ESNEK ÜRETİM SİSTEMİNDE GRUP TEKNOLOJİSİ KULLANILARAK FAALİYET TABANLI MALİYETLEME YÖNTEMİ İLE BİRİM MALİYETLERİN HESAPLANMASI

İleri teknoloji kullanan işletmeler uzun vadeli kararları alma ve uygulama sürecinde güvenilirliğiyüksek verilerden ve analizlerden yararlanmayı tercih etmektedir. Bu verilerin işletmenin gerçekdurumunu yansıtan ve profesyonel şekilde hazırlanmış veriler olması arzu edilmektedir. İşletmelerinüst düzey yöneticilerinin doğru kararları alabilmeleri işletmenin hem geçmişini hem bugününü iyianaliz edebilmesine bağlıdır. Bu etkin analiz ve güvenilir bilginin temelinde, işletmede iyi düzeydeişletilen bir stratejik maliyet yönetimi anlayışı vardır.Çalışmanın amacı, ileri teknoloji ve esnek üretim sistemini kullanarak üretim yapan işletmelerin stratejikmaliyet yönetimi sürecinde mevcut durumlarını tespit etmeleri, geliştirmeleri, planlama ve kontrolfaaliyetlerini etkin bir şekilde yürütmelerini sağlayacak bir model ortaya koymaktır. Bu kapsamdaörnek olay yöntemi ile esnek üretim sistemini kullanan bir üretim işletmesinin üretim, yönetim vemuhasebe sistemi incelenerek maliyet yönetimi açısından mevcut durumu ortaya konulmuştur. Benzer üretim sistemine sahip mamuller aynı grupta toplanmış ve genel üretim maliyetlerinin mamullereyüklemesi faaliyet tabanlı maliyetleme kullanılarak yapılmıştır. Çalışma, maliyet yönetiminde esneküretim sistemini ele alması ve grup teknolojisi tekniğini kullanması açısından daha önce yapılmışçalışmalardan farklılık arz etmektedir. Çalışmada ileri teknoloji kullanan işletmelerde faaliyet tabanlımaliyetleme yönteminden yararlanılarak birim maliyetlerin gerçeğe uygun şekilde hesaplanabildiğisonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Faaliyet tabanlı maliyetleme, stratejik maliyet yönetimi, esnek üretim sistemi, grup teknolojisi

CALCULATION OF UNIT COSTS BY ACTIVITY-BASED COSTING METHOD USING GROUP TECHNOLOGY IN A FLEXIBLE PRODUCTION SYSTEM

Enterprises using advanced technology prefer to benefit from highly reliable data and analysis in theprocess of making and implementing long-term decisions. It is desirable that these data reflect thereal situation of the business and be professionally prepared. The ability of the top managers of theenterprises to make the right decisions depends on the ability to analyze both the past and the presentof the enterprise. At the heart of this effective analysis and reliable information is an understanding ofstrategic cost management that is well-run in the enterprise.The aim of the study is to present a model that will enable companies that manufacture by usingadvanced technology and flexible production system to determine their current status in the strategiccost management process, to develop them, and to carry out planning and control activities effectively.In this context, the production, management and accounting system of a production company using theflexible production system with the case study method has been examined and its current situation interms of cost management has been revealed. Products with similar production systems are groupedtogether and general production costs are assigned to products using activity-based costing. The studydiffers from previous studies in that it deals with the flexible production system in cost managementand uses the group technology technique. With the study, it has been concluded that unit costs canbe calculated realistically by using the activity-based costing method in enterprises using advancedtechnology.

Keywords:

Activity-based costing, strategic cost management, flexible production system, group technology,

PDF

___

Acar, D., Tekin, M. & Alkan, H. (2007). Esnek üretim sistemlerinin işletme faaliyetlerine olan etkisi ve maliyet unsurlarında meydana getirdiği değişiklikler. Süleyman Demirel Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 12(2), 1-20.
Aliusta, H. (2022). “Konaklama sektöründe faaliyet tabanlı bütçeleme”, İşletmelerde Maliyet ve Yönetim Muhasebesinde Güncel Yaklaşımlar. Ed. Aydın Bağdat & Hakan Aliusta (Ankara: Gazi Kitabevi), 419-437.
Beheshti, H. M. (2004). Gaining and sustaining competitive advantage with activity based cost management system. Industrial Management & Data Systems, 104(5), 377–383.
Can, A. V. (2009). Maliyet muhasebesi. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
Cokins, G. (2001). Actıvıty-Based Cost Management an executive’s guide. New York: John Wiley & Sons, Inc..
Eraslan, S. & Önal, S. (2020). Faaliyete Dayalı Maliyetleme ve Zamana Dayalı Maliyeleme. Ankara: İksad Publishing House.
Horngren, C. T., Datar, S. M. & Rajan, M. V. (2015). Cost accounting. London: A managerial emphasis, Pearson Education Limited.
Ibraimi, S., Bexheti, A., Zuferi, R., Rexhepi, G. & Ramadani, V. (2016). Enhancing flexible manufacturing competence. The Eurasia Proceedings of Educational & Social Sciences, 5, 378-384.
Johnson, H.T. & Kaplan, R.S. (1987). The Accounting Review. American Accounting Association, 62(4), 846-848.
Karaca, N. (2008). Faaliyet Tabanlı Bütçeleme Modellemesi Ve Bir Üretim İşletmesi Uygulaması. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yayımlanmamış Doktora Tezi, Sakarya.
Kaushal, A., Vardhan, A. & Rajput, R.S. (2016). Flexible manufacturing system a modern approach to manufacturing technology. International Refereed Journal of Engineering and Science, 5(4), 16-23.
Kim, J. (2014). Activity-Based Cost Modeling and dynamic simulation study of an ınternational reusable packaging systems (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Michigan State University, Michigan.
Kim, Y. W. (2017). Activity Based Costing for construction companies. ABD: John Wiley & Sons Ltd..
Lal, J. (2015). Strategic cost management. Mumbai: Himalaya Publishing House.
Öker, F. (2003). Faaliyet Tabanlı Maliyetleme – üretim ve hizmet işletmelerinde uygulamalar. İstanbul: Literatür Yayıncılık.
Soba, M. (2008). Esnek Üretim Sistemleri Ve İşletmelerin Rekabet Gücüne Etkileri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2). 103-124.
Swain, M.R. & Fawcett, S.E. (2002). Activity-Based Costing, innovations in competitive manufacturing. Edited by P. M. Swamidass, Chapter 31, 385-398.
Yıldız, Ş. & Karaca, N. (2011). Stratejik Yönetim Bakış Açısıyla Bütünleşik Faaliyet Tabanlı Maliyetleme ve Ekonomik Katma Değer Sistemi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 51, 1-26.
Yılmaz, R. & Karaca, N. (2010). Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Uygulamasında Faaliyet ve Kaynakların Muhasebeleştirilmesine İlişkin Bir Öneri. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 48, 154-171.