“Nart’lanı Toy Künü” bütün Kafkasya halklarının ortak Mitolojik geçmişlerini, kahramanlarını, onların destanlarını, mitlerini ve rivayete göre, yaşadıklarına inanılan, Nart halkını anma kutlamasıdır. Bu kutlama Kuzey Kafkasya’nın Karaçay-Çerkes bölgesinden göç eden Karaçaylı’ların, Eskişehir çevresinde, yerleştikleri, Yazılıkaya köyünde yaşayan Karaçay-Balkar halkının katılımı ve özverili çalışmaları sonucu başlatılmıştır. Kutlama sosyo-kültürel bir anma günü olarak, Karaçay Kültür mirasının korunup aktarılması ve toplumsal birlikteliği pekiştirme ve güçlendirme amacını güderken aynı zamanda geçmişte, Atayurtta yapıldığı bilinen kutlamaya atfen düzenlenmektedir. “Kafkas dağlarının en yüksek zirvesi Elbrus (Mingi Tau) ve çevresindeki yüksek dağlık arazide yaşayan Karaçay-Malkar toplumu tarih boyunca Kafkasya’da hâkimiyet kuran Kimmer, İskit, Hun, Bulgar, Alan, Hazar, Kıpçak gibi proto-Türk, Hint-Avrupa (İran) ve eski Türk kavimleri ile çeşitli Kafkas halklarının etnik ve sosyo-kültürel bütünleşmesinden ortaya çıkmış bir Kafkasya halkıdır. Karaçaylılar ve Malkarlılar birbirinden farklı etnik kökene, dile, kültüre ve tarihe sahip iki ayrı halk değil, aynı dil, kültür ve tarihi paylaşan bir KAFKAS halkıdır. Karaçay ve Malkar adları bu boyun yaşadığı iki coğrafî bölgenin adlarıdır. (Tavkul, 2015.) Günümüzde, büyük Kafkasya toplumunun bir parçası olarak, Karaçaylı’lar, Türkiye kültür mirasına farklı bir zenginlik katmaktadırlar. 20 yıl önce başlatılmış özverili bir çalışmayla günümüze taşınmış olan “Nart’lanı Toy Künü” toplumsal birlikteliğin sağlarken, kültürel mirasın korunup, geleceğe aktarımı amacını da taşımaktadır.

Nart’s celebration day is the Memorial Day for whole Caucasians to remember and celebrate their mythological people, the “Narts”, their heroism, sagas, myths, their life style, death and love whom thought to be the people lived in Caucasus in ancient times. This celebration day was organized by Karachai people who migrated from Northern Caucasia around 18 and 19 century and settled around Eskishehir, Turkey due to Russian invasion that caused great unrest in time. While it, as a sosio-cultral celebration day, focuses on sustaining the Karachai cultural assets, it also, is organized on behalf of the celebration that was organized in Caucasus in time. “Karachai-Malkars who live on the highest peak of Caucasian mountain Elbrus (Mingi Tau) and surrounding mountains are thought to be the decedents of Iskits, Khuns, Bulgars, Alans, Khazars and Kipchak of proto-Turkic type of Indo-European group who integrated the Turkic as well as Caucasian tradition in their culture. They are not separate people with different language, ethnic background, history and Culture; they are the same people living in two different areas where they get their names (Ufuk Tavkul, 2015)”. Today, Karachais, as a Caucasian society, add unique richness to Turkey’s culture. And the “Nart’s Celebration Day” which was organized 20 years ago and carried to present trough a great afford and desire has the goal of solidarity among Caucasians and transformation of their culture to the young generations.