İlker CALAYOĞLU

MUHASEBE VE DENETİM ÇEVRESİNİN DEĞİŞİMİ VE BU ALANLARIN ÖĞRETİMİNDE MESLEKİ YAZILIM KULLANIMININ TESPİT EDİLMESİ

Bu çalışmanın amacı, muhasebeci ve denetçi adaylarını yetiştirmek için kurulmuş olan bölümlerde öğretim amaçlı kullanılan mesleki yazılımların kullanım durumunu tespit etmektir. Bu çalışmada kullanılan veri toplama yöntemi, üniversitelerin ilgili bölümlerinin web sayfalarında yayınladıkları müfredatların ve ders içeriklerinin incelenmesidir. Toplanan veriler, frekans ve yüzde analizi yöntemleri ile analiz edilmiştir. Bu araştırmanın ana kütlesini 2018 Lisans Yerleştirme Sınavı Tercih Kılavuzu’nda bulunan ve adında muhasebe ifadesi olan lisans bölümleri oluşturmaktadır. Buna göre lisans seviyesinde 15 farklı üniversitede bulunan 15 bölüm olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre ilgili bölümlerin müfredatlarında mesleki muhasebe yazılımlarının yeteri kadar yer aldığı, MS Ofis uygulamalarının ise orta düzeyde yer aldığı tespit edilmiştir. İlgili derslerde Bilgisayar Destekli Denetim Tekniklerinden (BDDT) teorik olarak çok az bahsedilmekte olduğu ve herhangi bir denetim yazılımının da ilgili bölümlerde yer almadığı tespit edilmiştir.

CHANGE IN ACCOUNTING AND AUDITING ENVIRONMENT AND DETERMINATION OF PROFESSIONAL SOFTWARE USAGE IN ACCOUNTING AND AUDITING EDUCATION

The aim of this study is to determine the usage of professional software in accounting and auditing education in programs established to educate future accountants and auditors. Data collection method used in this study consists of examination of the curricula published by the relevant departments of the universities’ web pages and course content. The collected data were analyzed by frequency and percentage analysis methods. The universe of this research constitutes undergraduate departments which contain accounting word in the department's name in the 2018 Choice Guide of Undergraduate Placement Exam. Accordingly, it is determined that there are 15 departments with 15 different universities in the undergraduate level. According to the results of the research, it was found that professional accounting software was sufficiently involved and MS Office applications were in the middle level in the curricula of the related departments. It is determined that there is little theoretical mention of the Computer Aided Audit Techniques (CAAT) in the related courses and that no audit software is included in the related sections.

