GEÇİCİ KORUMA STATÜSÜNDEKİ ÖZEL GEREKSİNİMLİ ÖĞRENCİLERİN EĞİTSEL TANILAMA SÜRECİ

Bu araştırmanın amacı, Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinde (RAM) görev yapan özel eğitim öğretmenlerinin geçici koruma statüsündeki özel gereksinimli öğrencilerin (GKSÖGÖ) eğitsel değerlendirme ve tanılama süreçlerine yönelik görüş ve önerilerinin belirlenmesidir. Araştırma geçici koruma statüsündeki bireylerin yoğun olarak yaşadıkları illerde görev yapan on özel eğitim öğretmeninin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Nitel araştırma türlerinden fenomenoloji deseni ile yürütülen çalışmada veriler yarı-yapılandırılmış görüşmelerle toplanmıştır. Veriler MAXQDA 20 programından yararlanılarak içerik analizi yoluyla analiz edilmiştir. Görüşmelerin analizi sonucunda öğretmenler GKSÖGÖ’lerin eğitsel değerlendirme ve tanılamasi sürecinde “Başvuru”, “Değerlendirme”, “Yönlendirme” ve “İzleme” süreci olmak üzere Türk vatandaşı olan öğrencilerle aynı aşamaları takip ettiklerini belirtmişlerdir. Ancak bu aşamalarda RAM’lara göre farklı uygulamalar olduğu görülmüştür. Katılımcılar GKSÖGÖ’lerin eğitsel değerlendirme ve tanılama sürecinde bazı sorunlar yaşadıklarını belirtmiş, bu sorunlara çözüm önerileri sunmuşlardır. Çalışmanın bulgularına dayanarak GKSÖGÖ) eğitsel değerlendirme ve tanılama süreçlerine yönelik çeşitli öneriler sunulmuştur.

EDUCATIONAL DIAGNOSIS PROCESS OF STUDENTS WITH SPECIAL NEEDS IN TEMPORARY PROTECTION STATUS

The aim of this research is to determine the opinions and suggestions of special education teachers working in Guidance and Research Centers regarding the educational evaluation and diagnosis processes of students with special needs under temporary protection status. Ten special education teachers working in provinces where individuals with temporary protection status live intensively participated in the research We used qualitative research method and collected data through semi-structured interviews. The data were analyzed through content analysis using the MAXQDA 20 program. As a result of the analysis of the interviews, the teachers stated that they followed the same stages as the students who are Turkish citizens in the process of educational evaluation and diagnosis of students with special needs under temporary protection status. However, it has been observed that there are different applications according to RAMs. The participants stated that they had some problems in the educational evaluation and diagnosis process of students with special needs under temporary protection status and offered solutions to these problems. Based on the findings, the study offered various suggestions for educational evaluation and diagnosis processes

