Yapılarda Yeni İşlev Seçimi İçin Bulanık Mantık Tabanlı Karar Destek Sistemlerinin Kullanımı
Yapıldıkları döneme dair önemli bir belge niteliği taşıyan, özgün niteliklerini korumayı başarabilmiş yapılar, kimi faktörler neticesinde terkedilmekte ve işlevlerini yitirmektedir. İşlevini kaybetmiş özgün yapıların, pasif bir koruma anlayışı yerine, yeniden işlevlendirme ile kullanılmaya devam edilmesi oldukça önemlidir. Bu durum, yapıların sürdürülebilirliğinin sağlanmasının yanında ekonomik, ekolojik ve toplumsal faydaları da beraberinde getirmektedir. Yapı için uygun işlev seçeneğinin belirlenebilmesi adına, mevcut yapı stokunun mekânsal analizleri ile fonksiyona dair beklentiler arasındaki ilişkiyi sistematize eden ve tasarımcılara karar vermede yardımcı olan karar destek sistemlerinden faydalanılabilir. Bu sistemlerden, tasarım ve yapım aşamalarına geçilmeden önce, yapının yeniden kullanım amacına yönelik en uygun işlev seçeneğinin belirlenebilmesi için kantitatif bir değer şeklinde sistematik ve rasyonel bir yöntemle sonuç üretmesi beklenir. Bu sonuçların üretilmesi için çalışmada bulanık mantık yöntemi seçilerek sonuçlar gözlemlenmiştir.
Using Fuzzy Logic Based Decision Support Systems for New Function Selection in Structures
These buildings, which function as important documents for the period in which they were built, and which have managed to preserve their original qualities, have been abandoned as a result of various some factors and have lose their functionality. It is very important to continue to use these original structures, which have since lost their functionality, with re-functioning as opposed to a passive conservation approach. Architectural decision support systems, used to create a solution mechanism can assist architects in deciding on the most appropriate function option for building by systematizing the relationship between spatial analysis of the existing building stock and functional expectations. Accordingly, the results were observed by using fuzzy logic method in order to determine the most suitable function option before the design and construction phases for reuse of the building were started.
___
- Akın, E., Kalınbayrak Ercan, A., Mumcuoğlu, S. & Yaprak Başaran, E. (2018). Yeniden işlevlendirilen bir
geleneksel konut Tokat Vasfi Süsoy Evi, TÜBA Bilimler Akademisi Kültür Envanteri Dergisi, 17:119-139
- Aksoya, E. & Aydın, D. (2015). Mimaride Yeniden Kullanım: Sürdürülebilirlik Bağlamında Raziye Takkalı Evinin
Yeniden Kullanımı İçin Mekansal Analizler. In 2nd International Sustainable Buildings Symposium, Gazi
Üniversitesi, Ankara.
- Arpacıoğlu, Ü., Çalışkan, C. İ., Şahin, B. M., & Ödevci, N. (2020). Mimari planlamada, günışığı etkinliğinin
arttırılması için kurgusal tasarım destek modeli. Tasarım Kuram, 16(29), 53-78.
- Aydın, D. & Yaldız, E. (2010). Yeniden kullanıma adaptasyonda bina performansının kullanıcılar üzerinden
değerlendirilmesi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dergisi, 27(1), 1-22
- Baran Ergül, D., Varol Malkoçoğlu, A. B. & Acun Özgünler, S. (2022). Mimari tasarım karar verme süreçlerinde
yapay zekâ tabanlı bulanık mantık sistemlerinin değerlendirilmesi. Journal of Architectural Sciences and
Applications, 7(2), 878-899.
- Büyükarslan, B. & Güney, E. D. (2013). Endüstriyel miras yapılarının yeniden işlevlendirilme süreci ve İstanbul
Tuz Ambarı Örneği. Beykent Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 6(2), 31-57.
- Dyllick, T. & Hockerts, K. (2002). Beyond The Business Case for Corporate Government. Department Of
Environment and Heritage, Printed By Prion, Australia.
- Güler, K. (2016). Türkiye'de Nüfusunu Yitiren Kırsal Yerleşimlerin Korunması İçin Bir Yöntem Önerisi: Ödemiş-
Lübbey Köyü Örneği, Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Ödük, M. N. (2019). Bulanık Mantık Yöntemi ve Uygulamaları, İKSAD Publishing House, 13-32.
- Kutlu, İ., & Ergün, R. (2021). Tarihi yapılarda yeniden işlevlendirme süreçlerine sistematik bir yaklaşım; Atik
Valide Külliyesi örneği. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (25), 172-184.
- Yaldız, E. (2013). Anıtsal Yapıların Kullanım Sürecinde Değerlendirilmesine Yönelik Bir Model Önerisi, Doktora
tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
- Yıldırım, M. & Turan, G. (2012). Sustainable development in historic areas: Adaptive re-use challenges in
traditional houses in Sanliurfa, Turkey. Habitat International, 36, 493-503. DOI:
https://doi.org/10.1016/j.habitatint.2012.05.005.
- Zadeh, L. A. (1965). Fuzzy sets, Information and Control. 8, 338-353, DOI: https://doi.org/10.1016/S0019-
9958(65)90241-X