PDF

___

Abou-El-Sood, H., A. Kotb ve A. Allam. 2015. "Exploring Auditors' Perceptions of the Usage and Importance of Audit Information Technology", International Journal of Auditing.
Ağca, A. 2007. "Üniversitelerimizde Verilen Denetim Eğitiminin Teknolojiye Bağlı Olarak Değişen Denetim Olgusu ve Denetçi Profili Karsısındaki Durumu", Muhasebe ve Denetime Bakış, (22).
Aktaş R. ve V. Acar. 2009. "Muhasebe Eğitiminde Bilgisayarlı Muhasebeden Kurumsal Kaynak Planlaması (ERP) Uygulamalarına Geçiş: ERP Eğitim Modül Önerisi", Muhasebe ve Denetime Bakış, Ocak.
Ay, M. 2007a. "Bilişim Teknolojilerinin Muhasebe Denetiminde Kullanılması ve Türkiye'de Faaliyet Gösteren Bağımsız Denetim Firmalarında Bilişim Teknolojilerinin Kullanım Düzeyi Üzerine Bir Araştırma", Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 7 (14).
Ay, M. 2007b. Bilişim Teknolojilerinin Muhasebe Denetiminde Kullanılması ve Türkiye'de Faaliyet Gösteren Bağımsız Denetim Firmalarında Bilişim Teknolojilerinin Kullanım Düzeyi Üzerine Bir Araştırma, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Konya.
BDS 220. 2013. Finansal Tabloların Bağımsız Denetiminde Kalite Kontrol, Kamu Gözetim Kurumu, Ankara.
BDS 240. 2013. Finansal Tabloların Bağımsız Denetiminde Bağımsız Denetçinin Hileye İlişkin Sorumlulukları, Kamu Gözetim Kurumu, Ankara.
BDS 315. 2013. İşletme ve Çevresini Tanımak Suretiyle "Önemli Yanlışlık" Risklerinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi, Kamu Gözetim Kurumu, Ankara.
BDS 330. 2013. Bağımsız Denetçinin Değerlendirilmiş Risklere Karşı Yapacağı İşler, Kamu Gözetim Kurumu, Ankara.
Bekçi, İ., İ. Titiz ve N. Ömürbek. 2006. "Muhasebe Eğitimi Alan Öğrencilerin Bilgisayarlı Muhasebe Dersine Bakış Açılarına İlişkin Bir Araştırma", Muhasebe ve Finansman Dergisi, (29).
Bible, L., L. Graham ve A. Rosman. 2005. "The Effect of Electronic Audit Environments on Performance", Journal of Accounting, Auditing & Finance, 20 (1).
Biçer, A. A. ve O. Aydın, 2015. "Denetimde Bilgisayar Destekli Denetim Tekniklerinin (BDDT) Kullanımı ve Bu Yöntem ile Bir Suistimal Vakasının Tespiti", İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (28).
Bierstaker, J. L., P. Burnaby ve J. Thibodeau. 2001. "The Impact of Information Technology on the Audit Process: An Assessment of the State of The Art and Implications for the Future", Managerial Auditing Journal, 16 (3).
Can, V. A., Karaca, N., Akyel, N., Demirci, S. D. 2012. "Evaluating the Fitness of Lecturing with Powerpoint Presentations for Accounting Education - Research at Sakarya University", 3rd International Conference on New Horizons in Education – INTE 2012, Procedia – Social and Behavioral Sciences, 55 (5).
Curtis, M. B., J. G. Jenkins, J. C. Bedard ve D. R. Deis. 2009. "Auditors’ Training and Proficiency in Information Systems: A Research Synthesis", Journal of Information Systems, 23 (1).
Çalış, Y. E., E. Keleş ve A. Engin. 2014. "Hilenin Ortaya Çıkarılmasında Bilgi Teknolojilerinin Önemi ve Bir Uygulama", Muhasebe ve Finansman Dergisi (63).
Çankaya, F. ve E. Dinç. 2009. "Powerpoint ve Klasik Usulde Muhasebe Eğitimi Alan Öğrenciler Arasındaki Farklılıkların Tespiti: Karadeniz Teknik Üniversitesinde Bir Araştırma", Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17 (1). 2018/4 856
Daştan, A. ve U. Bellikli. 2016. "Türkiye'de Muhasebe Eğitiminin "IEPS 2: Muhasebe Meslek Mensuplan İçin Bilgi Teknolojisi" Kapsamında Değerlendirilmesi", TISK Akademi, 11 (21).
Davis, T. 2006. "e-Audit: Tools Evolving to Help You Find Your Way Along The Paperless Audit Trail", California CPA, 74 (9).
Doğan, U. 2013. 550 Sourda e-Fatura ve e-Defter, 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
Doğan, U. 2016. "Robotik Denetim", Vergi Sorunları Dergisi, (329).
Elitaş, C. ve A. A. Karagül. 2010. "Bilgisayar Destekli Denetim Teknikleri", Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (2).
Erdoğan, M. 2005. Denetim, 2. Baskı, Maliye ve Hukuk Yayınları, Ankara.
Erdoğan, M. 2012. "VUK-TFRS Geçiş Sürecinde Üniversitelerde Denetim Eğitim ve Öğretim Döngüsü Önerisi ve Web Tabanlı Bir Yazılım ile Denetim Uygulaması", Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 5 (2).