PDF

___

Açıkgöz, A. (2019). Türkiye’de ilkokul eğitimi alan geçici koruma statüsündeki çocuklara verilen eğitim sorunları ve çözüm öneriler. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde.
Aksoy, V., ve Şafak, P. (2020). 573 Sayılı KHK’dan günümüze özel eğitimde eğitsel tanılama ve değerlendirme: Neredeyiz, nereye gitmeliyiz?. Turkish Journal of Special Education Research and Practice. 2(1) 47–67.
Aydın, S. (2019). Geçici koruma altındaki 4-5 yaş grubu Suriyeli çocukların sosyal becerileri ile problem davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Başar, M., Akan, D. ve Çiftçi, M. (2018). Mülteci öğrencilerin bulunduğu sınıflarda öğrenme sürecinde karşılaşılan sorunlar. Kastamonu Education Journal, 26(5), 1571-1578. https://doi. org/10.24106/kefdergi.427432
Biasutti, M., Concina, E., ve Frate, S. (2020). Working in the classroom with migrant and refugee students: The practices and needs of Italian primary and middle school teachers. Pedagogy, Culture & Society, 28(1), 113-129.
Biral, B., (2019) Rehberlik ve araştırma merkezlerinde eğitsel tanılama üzerine sosyolojik bir değerlendirme. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
CRC, B. M. (2009). Çocuk haklarına dair sözleşme. http://humanistburo.org/dosyalar/humdosya/BM%20CHK%20Genel%20Yorum%20No13%20-%20Cocuga%20Karsi%20Siddet.pdf
Cülha, A., ve Demirtaş, H. (2020). Dezavantajlı bir grup olarak geçici koruma statüsündeki öğrencilerin eğitim öğretim hizmetlerinden yararlanma durumları. Harran Maarif, 5(2), 46-75. http://dx. doi.org/10.22596/2020.0502.46.75
Çiçek, M. Ç. (2015). Özel gereksinimli bireyin eğitsel tanılama sürecinde; RAM’da yönlendirme, yerleştirme ve izleme çalışmalarına yönelik çalışanların görüşlerinin belirlenmesi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
Doğan, S., ve Özdemir, Ç. (2019). Sivas ilinde öğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerin okul iklimine etkisinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(69),124-141.
Erdem, C. (2017). Sınıfında mülteci bulunan sınıf öğretmenlerinin yaşadıkları öğretimsel sorunlar ve çözüme dair önerileri. Medeniyet Eğitim Araştırmaları, 1(1), 26-42.
Geçici Koruma Yönetmeliği (2014, 22 Ekim). Resmî Gazete (Sayı: 29153). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/10/20141022-15-1.pdf
Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (2016, Nisan). 2015 Türkiye Göç Raporu. https://www.goc.gov.tr/ kurumlar/goc.gov.tr/YillikGocRaporlari/2015_yiik_goc_raporu_haziran.pdf
Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (2017, Nisan). 2016 Türkiye Göç Raporu. https://www.goc.gov.tr/ kurumlar/goc.gov.tr/YillikGocRaporlari/2016_yiik_goc_raporu_haziran.pdf
Güzel, S. (2019). Türkiye›de öğrenim gören geçici koruma altındaki Suriyeli öğrencilerin uyum problemlerinin incelenmesi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Ankara.
Kağnıcı, D. Y. (2017). Suriyeli mülteci çocukların kültürel uyum sürecinde okul psikolojik danışmanlarına düşen rol ve sorumluluklar. Elementary Education Online, 16(4), 1768-1776.
Kaya, S. Ö. (2019). Geçici koruma statüsünde bulunan Suriyeli üniversite öğrencilerinin göç sürecindeki uyum yaşantıları. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Kemer, B. (2020). Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinde maksimum performansı ölçmede kullanılan psikolojik testlerin ölçme standartları açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Koser, K. (2018). Migration and security: Exploding the myths and understanding the realities. In Demography of refugee and forced migration (pp. 235-249). Springer, Cham
Levitt, M. J., Lane, J. D., ve Levitt, J. (2005). Immigration stress, social support, and adjustment in the first postmigration year: An intergenerational analysis. Research in Human Development, 2(4), 159-177.
Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Geçici koruma statüsündeki bireylere yönelik özel eğitim hizmetleri kılavuz kitabı. https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/07143429_ozel_ egitim_hizmetleri_kilavuzu.pdf
Milli Eğitim Bakanlığı (2019). Millî Eğitim Bakanlığı 2019 – 2023 Stratejik Planı http://sgb.meb. gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_11/22154626_Milli_EYitim_BakanlYYY_2019-2023_Stratejik_PlanY.pdf
Moinolnolki, N., ve Han, M. (2017). No child left behind: What about refugees?. Childhood Education, 93(1), 3-9.
Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği (2012, 21 Temmuz). Resmî Gazete (Sayı: 28360). http:// www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/07/20120721-10.htm
Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği (2018, 7 Temmuz). Resmî Gazete (Sayı: 30471). http://www. resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180707-8.htm
Poon-McBrayer, K. F. (2016). Complexities of shared ethnicity, ımmigrant education, and disabilities: Reconceptualizing multicultural special education. International Journal of Special Education, 31(3), n3.
Sarıer, Y. (2020). Türkiye’de mülteci öğrencilerin eğitimi üzerine bir meta-sentez çalışması: Sorunlar ve çözüm önerileri. Eğitimde Yeni Yaklaşımlar, 3(1), 80-111.
Sayın, Y., Usanmaz, A., ve Aslangiri, F. (2016). Uluslararası göç olgusu ve yol açtığı etkiler: Suriye göçü örneği. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar, 18(31), 1-13.
Songür, N., ve Olgun, O. (2020). Geçici koruma statüsündeki Suriye kökenli öğrencilerin eğitim gördükleri ilkokullarda yaşanan sorunlar: Ankara-Altındağ ilçesi örneği. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 55(4), 2969-2996.
Şimşir, Z., ve Dilmaç, B. (2018). Yabancı uyruklu öğrencilerin eğitim gördüğü okullarda öğretmenlerin karşılaştığı sorunlar ve çözüm önerileri. İlköğretim Online, 17(2), 1116-1134.
Tamer, M. G. (2017). Geçici koruma kapsamındaki Suriyeli çocukların Trabzon devlet okullarındaki durumu. Göç, 4(2),119-152.
Türkkal, A., ve Doğan, Z. (2019). Matematik becerilerinde yetersizlik görülen ilkokul öğrencilerinin Rehberlik ve Araştırma Merkezindeki eğitsel tanılama süreçlerinin incelenmesi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
Uysal, A. (2019). Geçici koruma altında olan Suriyeli öğrencilerin lise düzeyinde eğitimlerinde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri: Bir çoklu durum çalışması. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Yıldırım, A. ve Şimsek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, Y. (2016). Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinde tanı, değerlendirme ve izleme süreçlerinin incelenmesi: İşitme kayıplı çocuklar örneği. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Yurtsever, Ş. (2013). Eğitsel tanılama ve değerlendirme sürecinde görev alan Rehberlik ve Araştırma Merkezi personelinin karşılaştığı sorunların belirlenmesi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Yüce, E. (2018). Geçici koruma altında bulunan Suriyeli öğrencilerin okula uyumları. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara