ALMAN VE TÜRK HUKUKU İLE MUKAYESELİ OLARAK ULUSLARARASI FİNANSAL RAPORLAMA STANDARTLARI’NA GÖRE KARŞILIKLAR

Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’na UFRS göre karşılıkların, Alman ve Türk Hukukları ile karşılaştırılması bu incelemenin konusunu teşkil etmektedir. İncelemede, birincil amaçları ve işlevleri açısından farklılık gösteren bu üç hukuk düzenine göre karşılık ayırmanın ve değerlemenin temel esasları mukayese edilerekfarklılıkları ortaya konmakta ve bilânço amaçları açısından irdelenmektedir. Çalışma, UMS 37’nin kâr dağıtım işlevi açısından gerekli nesnelliği ve ihtiyatı sağlayamadığı gibi, bilgilendirme işlevi açısından da zayıflıklar içerdiğini göstermektedir

The subject of this article is the comparison of the provisions according to the International Financial ReportingStandards IFRS with those according to German and Turkish balance sheet regulations. In this analysis, thefundamental principles of the recognition and valuation of provisions according to these different regulations arecompared and – regarding to primarily purposes of the financial statements – criticized. The article shows thatIAS 37 not only doesn’t provide the objectivity and prudence necessary for the balance sheet profit distributionfunction, but also it has some weaknesses regarding the information function of the balance sheet

___

  • Adler / During / Schmaltz, Rechnungslegung nach Internationalen Standards, Stuttgart 2003, Stand Dezember 2003.
  • Akdoğan Nalan / Aydın Hamdi, Muhasebe Teorileri, Ankara 1987.
  • Akkaya Mustafa, Die Verbindlichkeit von privatrechtlichen Verträgen für das Steuerrecht. Grenzen der Umdeutung von Verträgen für steuerliche Zwecke, Ankara 1998.
  • Arıkan Vural, Türk Vergi Hukukunda Karşılıklar, Maliye Enstitüsü Konferansları, Seri 22, İstanbul 1982, S. 185-199.
  • Aydın Erkan, Türk Vergi Sisteminde İktisadi İşletmelere Dahil Kıymetleri Değerleme, Ankara 2002.
  • Başaran Funda, Alman ve Türk Vergi Bilânçosu Hukuklarında Gayrı Maddi İktisadi Kıymetleri Aktifleştirme Şartları, İstanbul 1999.
  • Baetge Jörg / Kirsch Hans-Jürgen / Thiele Stefan, Bilanzen, 5. Baskı, Düsseldorf 2001.
  • Baetge Jörg / Hans-Jürgen Kirsch / Stefan Thiele, Konzernbilanzen, 5. Baskı, Duesseldorf 2000
  • Bayer Annual Report, 2002.
  • Berger / Ring, Beck’scher Bilanz-Kommentar, 5. Auflage, München 2003.
  • Böcking Hans-Joachim, Verbindlichkeitsbilanzierung, Wiesbaden 1994.
  • Busse von Colbe Walther / Ordelheide Dieter / Gebhardt Günter / Bernhard Pellens, Konzernabschlüsse,
  • Rechnungslegung nach betriebswirtschaftlichen Grund-sätzen sowie nach Vorschriften des HGB und der IAS/IFRS, 7. Baskı, Wiesbaden 2003.
  • Çevik Orhan Nuri, Sermaye Piyasası Mevzuatı, Ankara 2001.
  • Çevik Orhan Nuri, Anonim Şirketler, 2. Bası, Ankara 1979.
  • Doğanay İsmail, Türk Ticaret Kanunu Şerhi, Cilt 1., 2. Bası, Ankara 1981.
  • Eren Fikret, Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, 7. Baskı, İstanbul 2001.
  • Euler Roland / Engel-Ciric Dejan, Rückstellungskriterien im Vergleich – HGB versus IFRS, Wirtschaftsprüfung (WPg), Yıl 57, Sonderheft 2004, s. 139-154.
