KOLLEKTİF BELLEK, ʺHATIRALAR SAVAŞIʺ ve ʺKARŞI HAFIZAʺ ÜZERİNE

Bu makalede ortak bir kimlik oluşturma yöntemi olarak kullanılan, tarihsel gerçeklik ve hafızanın farkını ortaya koyan kollektif bellek kavramının, farklı gruplar arasında birbirleriyle çelişen hatıralar kavgasında nasıl kullanıldığı dünyadan ve Türkiyeʹden çeşitli örneklerle ele alınmaktadır. Ayrıca mücadele hatıraları hakkındaki hatıra mücadelelerinin, aykırı hafızanın resmi tarihinin yalanlanmasına kadar sürdüğü görülmektedir. Ayrıca grupların kendi kimliklerinden emin olma durumlarına ve başka gruplarla ilişkilerinin düzenlenmesine yardımcı olan kültürel hafıza, belirli şahıslar, olaylar, tarih ve mekânlara odaklanan anma törenleri üzerinden irdelenmektedir.

___

  • Akıner, Tolga: 57.Alayʹın izinde marşlarla yürüdüler. Radikal, 26.04.2009, S. 8.
  • Armağan, Mustafa: Resmî tarihin Sultan Vahdettin saplantısı, Zaman, 17.11.2009, S. 20.
  • Assmann, Jan: Das kulturelle Gedächtnis: Schrift, Erinnerung und politische Identität in frühen Hochkulturen. München 1992.
  • ________, Kültürel Bellek. İstanbul 2007.
  • Aydınlık: Kürtler bu vatan için savaşmadı mı! 1158, 27.09.2009, S.5‐9.
  • Bayraktar; Seyhan; Seibel, Wolfgang: Das türkische Tätertrauma. Der Massenmord an den Armeniern von 1915 bis 1917 und seine Leugnung. Giesen, Bernhard; Schneider, Christoph (Haz.): Tätertrauma, Konstanz: 2004.
  • BirGün: Önder Babatʹı vurulduğu yerde anıyoruz, 1.03.2009, S.2.
  • BirGün: Nurhak sana Güneş doğmaz!, 31.05.2009, S.2.
  • Bora, Tanıl: Milliyetçiliğin Provokasyonu. İstanbul 1995.
  • Bugün: Atamızı kaybettik, 11.11.1938, S. 1.
  • Connerton, Paul: How societies remember. Cambridge 1989.
  • Çoşkun, Alev: ʺDincilerin Atatürk saplantısı ve alternatif Tarihçililerin uydurmalarıʺ, Cumhuriyet, 8.12.2009, S. 9.
  • Donnan, Hastings; Wilson, Thomas M.: Borders: Frontier of Identity, Nation and State. New York 1999.
  • Engin, İsmail: Abschlußbericht des Forschungsprojekts ʺEntstehung, Tradierung und Relevanz von Fremd‐ und Feindbildern im alewitisch‐sunnitischen Konflikt in der Türkeiʺ. Orient 40 (1999), S. 545‐572.
  • ________, Alevi Kollektif Bilincinin oluşturulması ile sürdürülmesinde Zakirlerin ve Ozanların rolü. Alevilerin Sesi 43 (2001), S. 24‐25.
  • Erdost, Muzaffer İlhan: ʹFırsatʹ, ʹAçılımʹ ve ʹKapanʹ. Lozanʹın revizyonu ve Sevr. Cumhuriyet, 6.9.2009, s. 9.
  • Erll, Astrid: Kollektives Gedächtnis und Erinnerungskulturen. In: Nünning, Ansgar; Nünning, Vera: Konzepte der Kulturmenschen. Stuttgart 2003.
  • Fırat, Gökçe: İstila. Kürt Sorununda Gizlenen Gerçekler ve Kürt İstilası. İstanbul 2008.
  • Giesen, Bernhard: Die soziale Konstruktion von Erinnerung. [Masch.-schr.] Manuskript. Universität Konstanz. Geisteswissenschaftliche Sektion. Fachbereich für Geschichte und Soziologie 2000.
  • ________, Europa als Konstruktion der Intellektuellen. In Viehoff, Reinhold; Segers, Rient T.: Kultur. Identität. Europa. Frankfurt 1999b.
  • ________, Kollektive Identität. Die Intellektuellen und die Nation 2. Frankfurt: 1999a.
  • ________, Das Tätertrauma der Deutschen. Giesen, Bernhard; Schneider, Christoph (Haz.): Tätertrauma, Konstanz: 2004a.
  • ________, Triumph and Trauma. Boulder 2004b.
  • Goffman, Erving: Stigma. Über Techniken der Bewältigung beschädigter Identität. Frankfurt 1975.
