"SESSIZ YIĞIN"LARIN SOSYAL TEORIDE ELE GEL(E)MEYIŞI: 15 TEMMUZ ÖRNEĞI
Diğer pek çok kavram gibi "sessiz yığın" kavramının da sosyolojik gerçeklikle ne derece örtüştüğü problemlidir. Çünkü toplumsal gerçeklikten hareketle oluşturulan kavramsallaştırmalar, çoğu zaman pratikteki olguyu açıklamada yetersiz kalmaktadır. Bu yüzden, toplumsal gerçekliği inşa eden her yeni tecrübenin güncel bir şekilde ele alınması gerekmektedir. Yakın Türkiye tarihindeki siyasi ve toplumsal tecrübeler bize (genel anlamda sosyal bilimcilere) geniş toplumsal kesimler hakkında "sessiz yığın" kavramsallaştırmasını sundu. Dolayısıyla Türkiye toplumunu tanımlamak/tarif etmek için en uygun ifadenin/tabirin bu olduğu düşünüldü. Fakat 15 Temmuz darbe girişimi ve sonrasında gösterilen toplumsal refleks, bugüne kadarki hâkim anlayışın ötesinde yeni yorumların yapılmasını gerektirdi. Bu makale böyle bir gereklilik üzerine kaleme alınmıştır. Makalede "sessiz yığın" kavramından hareketle kitle, sosyal yığın, kalabalık kavramları tahlil edilmeye çalışılacaktır. Analizde tarihsel tecrübelerden yararlanılacak, aynı zamanda 15 Temmuz olayının bu algıyı (ya da kavramsallaştırmayı) nasıl dönüştürdüğü hususu kritik edilecektir.
T H E I N A B I L I T Y O F A D D R E S S I N G T H E " S I L E N T M A S S E S " I N S O C I A L T H E O R Y : T H E E X A M P L E OF JULY 15TH
Like the others, the concept of "silent masses" in sociological reality is problematic. Because all conceptualizations based on social reality are insufficient to explain practical facts. Therefore, all the new experiences to date which construct social reality should be discussed. Political and social experiences in the recent history of Turkey, have presented the "silent masses" conceptualization to social scientists for describing general parts of society. Therefore, generally it has been thought that the conceptualization is the best expression to define Turkish society. However, the coup attempt of 15th of July and the social reflection shown to it, caused to improve new interpretations instead of the old dominant mentality. This article has been written on this requirement. In the article, concepts of mass, social mass and crowd will be analysed by the concept of "silent mass". By applying historical experiences the transformation of 15th of July and this conceptualization will be criticized.
___
- AKIN, Mahmut H. (2016). 15 Temmuz ile ilgili Sosyolog Görüşleri, Mülakatlar, SOSYODER Sosyologlar Derneği. (link: http://www.sosyoder.net/?page_id=908)
- EARLS, Mark (2009). Sürü: Kitle Davranışı Nasıl Yönetilir? Nasıl Değiştirilir? (çev: İclal B. Özçelik), İstanbul: MediaCat Kitapları.
- FICHTER, Joseph (2002). Sosyoloji Nedir (çev: Nilgün Çelebi), Ankara: Anı Yayıncılık.
- GÖKA, Erol (2015). "Sessiz Çoğunluk" Neden Sessiz? Yeni Şafak Gazetesi, 31 Mayıs 2015.
- Gulbenkian Komisyonu (2008). Sosyal Bilimleri Açın (çev: Şirin Tekeli), İstanbul: Metis Yayıncılık.
- HOFFER, Eric (1978). Kesin İnançlılar: Kitle Hareketlerinin Anatomisi (çev:Erkıl Günur), İstanbul: Tur Yayınları.
- IŞIK, Gülcan (2011). Toplumsal Hareketler: Tarih-Kuram ve Kapsam. Toplumsal Hareketler Politikadan Edebiyata, Sanattan Sinemaya, Medyadan Toplumsal Algıya Teorik ve Pratik Analizler ve Yansımalar içinde. (ed. Gülcan Işık), Ankara: Nobel Yayıncılık, s.1-44.
- İNSEL, Ahmet (2007). Türkiye Toplumunun Bunalımı, 2.Baskı, İstanbul: Birikim Yayınları.
- KARAUĞUZ, Ahmet Melih (2015). Kitlelerin Sessiz Direnişi: Sivil İtaatsizlik. Mahalle Mektebi Hayat ve Edebiyat Dergisi. Kasım-Aralık 2015, sayı:26, s.83-85.
- LE BON, Gustave (1969). Kitleler Psikolojisi (çev: Selahattin Demirkan), İstanbul: Bedir Yayınevi.
- MARSHALL, Gordon (1999). Sosyoloji Sözlüğü (çev: Osman Akınhay, Derya Kömürcü), İstanbul: Bilim ve Sanat Yayınları.
- ISSN: 1304-8864
- Başlangıç: 2015
- Yayıncı: Orient Yayıncılık Reklamcılık Bilgisayar Araştırma