  • Euler Roland, Bilanzrechtstheorie und internationale Rechnungslegung, Dieter Budde (Hrsg.), Handelsbilanzen und Steuerbilanzen, Festschrift für Heinrich Beisse, Duesseldorf 1997, S. 171-188.
  • Euler Roland, Das System der Grundsätze ordnungsmäßiger Bilanzierung, Stuttgart 1996. Exposure Draft of Proposed Amendments to UMS 37 Provisions, Contingent Liabilities and Contingent Assets and IAS 19 Employee Benefits, 23.
  • Haaker, Andreas: Das Wahrscheinlichkeitsproblem bei der Rückstellungsbilanzierung nach UMS 37 und IFRS 3, Kapitalmarktorientierte Rechnungslegung, Yıl 1, Sayı 2005, S. 8-15.
  • Herzig Norbert / Köster Thomas, Rückstellungen für ungewisse Verbindlichkeiten, für drohende Verluste aus schwebenden Geschäften, für unterlassene Aufwendungen für Instandhaltung und Abraumbeseitigung sowie für Kulanzleistungen, von Wysocki/Schulze-Osterloh (Hrsg.), Handbuch des Jahresabschlusses in Einzeldarstellungen, Köln, Loseblatt, 24. Ergänzungslieferung (1999), Abteilung III/5, S. 1-180.
  • Hiçşaşmaz, Mazhar, Konusu Kalmayan Karşılıkların Muhasebe Tekniği Bakımından Tabi Tutulacağı İşlemler ile İlgili Etüd, İşbankasına Verilen Mütalaa (Rapor), Teknalp Ünal, Anonim Ortaklığın Bilançosu ve Yedek Akçeleri, 2. Baskı, İstanbul 1979, S. 252.
  • Hirsch Ernst E./ Tekinalp Ünal, Das türkische Aktien- und GmbH-Recht, 2. Baskı, Baden-Baden 1999.
  • Hirsch Ernst E., Das neue Türkische Handelsgesetzbuch, Geschichte, Ursachen und Ergebnisse einer Gesetzesreform, Gierke J. von (Hrsg.), Sonderdruck aus Zeitschift für das gesamte Handelsrecht und Konkursrecht, Cilt 119, Sayı 4, Stuttgart 1956.
  • Hommel Michael / Schmidt Reinhard H. / Wüsteman Jens, Adolf Moxter und die Grundsätze ordnungsmäßiger Rechnungslegung – Kontinuität und Zukunft eines Forschungsleitbildes, Wirtschaftsprüfung (WPg), Yıl 57, Sonderheft 2004, S. 84-98.
  • Hommel Michael, Rückstellungen für Abbruchskosten nach HGB, IAS/IFRS und US-GAAP, Der Konzern, Yıl 2003, Sayı 11, S. 746-754.
  • İDTYDK, Muhasebenin Temel Kavramları ve Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri, T.C. Devlet Planlama Teşkilatı (Editör), İstanbul 1970.
  • International Accounting Standards Board, International Financial Reporting Standards IFRSSTM 2005.
  • İspir Ekrem/ Tahsin Yağmurlu/ Yılmaz Özbalcı, Vergi Usul Kanunu Uygulamasına İlişkin Danıştay Kararları, Ankara 1985.
  • Kaval Hasan, Karşılıklarla İlgili Mevzuat ve Standart Genel Hesap Planı’nda Karşılıkların Düzenlenmesi, Uygulamalı Mevzuat Dergisi, Yıl 1, Sayı 2, Ocak 1990, S. 15-22.
  • Kızılot Şükrü, Danıştay Kararları ve Özelgeler (Muktezalar), Cilt 2, Ankara 1994.
  • Koç-Yalkın Yüksel, Tekdüzen Muhasebe Sistemi ve Türkiye’deki Çalışmalar, Ankara 1975.
  • Koç-Yalkın Yüksel, Genel Muhasebe, 9. Baskı, Ankara 1995.
  • Kropf Bruno, Aktiengesetz, Bd. III, München 1973.