  • Halbwachs, Maurice: Das kollektive Gedächtnis. Frankfurt 1991.
  • İpşiroğlu, Zehra: Tiyatroda Alımlama Boyutları ve Çeşitlemeleri. İstanbul 2004.
  • Karaca, Birsen: Sözde Ermeni Soykırımı Projesi. İstanbul 2006.
  • Kurun: Milli Matem devam ediyor, 11.11.1938, S. 1.
  • Mehmed Ârif Bey: Başımıza Gelenler. 93 Harbinde Anadolu Cephesi. Ruslarla Savaş. Ha‐zırlayan: M. Ertuğrul Düzdağ. İstanbul 2006
  • Michaels, Alex, Le rituel pour le rituel<< oder wie sinnlos sind Rituale? Caduff, Corina; Pfaff-Czarnecka, Joanna: Rituale heute. Berlin 1999.
  • Nikzentaitis, Alvydas: Die Epoche der Diktaturen. Erinnerungskonkurrenz in Litauen. Osteuropa 58 (2008) 6, S. 159‐166.
  • Neumann, Birgit: Literatur als Medium (der Inszenierung) kollektiver Erinnerungen und Identitäten. Erll, Astrid; Gymnich, Marion; Nünning, Ansgar (Haz.): Literatur. Erinnerung. Identität: Theoriekonzeptionen und Fallstudien. Trier 2003.
  • Nora, Pierre: Zwischen Geschichte und Gedächtnis. Frankfurt 1998.
  • Oppitz, Michael: Montageplan von Ritualen. In: Caduff, Corina; Pfaff-Czarnecka, Joanna: Rituale heute. Berlin 1999.
  • Parin, Fahri: Dedelerimizin Ağzından Ermeni Zulmü. İstanbul 2010.
  • Radikal, "Kare Kare Türkiye", 24.02.2009, S. 3.
  • Radikal-Online: Çalıştayʹdan ʹyedi tartışmaʹ çıktı, 8.02.2010.
  • http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalDetay&VersionID=43697&Date=08.02.2010&ArticleID=979178, son erişim: 9.02.2010.
  • Radikal-Online: Kurtuluşu Oyuncak Ettiler, 3.03.2009, www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalHaberDetay&ArticleID=924307&Date=03.03.2009&CategoryID=97, son erişim: 4.02.2010.
  • Scheide, Carmen: Erinnerungsbrüche. Baltische Erfahrungen und Europas Gedächtnis. Osteuropa 58 (2006) 6, S. 117‐128
  • Schudson, Michael: Kollektif Bellek'te Çarpıtma Dinamikleri. Cogito 50 (2007), S. 179-199
  • Soeffner, Hans-Georg: >>Auf dem Rücken eines Tigers<<. Über die Hoffnung, Kollektivrituale als Ordnungsmächte in interkulturellen Gesellschaften kultivieren zu können. Heitmeyer, Wilhelm (Haz.): Was hält die Gesellschaft zusammen? Frankfurt 1997.
  • Silber, Laura; Little, Allan: Bruderkrieg. Graz 1995.
  • Soeffner, Hans-Georg: Rituale des Antiritualismus. Soeffner, Hans-Georg: Die Ordnung der Rituale. Die Auslegung des Alltags 2. Frankfurt 1992a.
  • Soeffner, Hans-Georg: Selbsterlösung. Einige Grundzüge deutscher Erinnerungspolitiken. Soeffner, Hans-Georg: Zeitbilder: Versuche über Glück, Lebensstil, Gewalt und Schuld. Frankfurt 2005.
  • ________, Stil und Stilisierung. Punk oder die Überhöhung des Alltags. Soeffner, Hans-Georg: Die Ordnung der Rituale. Die Auslegung des Alltags 2. Frankfurt 1992b.
  • Voigt, Rüdiger: Mythen, Rituale und Symbole in der Politik. In: Pribersky, Andreas; Unfried, Berthold (Hg.): Symbole und Rituale des Politischen. Ost und Westeuropa im Vergleich. Frankfurt 1999.
  • Volkan, Vamık: On Chosen Trauma. Mind and Human Interaction 3 (1991), S. 3-19.
  • ________, Kimlik adına öldürmek. Kanlı Çatışmalar üzerine bir inceleme. İstanbul 2007.
  • Vorhoff, Karin: Alewitische Identität in der Türkei heute. Engin, Ismail; Franz, Erhard (Haz./Hg.): Aleviler/Alewiten. Kimlik ve Tarih/ Identität und Geschichte. Cilt 1/Band 1. (Band 59 aus der Reihe Mitteilungen/ Deutsches Orient‐Institut). Hamburg 2000.
  • Yeni Sabah: Aziz Atatürkümüzü kaybettik,11.11.1938, S.1.