakshmi, S. - Bansal, Nikhel (2013), ‘‘Determinants of Working Capital in Cement Industry- A Case Study of ACC Ltd. ’’, Pacific Business Review International, 6, 1, July, pp.45-50.
Wasiuzzaman, Shaista - Arumugam, Veeri Chettiar (2013), ‘‘Determinants of Working Capital Investment: A Study of Malaysian Public Listed Firms’’, Australasian Accounting, Business and Finance Journal, 7, 2, pp.63-83.
Yavuz, Selahattin - İşçi, Öznur (2013), ‘‘Veri Zarflama Analizi ile Türkiye’de Gıda İmalatı Yapan Firmaların Etkinliklerinin Ölçülmesi’’, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 36, Nisan, ss.157-173.
Yavuz, V. Alpagut - Demirci, Sinan (2013), ‘‘An Empirical Analysis of the Efficiencies of Turkish Iron and Stell Companies During the Global Financial Crisis’’, Data Envelopment Analysis and Performance Measurement: Proceedings of the 11th International Conference of DEA (ss.29-34), Editör Rajiv Banker, Ali Emrouznejad, Hasan Bal, Ihsan Alp, Mehmet Ali Cengiz, June 27-30, Samsun.
Yeşilyurt, Cavit (2009), ‘‘Türkiye’deki İktisat Bölümlerinin Göreceli Performanslarının Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Ölçülmesi: KPSS 2007 Verilerine Dayalı Bir Uygulama’’, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23, 4, ss.135-147.
Yıldız, Ayşe (2007), ‘‘İmalat Sanayi Şirketlerinin Etkinliklerinin Ölçülmesi’’, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9, 2, ss.91-103.