AYNANIN ÖTEKİ YÜZÜ: İSVEÇLİ YÖNETMEN LUKAS MOODYSSON’UN DAİMA LİLYA (2002) FİLMİNDE REFAH TOPLUMU

Çağdaş İsveç sinemasında öne çıkan yönetmenlerden biri Lukas Moodysson’dur. Moodysson ilk uzun metrajlı filmi Sev Beni’yi 1998 yılında yapmış son olarak 2013 yılında We Are The Best filmini çekmiş, toplum sekiz uzun metrajlı film yönetmiştir. Tüm filmlerinin senaristi ve yönetmeni bazılarının yapımcısı da olan Moodysson, filmlerinde kendi deneyimlediği, önemsediği, dikkat çekmek istediği konuları işlemektedir. Filmleri arasında tematik ve türsel bir bütünlük görülmese de minimalist tarzı, doğal oyunculuk kullanımı, pek çok filminde çocuk oyunculara yer vermesi, kendi toplumunda insan ilişkilerine, büyüme sancılarına, toplumsal sorunlara değinmesiyle kendine özgü bir tarz yaratmıştır. Yönetmenin uluslararası anlamda en çok ses getiren filmi Daima Lilya (2002) ’dır. Bu filmin önemi, hem İsveç toplumuna hem de Avrupa’nın geneline, insan ticareti ve genç kızların fuhuşa zorlanması konusunda yönelttiği sert eleştiridir. Refah toplumu olmasıyla öne çıkan İsveç’in beyaz perdeden yansıyan eksiklikleri Daima Lilya’da görünürleşmiştir. Bu açıdan bu çalışmada Daima Lilya, refah toplumunun filmdeki görünümünü ve filmin toplumda yarattığı etkiyi incelemek amacıyla toplumbilimsel analiz yönteminden yararlanacaktır. Sonuç olarak filmin yönelttiği olumsuz eleştiri İsveç otoritelerini, ele alınan sorun çerçevesinde harekete geçmeye yöneltmiş, sinemanın toplum üzerindeki gücünü gösteren bir örnek haline gelmiştir.

Anahtar Kelimeler:

İsveç sineması, refah toplumu, toplumbilimsel film analizi, Lukas Moodysson, Daima Lilya

The Other Side of the Mirror: Welfare State in Swedish Director Lukas Moodysson's Lilya 4-ever (2002)

Lukas Moodysson is one of the leading directors in contemporary Swedih cinema. He shot his first feature film in 1998 and his last film in 2013. Totally he has eight films. He is also scriptwriter in his all films and sometimes also the pruucer. He made films which influences from his own society, thmes he experienced and themes he cared. Minimalist style, natural acting are seen in the films of the director. He has created a unique style that frequently includes child actors, focuses on human relations in his own society, and deals with growing pains and social problems. Director’s most important film is Lilya 4-ever(2002). The importance of this film is because of its harsh criticism about both Swedish society and Europe in general about human trafficking and forcing young girls into prostitution. In this study, the film will examine the appearance of the welfare society and the effect of the film on society with the sociological analysis method. As a result, the social criticism of the film led the Swedish authorities to take action within the framework of the problem, and showed the power of cinema on society.

PDF

___

Barış, J. (2022). Roy Andersson Sinemasında Hiçlik ve Arayış. E. Demoğlu ve E. Gündüz Özdemirci (Eds.), Nordik Sinema (1. Baskı, s. 91- 111). İstanbul:Doğu Kitabevi.
Bolin, G.- Forsman, M. (1996). Film studies in Sweden. The past, the present and the future. Nordicom Review, no:2/1996, 25-34.
Demoğlu, E.- Gündüz Özdemirci, E. (2022). Önsöz. Nordik Sinema. İstanbul: Doğu Kitabevi.
Durgsdies, E. (2019). İsveç Sosyal Devlet Anlayışı. İstanbul: Kalkınma Ajansı.
Furhammar, L. (2000). Sweden. G. E. Kindem (Ed.) The International Movie Industry. Illinois: Southern Illinois University Press. (s. 247-257)
Josefsson, J. (2003). Info om Danguole. Sveriges Television. Archived from the original on September 20, 2003.
Kalin, J. (2003). The Films of Ingmar Bergman. New York: Cambridge University Press.
Kosonen, P. (1987). From Collectivity to Individualism in the Welfare State. Acta Sociologica, Vol. 30, No:3/4. 281-293.
Marklund, A. (2010). Swedish Films and Filmmakers Abroad. A. Marklund, & M. Larsson(Eds.) Swedish Film: An Introduction and Reader (s. 306-321). Lund: Nordic Academic Press.
McSorley, T. (1999). Screening Sweden: A Short History of Swedish Cinema. Montage. Spring. (s.27-30)
Pafort-Overduin, C., & Gomery, D. (2011). Movie History: A Survey. New York: Routledge.
Sivas Gülçur, A. (2022). Bergman’ın İzinde Minimalizm E. Demoğlu ve E. Gündüz Özdemirci (Eds.), Nordik Sinema (1. Baskı, s. 193-207). İstanbul: Doğu Kitabevi.
Soila, T. (1998). Sweden. T. Solia, A. S. Widding ve G. Iversen(Eds.), Nordic National Cinemas (s. 135-221). New York: Routledge.
Sundholm, J., Thorsen, I., Andersson, L. G., Hedling, O., Iversen, G. Møller, B. T. (2012). Historical Dictionary of Scandinavian Cinema. Plymounth: Scarecrow Press.
Şen, A. (2022). İskandinav Beyazlığı ve Yerli Kimliğin Reddi: Sameblod. E. Demoğlu ve E. Gündüz Özdemirci (Eds.), Nordik Sinema (1. Baskı, s. 111-147). İstanbul: Doğu Kitabevi.
Taş Öz, P. (2022). Gülmenin Karanlık Yankısı: İskandinav Sinemasında Kara Mizah E. Demoğlu ve E. Gündüz Özdemirci (Eds.), Nordik Sinema (1. Baskı, s. 169-193). İstanbul: Doğu Kitabevi.
Teksoy, R. (2005). Rekin Teksoy’un Sinema Tarihi. İstanbul: Oğlak.
Westerstahl Stenport, A. (2014). Lilya 4-Ever: Post-Soviet Neoliberal Angels and Nordic Intellectual Secularism. Scandinavica 53:1 (2014). 37-58.
Yahaya. J. U. (2018) Swedish Welfare State and Its Industrialization Process, a Lesson for African Countries. International Journal of Recent Innovations in Academic Research Volume-2, Issue-8, December-2018, 1-7.
Felperin, L. (2015). Lukas Moodysson: Heart of Darkness. Independent. https://www.independent.co.uk/arts-entertainment/films/features/lukas-moodysson-heart-of-darkness-14817.html (28.05.2022).
Leigh. D. (2002). Lukas Moodysson at the NFT. The Guardian. 20 Kasım 2002. https://www.theguardian.com/film/2002/nov/20/features.dannyleigh (Erişim: 01.04.2022).
McElhone Yates, A. (2019). Resignation Syndrome: A New Conversation. EuropeNow Journal. 28.10.2019. https://www.europenowjournal.org/2019/10/28/resignation-syndrome-a-new-conversation/ (Erişim: 25.04.2022).
URL-1: https://www.britannica.com/dictionary/welfare-state.(Erişim: 20.06.2022).
URL-2: http://www.imdb.com/name/nm0600546/bio (Erişim: 14.04.2022).