  • Kupsch Peter, Ansatz und Bewertung von Rückstellungen im amerikanischen Jahresabschluss – eine vergleichende Betrachtung aus deutscher Sicht, Wolfgang Ballwieser (Hrsg.): US-amerikanische Rechnungslegung, 4. Aufl., Stuttgart 2000, S. 115-138.
  • Kuhlewind Andreas-Markus, Grundlagen einer Bilanzrechtstheorie in den USA, Frankfurt 1997.
  • Kühne Mareike / Nerlich Christoph, Vorschläge für eine geänderte Rückstellungsbilanzierung nach IAS 37: Darstellung und kritische Würdigung, Betriebs-Berater (BB), 60. Jg., 22. August 2005, S. 1839-1844.
  • Küting Karlheinz / Weber Claus-Peter, Der Konzernabschluss, 8. Baskı, Stuttgart 2003.
  • Moxter Adolf, Grundsätze ordnungsmäßiger Rechnungslegung, Düsseldorf 2003
  • Moxter Adolf, Bilanzrechtsprechung, 5. Baskı, Tübingen 1999.
  • Moxter Adolf, Rückstellungen nach IAS: Abweichungen vom geltenden deutschen Bilanzrecht, Betriebs-Berater (BB) 1999, S. 519-525.
  • Moxter Adolf, Die BFH-Rechtsprechung zu den Wahrscheinlichkeitsschwellen bei Schulden, Betriebs-Berater (BB), 1998, S. 2464-2467.
  • Moxter Adolf, Bilanzrechtsprechung, 3. Baskı, Tübingen 1993.
  • Moxter Adolf, Zum Passivierungszeitpunkt von Umweltrückstellungen, Moxter Adolf (Hrsg.), Rechnungslegung, Festschrift für Karl-Heinz Foster, Düsseldorf 1992, S. 427-437.
  • Moxter Adolf, Bilanzlehre, Cilt 1, Einführung in die Bilanztheorie, 3. Baskı, Wisbaden 1984.
  • Moxter Adolf, Betriebswirtschaftliche Gewinnermittlung, Tübingen 1982.
  • Mellerowicz, Konrad, Aktiengesetz, Großkommentar, Berlin 1970.
  • Öncel Mualla / Kumrulu Ahmet/ Çağan Nami, Vergi Hukuku, 12. Baskı, Ankara 2005.
  • Öncel Mualla / Kumrulu Ahmet / Çağan Nami, Vergi Hukuku, 7. Baskı, Ankara 1999.
  • Pellens Bernhard / Fülbier Rolf Uwe / Gassen Joachim, Internationale Rechnungslegung, 5. Baskı, Stuttgart 2004.
  • Reisoğlu Safa, Borçlar Kanunu, Genel Hükümler, İstanbul 2000.
  • Schmalenbach Eugen, Dynamische Bilanz, 13. Baskı, Köln ve Opladen 1962.
  • Schneider Dieter, Geschichte betriebswirtschaftlicher Theorie, München 1981.
  • Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıklara İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı (TMS) Hakkında Tebliğ, Sıra No: 20, RG, 15.02.2006, Sayı 26081.
  • Sermaye Piyasasında Muhasebe Standartları Hakkında Tebliğ, Seri XI, No 25, RG, 15.11.2003, Sayı 25290.
  • Sermaye Piyasasında Mali Tablo ve Raporlara İlişkin İlke ve Kurallar Hakkında Tebliğ, Seri XI, No 1, RG, Tarih 29.01.1989, Sayı 20064.
  • Sermaye Piyasasında Mali Tablo ve Raporlara İlişkin İlke ve Kurallar Hakkında Tebliğ, Seri XI, No 1, Ek (2) Şarta bağlı olaylara ilişkin açıklama. Sermaye Piyasasında Mali Tablo ve Raporlara İlişkin İlke ve Kurallar Hakkında Tebliğ, Ek: 4, Kanuna Tabi Ortaklıklarca (Aracı Kurumlar Dahil) Düzenlenecek Ayrıntılı Bilânço, (No 17 sayılı Tebliğ ile değiştirilen Sekil), SerPT.