Ersoy, A., S. Uyar ve E. Cengiz. 2009. Türkiye'de Denetim Mesleğinin Uluslararası Eğitim Standartları-8 Açısından Değerlendirilmesi", Muhasebe ve Denetime Bakış, Nisan.
Ertaş, C. F. ve P. Güven. 2008. "Bilgi Teknolojilerinin Denetim Sürecine Etkileri, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (37).
Fidan, E. M. ve Ş. Subaşı. 2015. "Türkiye'deki Muhasebe Öğretim Elemanlarının Sayısal Çağda Teknoloji Kullanımına İlişkin Durum Tespiti", Çankırı Karatekin Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (1).
Güney, A. 2014. "Role of Technology in Acconting and e-Accounting", Social and Behavioral Sciences (152).
Güney, C. 2016. "Bilgisayarlı Muhasebe Sistemlerinde Denetim Riskleri ve Bilgisayar Destekli Denetim Teknikleri (BDDT)", The Journal of Academic Social Science, 4 (28).
Gürkan, S. 2008. Bilgisayar Destekli Denetim Tekniklerinin (BDDT) Muhasebe Denetimine Etkileri ve Türkiye'deki Bağımsız Denetim Kuruluşlarının BDDT Uygulamalarına İlişkin Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, İşletme Bölümü.
Hacırüstemoğlu, R. 2008. "Bilgi Çağında Muhasebe Eğitimi", Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 10 (3).
Harrast, S., J. Strong ve R. Bromley. 2010. "More Accounting Theory or More Information Technology?", The Accounting Educators' Journal, 20.
Hatunoğlu, Z. 2006. "Muhasebe Eğitiminde Bilgi Teknolojisi Kullanımının Sunum Kalitesine Olan Etkilerinin Tespitine İlişkin Bir Araştırma", Muhasebe ve Finansman Dergisi, (30).
IFAC. 2015. Uluslararası Eğitim Bildirileri El Kitabı, 1. Baskı, Çeviri: Gündoğdu s. ve diğerleri, IFAC ve TURMOB, Ankara.
KGK Yıllık İnceleme Raporu. 2016. Ankara
Kızıl, C., S. E. Şeker ve D. Bozan. 2014. "Bilgi Teknolojileri ve Bilgisayar Kullanımının Öğrencilerin Muhasebe Dersindeki Başarısına Etkisi", The Journal of Operations Research, Statistics, Econometrics and Management Information Systems, 2 (2).
Kızıl, C., İ. E. Çelik, V. Akman ve D Danışan. 2015. "Muhasebe Dersini İlk Kez Alan Öğrencilerin Başarısına Etki Eden Faktörlerin Tespiti: Yalova Üniversitesi'nde Bir Uygulama", İşletme Bilim Dergisi, 3 (2).
KKS 1. 2018. Finansal Tabloların Bağımsız Denetim ve Sınırlı Bağımsız Denetimleri ile Diğer Güvence Denetimleri ve İlgili Hizmetleri Yürüten Bağımsız Denetim Kuruluşları ve Bağımsız Denetçiler İçin Kalite Kontrol, Kamu Gözetim Kurumu, Ankara
Kotb, A. ve C. Roberts. 2011. "The Impact of E-Business on the Audit Process: An Investigation of the Factors Leading to Change", International Journal of Audit, 15 (2).
Leong, R. ve M. Kavanagh. 2013. “A Work Integrated Learning (WIL) Framework to Develop Graduate Skills and Attributes in an Australian University’s Accounting Program”, Asia-Pacific Journal of Cooperative Education, 14 (1).
Lohrke, F. C. 2017. "Teaching Good Excel Design And Skills: A Three Spreadsheet Assignment Project", Journal of Accounting Education, 39 (2).
Messier, W. F. 1996. Auditing: A Systematic Approach., Mcgraw-Hill College.
Nieschwietz, R., K. Pany ve J. Zhang. 2002. "Auditing With Technology: Using Generalized Audit Software In The Classroom" Journal of Accounting Education, 20 (4).
Nkwe, N. 2011. "State of Information Technology Auditing in Botswana", Asian Journal of Finance & Accounting, 3 (1).
Ogundana, M. O., A. S. Ibidunni ve O. Jinadu. 2015. "ICT Integration in Accounting Education: Evidence from Two Private Higher Institutions in Nigeria", Acta Universitatis Danubius. Communicatio, 9 (2).
Onat, K. O. ve O. Akın. 2016. "Y Kuşağı ve Muhasebe Eğitimi - Durum Tespiti ve Öneriler: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi'nde Bir Araştırma", LAÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (2). 2018/4 858
Onat, K. O., O. Akın ve A. Aydoğdı. 2017. "Türkiye'de Muhasebe Bilgi Teknolojileri Kullanımının Kariyer Planlaması Etkisi", Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (21).
