TÜRK MODERNLEŞMESİ: DÜŞMANINA ÂŞIK OLMAK MODERNLEŞMENIN OLUŞTURDUĞU KIMLIK BUNALIMI
Bu çalışmanın amacı Türk modernleşmesini,tarihsel gelişim evrelerini dikkate alarakçözümlemek ve modernleşmenin doğurduğukimlik probleminin vurgulamasıdır. Türk modernleşmesiOsmanlı ve Cumhuriyet modernleşmesiolarak hem birbirini tamamlayan hem debirbirinden ayrışan iki evreye ayrılır. Osmanlımodernleşmesinin öncüleri, “kutsal devlet anlayışı”ndan beslenen bürokratlardır. Ahlaki vekültürel değerlerden çok pragmatik/faydacı birbakış açısıyla hareket eden bürokratlara göre,devletin bekasını sağlayacaksa batılılaşma izlenmesigereken zorunlu yoldur. Osmanlı bürokratlarıiçin Batılılaşma, devleti kurtarma projesiiken, Cumhuriyet bürokratları için yeni bir ulusyaratma, yeni bir toplumsal kimlik inşa etme,kültürü ve zihniyeti dönüştürme projesidir. Batıile doğrudan bir çatışma yaşamayan toplumlaranazaran dört yüz yıl düşman olarak tanımlayıpsavaştığı Batı medeniyetini modellemek, galipkenmağlup olmak, Türk toplumu için büyükbir kırılma ve kimlik problemini de beraberindegetirir.
TURKISH MODERNIZATION: FALLING IN LOVE WITH THE ENEMY IDENTITY CRISIS CREATED BY MODERNIZATION
The aim of this study is to analyze Turkish Modernization by taking historical development stages into consideration and emphasizing that the identity crisis arose from modernization. Turkish modernization splits into two phases as Ottoman modernization and Republican modernization that diverge from each other and also complement each other. The pioneers of Ottoman modernization are the bureaucrats who rest on sacred state notion. According to the bureaucrats who act from pragmatic/utilitarian perspective rather than moral and cultural values, westernization is the crucial path to follow if it ensures the permanence of the state. Westernization for Ottoman bureaucrats was a plan to save the state, while for the Republican bureaucrats it was a project of creating a new nation, building a new social identity and transforming culture and mentality. Unlike the societies where there is no direct conflict, despite defining and defeating West as an enemy for four hundred years, modeling the Western civilization brings with it a great problem of refraction and identity for the Turkish society.
___
- ALATLI, Alev. (1993). Or’da Kimse Var mı? Kitap 1, Viva La Muerte!, 4. Baskı, İstanbul: Boyut Yayınları.
- AYDEMİR, Şevket Süreyya. (2011). Suyu Arayan Adam, 23. Baskı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
- AYDIN, Suavi. (2005). Amacımız Devletin Bekası Demokratikleşme Sürecinde Devlet ve Yurttaşlar, İstanbul: Tesev Yayınları.
- BOZKURT, Fuat. (2014). Türk İmgesi Tuttum Aynayı Yüzüme, İstanbul: Kaynak Yayınları.
- ÇAKMAKÇI, Ufuk. M. (2009). “Türkiye‘de Yenilikçiliğe Bütüncül Ekonomik Yaklaşım: Ekonomi- Politik ve Kültürel Değerler”, ODTÜ Gelişme Dergisi 35 (Özel Sayı), ss. 61-93.
- DEMİR, Ömer- Mustafa Acar. (1991). Sosyal Bilimler Sözlüğü, 2. Baskı, İstanbul: Ağaç Yayınları.
- DİNÇER, Ömer. (2016). Türkiye’de Değişim Yapmak Neden Bu Kadar Zor, 2. Baskı, İstanbul: Alfa Yayınları.
- DURALI, Ş. Teoman. (2018). Omurgasızlaştırılmış Türklük, 7. Baskı, İstanbul: Dergâh Yayınları.
