Peri Masalları ve Yıkma Sanatı

Siyaset bilimi ve karşılaştırmalı edebiyat alanında eğitim almış bir araştırmacı olan Jack Zipes (1937), özellikle masal türünün Batı’daki tarihsel gelişimi üzerine ortaya koyduğu önemli çalışmalarla tanınmaktadır. Grimm Masalları’nın orijinal edisyonlarının İngilizce tercümesi, ortaçağdan günümüze geniş kapsamlı bir Batı masalları ansiklopedisi gibi önemli projelerin yanı sıra, masal türünün gelişimini kültürel evrimci bir perspektifle değerlendiren çalışmalara imza atmıştır. Alfa Yayınları’nın Zeynep Çiftçi Kamburoğlu tercümesiyle Türkçeye kazandırdığı Peri Masalları ve Yıkma Sanatı (Fairy Tales and Art of Subversion) başlıklı bu çalışma ise, ilk defa 1983’te yayınlanmış olmakla beraber, elimizdeki çeviri yazarın çeşitli eklemelerle zenginleştirdiği 2012 tarihli son edisyonu üzerinden yapılmıştır. Zipes, bu çalışmada masal türünün sözlü gelenekten yazılı edebiyata geçişini ve bu geçiş sürecinde türün ‘çocuk edebiyatı’ kategorisiyle nasıl özdeşleştiğini, ünlü sosyolog Norbert Elias’ın “uygarlık süreci” kuramı ve Frederic Jameson’un kabaca ‘her yazınsal yapıt gerçek çelişkinin hayali çözümü olan simgesel bir eylemdir’ şeklinde özetlenebilecek görüşleri bağlamında ele almış ve böylelikle edebi masalların 16. yüzyıldan günümüze uzanan toplumsal tarihini ana hatlarıyla ortaya koymaya çalışmıştır. 
Anahtar Kelimeler:

peri masalı, Yıkma, Sanatı

___

  • Zipes, Jack. Peri Masalları ve Yıkma Sanatı. (Türkçe Söyleyen: Zeynep Çitfçi Kanburoğlu). İstanbul: Alfa Yayınları, 2018.