Ömürbek, V. ve İ. Bekçi, 2006. "Bilgi Teknolojilerinin Muhasebe Eğitimi Üzerindeki Rolü: Bilgisayarlı Muhasebe Dersi Alan Öğrenciler Üzerine Bir Araştırma", Muhasebe ve Denetime Bakış, Nisan.
Öztürk, S. ve H. A. Kutlu. 2017. " Muhasebe Eğitiminde Teknoloji Kullanılmasına Öğrencilerin Bakışı: Kafkas Üniversitesi'nde Bir Araştırma, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 19 (3)..
Pan, G ve P. Seow. 2016. “Preparing Accounting Graduates for Digital Revolution: A Critical Review of Information Technology Competencies and Skills Development”, Journal of Educatıon for Business, 91 (3).
Ragland, L., ve U. Ramachandran. (2014). "Towards an Understanding of Excel Functional Skills Needed For a Career in Public Accounting: Perceptions from Public Accountants and Accounting Students". Journal of Accounting Education, 32 (2).
Resmi Gazete. 1989. Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu, Tarih: 01.06.1989, Sayı: 20194.
Resmi Gazete. 1992. Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği (Sıra No:1), Tarih: 26.12.1992, Sayı: 21447.
Resmi Gazete. 2010. Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 397), Tarih: 05 Mart 2010, Sayı: 27512.
Resmi Gazete. 2011. Elektronik Defter Genel Tebliği (Sıra No: 1), Tarih: 13.12.2011, Sayı: 28141.
Resmi Gazete. 2017. Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 487), Tarih: 17.12.2017, Sayı: 30273.
Scheiner, H. J. ve J. E. Kiger. 1983. "Generalized Audit Software: A Classroom Approach" Issues in Accounting Education, (1).
Seethamraju, R. 2010. "Information Technologies in Accounting Education", AIS SIG-ED IAIM 2010 Conference, (12).
Selvi, Y., A. Türel ve B. Şenyiğit. 2005. Elektronik Bilgi Ortamlarında Muhasebe Denetimi. 7. Türkiye Muhasebe Denetimi Sempozyumu, İSMMMO, Antalya.
Sugahara, S. ve G. Boland. 2006. "The Effectiveness of Powerpoint Presentations in the Accounting Classroom”, Accounting Education: An International Journal, 15 (4).
Sultanoğlu B., C. Aydoğmuş ve N. Akman. 2014. "Muhasebe Eğitiminde Tablolama (Excel) Uygulamasının Öğrenci Üzerindeki Etkisi" Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 16 (3).
Susskind, E.J. 2005. "Powerpoint’s power in the Classroom: enhancing Students’ self-efficacy and attitudes”, Computers & Education, 45 (2).
Stevens, M. G. 2002. " Paperless Audits: The Inevitable Wave of The Future Has Arrived For Some", Practical Accountant, 35 (1).
Stevens, M. G. 2003. " Paperless Audits Weigh In Digital Practices Are Taking Hold and in Time Will Not Be An Option", Practical Accountant, 36 (2).
Şençiçek, F. T. 2013. "Bilişim Teknolojilerindeki Gelişmelerin Muhasebe Uygulamalarına Etkisi: eMuhasebe", Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 5 (2).
Teraman, Ö. ve F. T. Şençiçek. 2014. "Elektronik Ortamda Denetim ve Yazılımların Kullanımına Yönelik Bir Uygulama", Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6 (2).
TİDE. 2016. Uluslararası İç Denetim Standartları, The Institute of Internal Auditors - IIA.
Uzay, Ş. 2004. "21. Yüzyılın Başında Muhasebe Mesleğini Etkileyen Gelişmeler ve Geleceğe Yönelik Değerlendirmeler", Mali Çözüm Dergisi (67).
Vergi Dosyası. 2017. E-İrsaliye, E-Müstahsil ve E-Serbest Meslek Makbuzu Geliyor: Zorunluluk Ne Zaman Başlıyor?, https://vergidosyasi.com/2017/08/28/e-irsaliye-e-mustahsil-ve-e-serbest-meslekmakbuzu-geliyor-zorunluluk-ne-zaman-basliyor/ (Erişim Tarihi: 19.01.2018).
Watty, K., J. McKay ve L. Ngo. 2016. “Innovators or Inhibitors? Accounting Faculty Resistance to New Educational Technologies in Higher Education”, Journal of Accounting Education, 36.
Wessels L. P. 2015. " An Analysis Of The Current IT Education Offered To Accounting Students At South African Universities", South African Journal of Accounting Research, 21 (1).
Williamson, A. L. 1997. "The Implications of Electronic Evidence", Journal of Accountancy, 183 (2).
Willis, F. V. 2016. "A Model For Teaching Technology: Using Excel İn An Accounting İnformation Systems Course”, Journal of Accounting Education, 36 (3).
Wu, F. H. 1986. “Spreadsheet Software: A Tool for Teaching Managerial (Cost) and Financial Accounting”, The Journal of Information Systems, 1.