Farabi’de İlahi Basitlik

Ortaçağ dönemine kadar gittiğimizde, Tanrı’nın doğasına ilişkinİlahi basitlik fikri geleneksel olarak hem filozoflar hem de teologlartarafından Tanrı’nın tabiatını kavramada başvurulan en önemli temelyaklaşımlardan biri olarak önümüze çıkmaktadır. Özellikle felsefi teolojide,Tanrı’nın kendi öz varlığından ayrı bir doğaya veya kendi zatındanayrı sıfatlara sahip olup olmadığı sorusu ciddi tartışma konusuolmuştur. Tanrı’nın varlığından ayrı bir doğasının olmadığı veya onunkendi zatından ayrı olan sıfatlara sahip olmadığı iddiasının temelindeTanrı’nın basit olduğu öğretisi bulunur. Bu makalenin başlıca amacı,Tanrı’nın basitliği düşüncesi bağlamında herhangi bir karşıt görüşüçürütme amacı taşımadan, Ortaçağ İslam felsefesinde bu fikrin el-Fārābītarafından nasıl ifade edildiğini inceleyerek İslam entelektüel tarihiiçerisinden bu düşüncenin betimleyici bir tarzda bir ifadesini sunmaktır.Bu makalede, el-Fārābī’nin tasavvurunda Tanrı’nın “birliği” doktrini ileİlahi basitliğin doğrudan korelasyonu üzerinde durulmuş ve Tanrı’nınbasitliğine ilişkin tezinin O’nun salt zatının her tür ontolojik ve semantikayırım ve bileşiklikten uzak olduğu düşüncesi üzerine kurulduğunadikkat çekilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

El-Fārābī, Bir, Tanrı, Birlik, Basitlik, İlahi Sıfatlar, İlk Neden

The Divine Simplicity in al-Fārābī

Drawing back the medieval era, the idea of divine simplicityas regards to divine nature has traditionally been regarded as one of theinstigating fundamental modalities appealing to apprehending God’snature in terms of both philosophers and theologians. More particularlyin the philosophical theology, the question of whether God has a naturedistinct from his own existence or has attributes distinct from his owndivine self or essence has been a subject of serious discussion. At thevery foundation of the claim that God does not have a nature other thanhis own existence or that he has no attributes distinct from his own essenceis the idea that God is simple. The paramount concern of this articleis to provide a descriptive account of the doctrine of divine simplicityfrom Islamic intellectual history by investigating how this doctrine wasarticulated by al-Fārābī in Medieval Islamic philosophy, without, however,having an aim in refuting any of the opponent views in relation tothe doctrine. This article mainly emphasizes on the direct correlationof divine simplicity with the doctrine of God’s “oneness” in al-Fārābī’sperception and draws the attention to the fact that his thesis as regardsto God’s simplicity is grounded on the idea that God’s own essence is freefrom any kind of ontological and semantic distinction or multiplicity.

Keywords:

Al-Fārābī, One, God, Oneness, Simplicity, Divine attributes, the First Cause,

PDF

___

al-Fārābī, Abū Na r. Al-Madīna [The Virtuous City], Al-Farabi on the Perfect State: Abū Al-Fārābī’s Mabādi ‘Ārā‘ Ahl Al-Madīna , A Revised Text with Introduction, Translation, and Commentary by Richard Walzer, USA: Great Books of the Islamic World, 1998.
al-Fārābī, Abū Na r. Kitāb al-Siyāsa al-Madaniyya, al-Mulaqqab bi-Mabādi‘ al-Mawjūdāt, ed. F. M. Najjar. 2nd ed. Beirut: Dar al-Mashriq, 1993.
al-Fārābī, Abū Na r. Kitāb wa (On the One and Oneness), Ed. Muhsin Mahdi. Casablanca: Les Editions Toubkal, 1989.
Anselm of Canterbury. Monologion in Complete Philosophical and Theological Treatises of Anselm of Canterbury, Translated by Jasper Hopkins and Herbert Richardson. Minneapolis: The Arthur J. Banning Press, 2000.
Aquinas, Thomas. Summa Theologica (Also Summa theologiae), Translated by the English Dominican Fathers. New York: Benziger Brothers, 1947. Augustine. On the Trinity, Translated by Stephen McKenna. Washington DC: Catholic University of America Press, 1963.
Burns, Peter. “The Status and Function of Divine Simpleness in Summa theologiae Ia, qq.2–13.” Thomist 57/1 (1993): 1–26.
E. Mann, William. “Divine Simplicity.” Religious Studies. 18/4 (Dec. 1982): 451-471.
Fakhry, Majid. Al-Fārābī Founder of Islamic Neoplatonism: His Life, Works and Influence. Oxford: Oneworld Publication, 2002.
Janos, Damien. “Al-Farabi’s On the One and Oneness: Some Preliminary Remarks on its Structure, Contents, and Theological Implications.” The Oxford Handbook of Islamic Philosophy. Ed. Khalid El-Rouayheb and Sabine Schmidtke, Oxford: Oxford University Press, 2016: 101-128.
Leftow, Brian. “Is God an Abstract Object?” Noûs 24/4 (1990): 581–98.
Reçber, Mehmet Sait. “Farabi ve Tanrı’nın Basitliği Meselesi.” Uluslararası Farabi Sempozyumu Bildirileri içinde. Bu bildiri Ankara’da 7-8 Ekim 2014 tarihleri arasında Uluslararası Farabi Sempozyumu’nda sunulmuştur. Ankara: Elis Yayınları, 2005.
Reisman, David C. “Al-Farabi and the Philosophical Curriculum.” The Cambridge Companion to Arabic Philosophy, Ed. Peter Adamson and Richard C. Taylor. Cambridge, UK: Cambridge University Press, 2005: 52-71.
Plantinga, Alvin. Does God Have a Nature? Milwaukee, WI: Marquette University Press, 1980.
Weigel, Peter. Aquinas on Simplicity: An Investigation into the Foundations of His Philosophical Theology. Frankfurt: Peter Lang, 2008.
Weigel, Peter. “Divine Simplicity.” The Internet Encyclopedia of Philosophy. Erişim 20.03.2017. http:// www.iep.utm.edu/home/about/