MAMUL MALİYETLERİNİN HESAPLANMASINDA GELENEKSEL VE ÇAĞDAŞ MALİYETLEME SİSTEMLERİNİN YETERLİLİKLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASINA YÖNELİK BETİMSEL BİR ÇALIŞMA

Ürünlerin maliyetlerine etki eden sabit maliyetler geleneksel modellerde kapasite kullanım oranlarını dikkate almadan doğrudan ve tamamen mamullerin maliyetine yüklenmektedir. Bu durum mamul maliyetlerinin yanıltıcı hesaplanmasına yol açmaktadır. Bu çalışmanın amacı mamul maliyetlerinin tespit edilmesinde kullanılan yöntemlerin karşılaştırmalı analizini yapmaktır. Çalışmada geleneksel maliyetleme sistemi, faaliyet tabanlı maliyetleme sistemi, zamana dayalı faaliyet tabanlı maliyetleme sistemi ve kaynak tüketim muhasebesi sistemi birlikte ele alınarak değerlendirilmiştir. Çalışmada kullanılan yöntemler kapasite kullanım oranlarına duyarlılık gösteren yöntemler ve kapasite kullanım oranlarına duyarlılık göstermeyen yöntemler olarak tasnif edilmiş ve çalışma sonucunda ortaya çıkan sonuçlar bu bağlamda değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kapasite, Kapasite Kullanım Oranı, Teorik Kapasite, Pratik Kapasite

A DESCRIPTIVE STUDY TO COMPARE THE ADEQUACY OF TRADITIONAL AND CONTEMPORARY COSTING SYSTEMS IN THE CALCULATION OF PRODUCT COST

Fixed costs affecting the cost of products is charged to cost of goods directly and completely without considering the capacity utilization rate in traditional models. This situationleads tomisleadingtheproduct costcalculation.The purpose of thisstudyis to makea comparative analysisof the methods usedin the identification oftheproduct cost.In this study evaluated togetherwithtraditional costing system, activity-basedcosting system, time-basedactivity-basedcosting system and resource consumptionaccounting system. The methods used have been classified as the methodsaresensitive to thecapacity utilization rate and methodsare notsensitive to thecapacity utilization rate.The result ofthestudy resultswas evaluatedin this context.

Keywords:

Capacity, Capacity Utilization, Theoretical Capacity,

PDF

___

Barney, J. B. 2001. “Looking Inside for Competitive Advantage”, Academy of Management Executive, Vol. 9. No: 4.
Barney, J. B. 2002. Gaining and Sustaining Competitive Advantage, New Jersey: Prentice Hall.
Barney, J.1991. “Firm Resources and Sustained Competitive Advantage”, Journal of Management, Vol. 17. No. 1.
Basık, F. O. 2012. Rekabet Stratejisinde Maliyet Yönetimi, İstanbul: Türkmen Kitabevi.
Day, G. S. Ve R. Wensley. 1988. “Assessing Advantage: A Framework for Diagnosing Competitive Superiority”, Journal of Marketing, Vol:52.
Elmacı, O. ve A. Akıncı 2014. “Sürdürülebilir Rekabet Üstünlüğü Sağlamada Maliyet Üstünlüğü Stratejisi Olarak İnovasyon ve Sofra Camı Üretim İşletmesinde Bir Araştırma Örneği”, MÖDAV, Cilt: 14, Sayı: 4.
Elmacı. Orhan ve diğerleri. 2013.“Sürdürülebilir Rekabet Gücünün Sağlanmasında “Altı Sigma” ve Ford Otomotiv Sanayi A.Ş.’de Bir Uygulama Örneği”, XIV. Uluslararası Ekonometri, Yöneylem Araştırması ve İstatistik Sempozyumu, 24 – 28 Mayıs, Saray Bosna, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi XIV. Ekonometri Yöneylem Araştırması ve İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı, Ekim 2014.
Elmacı, E. 2014. “A Model Proposal Concernıng Balance Scorecard (BSC) ApplıcatIon Integratedwıth Resource Consumptıon Accountıng (RCA) In Enterprıse Performance Management”, AIM Journal, Industrial Management Institute, International Journal of Organizational Leadership, Vol. 2. No. 2.
Elmacı, O. ve Ş. Sevim. 2013. “Muhasebe Eğitiminde Hedef 2023: Stratejik Yol Haritası, Türk Ticaret Kanunu ve Kurumsal Yönetim Perspektifinde Muhasebe Eğitiminde Beklenen Dönüşümler” XXXII Türkiye Muhasebe Eğitim Sempozyumu, 24-28 Nisan, Sirene, Belek/Antalya.
Elmacı, O.ve Ş. Sevim. 2014. “Bilgi Toplumuna Evrilme Sürecinde, Muhasebenin Pozitif Görünümü: Dirençler, Zayıflıklar(Geleceğin Gelenekle Dansı)”Küresel Sorunlar ve Çözüm Arayışları, 2. Uluslararası Davraz Kongresi, Süleyman Demirel Üniversitesi, 29-30-31 Mayıs, Barida, Isparta.
Foss, N. J. veK. Thorbjørn. 2003. “The Reosurce – Based Tangle: Towards a Sustainable Explanation of Competitive Advantage”, Managerial and Decision Economics, Vol 24.
Kaplan, R. S. ve D. P. Norton. 1996. “Using the Balanced Scorecard as a Strategic Management System”, Harvard Business Review, Jan./Fab.
Kaplan, R. S. ve D. P. Norton. 2007. Balanced Scorecard Şirket Stratejisini Eyleme Dönüştürmek, (Çev. Serra EGELİ) Sistem Yayıncılık, İstanbul.
Kaplan, R. S. ve D. P. Norton. 2006. Strateji Haritaları; Gayrimaddi Varlıkları Maddi Sonuçlara Dönüştürmek, (Çev. Seyda ÖZTÜRK), Alfa Yayıncılık, İstanbul.
Kaplan, R. S. ve D. P. Norton. 2003. Balanced Scorecard, (Çeviren: S. Egeli) Sistem Yayıncılık, ISBN: 975-322-125-8.
Kaygusuz, S. 2005. “İşletmelerde Strateji Tabanlı Sorumluluk Muhasebesi Sistemi”, http://www.anadolu.edu.tr/arastirma/hakemlidergiler/sosyal-bilimler/pdf/2005- 1/sosyal-bil.10pdf.
Lopez, V. A. 2003. “Intangible Resources as Drivers of Performance: Evidences from a Spanish Study of Manufacturing Firms”, Irish Journal of Management, 24/2.
Mintzberg, H. 2011. Managing, London: Prentice Hall.
Naktiyok, A. ve C. N. Karabey. 2007. “İşletmelerin Maddi Olmayan Kaynakları ve Çevresel Olumsuzluk Algıları İle Stratejik Yönelimleri Arasındaki İlişki”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 62-4.
Ordaz, C. ve diğerleri. 2003. “Intangible Resources and Strategic Orientation of Companies: An Analysis in the Spanish Context”, Journal of Business Research, 56.
Papatya, N. 2003. Sürdürülebilir Rekabette Stratejik Yönetim ve Pazarlama Odağı Kaynak Tabanlılık Görüşü Kavramsal ve Kurumsal Yaklaşım, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
Ülgen, H. ve S. K. Mirze. 2004. İşletmelerde Stratejik Yönetim, Literatür Yayınları, İstanbul.
https://hbr.org/1990/03/the-competitive-advantage-of-nations
http://www.weforum.org/reports/sustainable-consumption-stakeholder-pers-