Madencilik ve madencilikle bağlantılı tarihi-endüstriyel alanlar son yıllarda bilim dünyasının ilgisinin giderek arttığı konular arasında yer almaktadır. Bu alanlar, madencilik mirası, kültür ve jeo-turizm temalarıyla değerlendirildiğinde daha çok ilgi çeker hale getirilebilirler. Detaylı olarak incelenmemelerinin nedenleri arasında fiziksel olarak büyük boyutta olmaları, büyük yerleşim yerlerinin dışında olmaları ve taşıdığı önemin birçok arkeolog ve müze uzmanlarının ilgisinin dışında kalması sayılabilir. Arkeolog ve müze uzmanlarının katkılarıyla, detaylı bir değerlendirilme yapılmadıkça bu alanların bünyesindeki değerli bilgiler güncel insan ihtiyaçları doğrultusundaki faaliyetler sonucu yok olacaktır. Bu çalışmada söz konusu alanların önemini ortaya çıkarmak amacıyla dikkate alması gereken bazı kriterler incelenmektedir. Çok iyi bilinen Yesemek Açık hava Taş ve Heykel Müzesi (Gaziantep) ile yeni keşfedilen Zilan Tarihi Maden Alanı (Van) alan örnekleri olarak kullanılmıştır. Yapılan değerlendirmeler yeni bulunan Zilan Tarihi Maden Yerinin önemini, acil ve ciddi bilimsel çalışmalar yapılması gereğini ve çalışmalar yapılırken madencilik mirası, çevresel risklerin sınırlandırılması, turizm ve kırsal kalkınma boyutlarının dengeli bir şekilde gözetilmesi gerektiğini göstermektedir

Historical mining and mining-related industrial sites have been the focus of increasing attention by the scientific community in recent decades. These sites can be made more attractive if developed in relation to mining heritage, culture, and geo-tourism. They have not been explored in detail because they have large scales, remote locations and their information content is unfamiliar to many archeologists and museum specialists. In the absence of a full assessment of significance, contemporary human activities could destroy the records in these sites for obtaining some short-sighted immediate human needs. This study examines some factors of measurement of attractiveness of such sites. Two sites from Turkey, well-known Yesemek Stone Quarry and Sculpture Workshop and a newly discovered Zilan Historical Mining Site in Erçiş (Van, Turkey) are used as illustrative examples. This examination shows importance of the Zilan site and an urgent need for critical studies evaluating the site with a balance between preserving mining heritage, containment of environmental risks, tourism, and rural development