  • Sermaye Piyasasında Mali Tablo ve Raporlara İlişkin İlke ve Kurallar Hakkında Tebliğ, Ek: 3, Mali Tablolara İlişkin Açıklamalar, Birinci Bölüm: Bilânço Kalemlerine İlişkin Açıklama, „Diğer Borç ve Gider Karşılıkları“, SerPT.
  • Tekinalp Ünal, Anonim Ortaklığın Bilânçosu ve Yedek Akçeleri, 2. Bası, İstanbul 1979.
  • Weber-Grellet Heinrich, Schmidt EStG, Einkommensteuergesetz Kommentar, 21. Baskı 2002, § 5, Tz 382.
  • Wüstemann Jens: Vorschlag zur Novellierung der Rückstellungsbilanzierung nach UMS 37: eine verpasste Gelegenheit, Betriebs-Berater (BB), Yıl 60, Cilt 34, Sayı 22. Auğustoz 2005, I (Die erste Seite).
  • Wüsteman Jens, Bilanzierung case by case, Lösungen nach HGB und IAS/IFRS, Heidelberg 2004.
  • BFH, 17.2.1993 – X R 60/89, BFHE 170, S. 397.
  • BFH, 25.03.1992 – I R 69/91, BFHE 168, S. 527
  • BFH, 3.12.1991 – VII R 88/87, BFHE 167, S. 322.
  • BGH, 28.1.1991 – II ZR 20/90, BB 1991, S. 507.
  • BFH, 25.8.1989 – III R 95/87, BFHE 158, S. 58
  • BFH, 27.3.1996 – I R 3/95, BFHE 180, S. 155.
  • BFH, 12.12.1990 – I R 18/89, BFHE 163, S. 157.
  • BFH, 22.11.1988 – VIII R 62/85, BFHE 155, S. 322.
  • BFH, 5.12.1987 – IV R 81/84, BFHE 149, S. 55.
  • BFH, 10.10.1985 – IV B 30/85, BFHE 144, S. 395.
  • BFH, 1.8.1984 – I R 88/80, BFHE 142, S. 226.
  • BFH, 7.7.1983 – IV R 47/80, BFHE 139, S. 154.
  • BFH, 4.12.1980 – IV B 35/80, BFHE 132, S. 273.
  • BFH, 17.7.1980 – IV R 10/76, BFHE 133, S. 363
  • BFH, 20.03.1980 – IV R 89/79, BFHE 130, S. 165
  • BFH, 26.10.1977 – I R 148/75, BFHE 123, S. 547.
  • BFH, 19.2.1975 – I R 28/73, BFHE 115, S. 218.
  • BFH, 19.1.1972 – 114/65, BFHE 104, S. 422.
  • BFH, 23.9.1969 – I R 22/66, BFHE 97, S. 164.
  • BFH, 16.7.1969 – I R 81/66, BFHE 96, S. 510
  • BFH, 24.7.1964 – VI 289/63 U, BFHE 80, S. 220.
  • BFH, 20.11.1962 – I 242/61 U, BFHE 76, S. 307.
  • BFH, 18.10.1960 – I 198/60, BFHE 133, S. 363.
  • BFH, 29.5.1956 – I 224/55 U, BFHE 63, S. 40.
  • Danıştay, 4. Daire, Tarih 12.1.1978, Esas 1977/1834, Karar 1978/40, Kızılot Şükrü, Danıştay Kararları ve Özelgeler (Muktezalar), Cilt 2, Ankara 1994, S. 2566.
  • Danıştay, 4. Daire, Tarih 14.12.1977, Esas 1977/3450, Karar 1977/3331, Kızılot Şükrü, Danıştay Kararları ve Özelgeler (Muktezalar), Cilt 2, Ankara 1994, S. 2566.
  • Danıştay, 4. Daire, Tarih 1.4.1984, Esas 1984/1030, Esas 1985/346, İspir Ekrem/ Tahsin Yağmurlu/ Yılmaz
  • Özbalcı, Vergi Usul Kanunu Uygulamasına İlişkin Danıştay Kararları, Ankara 1985, S. 319.