Osman Nihat BİŞGİN, Mustafa Yiğit BALDAN

OSMANLI DÖNEMİNDE KÜÇÜKSU KASRI’NIN DİPLOMATİK KABUL VE KONAKLAMA AMAÇLI KULLANIMI

19. yy. öncesinde yabancı devlet adamlarının Osmanlı Devleti’ne yaptıkları ziyaretler sayıca azdır. Ancak 19.yy. ile Osmanlı Devleti’nin diplomatik ilişkilerin görünür şekilde ivme kazanmıştır. Dönemin padişahları yıllardır süregelen bazı alışkanlıkları değiştirmiş ve Avrupalı devletlerle olan mesafeyi kaldırmaya yönelik adımlar atmışlardır. Sultan Abdülmecid ilk defa yabancı elçiliklerden gelen davetlere olumlu cevap vermiş ve Sultan Abdülaziz ilk defa Avrupa seyahatine çıkmıştır. Diplomatik ilişkiler sürecinde İstanbul’a gelen yabancı konuklara biniş kasrı hüviyetinde olan binaların ve yazlık sarayların tahsis edilmiş olduğu gözlenmiştir. Küçüksu Kasrı, batıdan uzak doğuya uzayan büyük bir coğrafyadan diplomatik ziyaretçiler için kapılarını açmıştır. Bu çalışmada Küçüksu Kasrı’nın biniş kasrı özelliğini koruyarak yeni üstlendiği diplomatik kabul ve konaklamalar hatıratlar ve süreli yayınlarla örneklendirilmiştir. Bu hatıratlar Osmanlı Arşiv Belgeleri ışığında doğrulanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Göksu Kasrı, Küçüksu Kasrı, Biniş Kasrı, Osmanlı Diplomasisi, Osmanlı Devleti’ne Yabancı Ziyaretler, Boğaziçi, İstanbul

PDF

___

A. T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi Belgeleri (BOA)
Acer, Zabit, Dük De Braban’ın İstanbul Yolculuğu (1860), Turkish Studies, vol. 9/7 2014.
Ahmed Cevdet Paşa, Maruzat, Haz. Yusuf Halaçoğlu, Çağrı Yayınları, İstanbul 1980.
Ahmed Cevdet Paşa, Tezakir, Yay. Haz. Cavid Baysun,C:II (13-20),Türk Tarih Kurumu, Ankara 1986.
Ali Cevad, Fezleke, Haz: Faik Reşit Unat, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1960.
Dingeç, Emine, “Osmanlı Padişahlarının Yazlık Saray Kültürü: Göç-i Hümayun (18. Yüzyıl)”, XVI. Türk Tarih Kongresi, Ankara: 20-24 Eylül 2010, Ankara 2015.
Doğan Turay, Esra “Sultan II. Abdülhamid’in Konuğu İran Şehzâdesi Hisamüssaltana’nın “Sefernâme-i Mekke” Adlı Eserinde Beytülmakdis Ziyareti (1297-98/1880-81)”, Journal of Islamic jerusalem Studies, 17(2) , 2017.
Fossat, Guy, Voyager avec Lamartine en Turquie, extraits ordonnés et illustrés du Nouveau voyage en Orient, Académie de Mâcon, Mâcon, 2008.
Gönder, Çağatay, Kaşgar Emirliği’nin Osmanlı Devleti’ne Tâbiiyeti, Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, 15 (30), 2016.
Kazel, Gülden İrem, Abdulhamid Devri Osmanlı-Karadağ İlişkileri, Meriç Uluslararası Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, c.3 s.6, 2019
Kara Pilehvarian, Nuran, Belviranlı, Sena, “İngiltere Veliahtı Prens Edward (Kral VII. Edward)’ın 1862 ve 1867 Yıllarındaki İstanbul Ziyaretleri ve Gezdiği Yapılar Çerçevesinde Osmanlı Teşrifatındaki Değişimler,” Megaron Dergisi, 2018.
Kuzucu, Kemalettin, Balkanlar'da Son Osmanlı Padişahı: Sultan V. Mehmed Reşad'ın 1911 Yılındaki Rumeli Seyahati, Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 02, Sayı 02, 2017.
Opaschi, Cătălina, Le Journal De Voyage Du Prince Charles I à Constantinople, Octobre 1866, Muzeul Național, XVIII, nr. (24) București 2006.
Özcan, Abdülkadir, Fatih'in Teşkilat Kanunnamesi ve Nizam-ı Âlem İçin Kardeş Katli Meselesi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, Sayı: 33 [Fatih Sultan Mehmed’e Hatıra Sayısı] , 7-56. İstanbul 1980 / 1981.
Özcan, Uğur, II. Abdülhamid Dönemi Osmanlı-Karadağ Siyasi İlişkileri, Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta 2009.
Sağdıç, Zafer, “Üç Osmanlı Sarayında İşlev ve Mimarlık Bağlantısı”, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul 2006.
Sarıcaoğlu, Fikret, “Üsküdar’da Osmanlı Padişahları: Göçler, Binişler ve Selamlıklar XVIII. Yy. ”, Uluslararası Üsküdar Sempozyumu V,C:2 İstanbul 2007.
Taşer, Nesrin, Küçüksu Kasrı, TBMM Milli Saraylar Yayınları, İstanbul 2018
Toprak, Seydi Vakkas, Nuri Tarihi (Metin-İnceleme), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yakınçağ Tarihi Anabilim Dalı, Doktora Tezi, İstanbul 2011.
Türkgeldi, Ali Fuad Görüp İşittiklerim, Türk Tarih Kurumu Yay., Ankara 1987
Ulusan Şahin, F. Şayan, Türk-Japon İlişkileri (1876-1908), Kültür Bak. Yay. Ankara 2001
Uslu, Seza Sinanlar, Lord ve Lady Dufferin’in İstanbul Günleri (1882-1885), OSARK, Sakarya 2016
Uşaklıgil, Halid Ziya, Saray ve Ötesi, yay. haz. Akın, Nur Özmel, Özgür Yay. II:Baskı, İstanbul 2012
Ünal, Fatih, Kudüs Yolcusu A.Koptev’in İstanbul Hatıraları (1887), TAD, C.34/ 2015
Vignes-Dumas, Claire, “Charles Séchan İstanbul’da” Çev: Bişgin, O. Nihat, Milli Saraylar Sanat Tarih Mimarlık Dergisi, No: 9, TBMM Milli Saraylar, İstanbul 2012
Gazeteler: Tarik Gazetesi, Sayı 1262,1267
Eyice, Semavi, “Küçüksu Kasrı”, TDV İslam Ansiklopedisi https://islamansiklopedisi.org.tr/kucuksu-kasri Erişim Tarihi: 30.03.2021
Öztekin, Özge “Atıcılık Sporunda Bir Osmanlı Sultanının Performansını Dönemin Şiirinden Okumak”: Tarih Manzumelerine Göre II. Mahmud’un Ok Ve Tüfek Atıcılığı, Folklor/Edebiyat , (63) https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/255279.
Lady Dufferin, My Russian and Turkish Journals, by the Dowager Marcioness of Dufferin and Ava, New York, 1916. https://archive.org/details/myrussianturkish01duff Erişim Tarihi: 30.03.2021.
Royal Collection Trusts https://www.rct.uk/collection/themes/exhibitions/cairo-to-constantinople/the-queens-gallery-buckingham-palace/the-prince-of-waless-journal-6-february-14-june-1862