- ERGUN, Turgay ve Aykut Polatoğlu. (1992). Kamu Yönetimine Giriş, 4. Baskı, Ankara: TODAİE Yayınları.
- FAZLIOĞLU, İhsan. (2017). Kendini Bulmak, 5. Baskı, İstanbul: Papersense Yayınları.
- GİDDENS, Anthony. (1994). Modernliğin Sonuçları, (Çev. Ersin Kuşdili), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- GÖKA, Erol. (2009). Türklerde Liderlik ve Fanatizm, İstanbul: Timaş Yayınları.
- GÜVENÇ, Bozkurt. (1997). Türk Kimliği, 5. Baskı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
- HANİOĞLU, M. Şükrü. (2006). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Zihniyet, Siyaset ve Tarih, İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
- HOTHAM, David. (2000). Türkler 2, (Çev. Mehmet Ali Kayabai), İstanbul: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık.
- İbn-i Haldun. (2009). Mukaddime, Hazırlayan: Süleyman Uludağ, 6. Baskı, İstanbul: Dergâh Yayınları.
- İNALCIK, Halil. (2014). Türklük Müslümanlık ve Osmanlı Mirası, 2. Baskı, İstanbul: Kırmızı Yayınları.
- İNSEL, Ahmet. (1996). Düzen ve Kalkınma Kıskacında Türkiye, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- İNSEL, Ahmet. (1999). “Cumhuriyet Döneminde Otoritarizm”, Bilanço 1923-1998 Siyaset Kültür Uluslararası İlişkiler, Ed. Zeynep Rona, İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları, ss. 110-120.
- KARAKAŞ, Mehmet. (2015). Modernlik Küreselleşme ve Türkiye’nin Kimlikler Evreni, İstanbul: Küre Yayınları.
- KARAOSMANOĞLU, Yakup Kadri. (1968). Yaban, 8. Baskı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
- KARPAT, H. Kemal. (2014). Türk Siyasi Tarihi, 5. Baskı, İstanbul: Timaş Yayınları.
- KAPLAN, Robert. (2007). “Kim Bu Türkler”, Türkiye ve Türkler, Derleyen: James Villers, (çev. Neşe Olcaytu), İstanbul: Hit Kitap.
- MAHÇUPYAN, Etyen. (1996). Osmanlıdan Postmoderniteye, İstanbul: Yol Yayınları.
- MARDİN, Şerif. (1992a). Makaleler 3 Türkiye’de Din ve Siyaset, 2. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
- MARDİN, Şerif. (1992b). Makaleler 2, Siyasal ve Sosyal Bilimler, 2. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
- ORTAYLI, İlber. (2006). Osmanlı Barışı, 7. Baskı, İstanbul: Ufuk Kitapları.
- ORTAYLI, İlber. (2007). Üç Kıtada Osmanlılar, İstanbul: Timaş Yayınları.
- PARLA, Taha. (1994). Türkiye’de Siyasal Kültürün Resmi Kaynakları, C. 1 Atatürk’ün Nutku, 2. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
- PAŞA, Sait Halim. (2015). Bütün Eserleri, Hazırlayan: N. Ahmet Özalp, İstanbul: Büyüyenay Yayınları.
- SUBAŞI, Necdet. (2014). “Cumhuriyet’ten Günümüze Dinsel Modernleşme ve Dini Yapıların Değişimi”, Türkiye’de Toplumsal Değişim, Ed. Lütfi Sunar, Ankara: Nobel Yayıncılık.
- TEKİNALP, Şermin. (2015). Aynadaki Türkler, İstanbul: Beta Yayınları.
- TOLAN, Barlas. (1979). Çağdaş Toplumun Bunalımı, Anomi ve Yabancılaşma, Ankara: İ.T.İ.H Yayınları.
- TURHAN, Mümtaz. (1994). Kültür Değişmeleri, İstanbul: M.Ü. İlahiyat Fakültesi. Yayınları. VASSAF, Gündüz. (2008). Türkiye Sen Kimsin?, 3. Baskı. İstanbul: İletişim Yayınları.