Mekke’de Hz. Muhammed’in (sav) Muhalefeti

Hz. Muhammed’in (sav) Mekke’de tebliğe başlaması, bir süre sonra toplumunu onunla kıyasıya savaş durumuna getirdi. İlişkide bulundukları farklı inanç sahiplerine karşı toleranslı davranabilen, tüccarlığın yaygın olduğu Mekke toplumu, nebevi tebliğe karşı ölüm kalım mücadelesi başlattı. Cahiliye toplumunun bu sert tepkisi, tebliğin ve Müslümanların iyi, Müşriklerin kötü oluşları şeklinde klişelerle tanımlanıp geçilmemelidir. Bu tarz klişe yaklaşımlar peygamberin öğretisini, Mekke’deki faaliyetini ve hedeflerini anlaşılmaz kılmaktadır. Nebevi tebliğ, Mekke merkezinde bozulan din algısına müdahale ile onu ıslah etmeyi; sapkın din anlayışını dayanak olarak kullanan Mekke’deki yönetim-itaat yapısını sahih olana göre yeniden kurmayı hedef edinmişti. Mekkeliler açısından kıyasıya savaş durumunun sebebi metafizik inançlardaki farklılıktan çok peygamberin önderliğindeki Müslüman toplumun oluşturduğu yeni yönetim-itaat anlayışının yaygınlaşması riskiydi. Nebevi tebliğin Mekke inancına yönelttiği muhalefet, meşruiyetini ve birlikteliğini putperest kabullerden üreten Mekke yönetimini tartışmaya açıyor, Müslüman olmayı putları ret ile tanımlarken, yönetimin reddini de işaret ediyordu. Mekke yönetim yapısı nezdinde ölümüne savaş durumunun temel sebebi buydu.

Anahtar Kelimeler:

Hz. Muhammed, Mekke, muhalefet, cahiliyye

Prophet Muhammad’s (pbuh) Opposition in Mecca

After Prophet Muhammad (pbuh) began preaching Islam in Mecca, it caused a conflict between him and the governors of Mecca. Meccan society, which was a society of tradesmen and women who were tolerant to other beliefs and religions, conducted of a deadly war against Islam. The harsh reaction of the Jahiliyyah community to Islam cannot be understood within a paradigm that labels revelation and Muslims as the supreme good, and the Meccan infidels as supreme evil. Such cliché approaches render the activities, goals, opposition and struggle of Prophet Muhammad (pbuh) incomprehensible. It was Prophet Muhammad’s purpose to reform the corrupt religious understandings of Mecca and to re-establish the structure of government which justified itself through these corrupt religious understandings. On the part of the Meccan infidels, the reason of war on Islam was not differences in understanding religion, but the escalating risk of a spreading revolution with the new Muslim community and Prophet Muhammad as their leader. Prophet Muhammad questioned the Meccan governing body that justified itself with idolatry; defines being a Muslim as rejecting the idols and the governing body of Mecca. This was the meaning of the life-or-death situation on the part of the Meccans.

Keywords:

Muhammad (pbuh), Mecca, opposition, jahiliyyah,

PDF

___

Acar, Cafer. “Siyer Kaynaklarına Göre Akabe Görüşmeleri” Turkish Stu-dies 12, no. 10 (2017), ss. 1–20.
Akyürek, Yunus. “Cahiliye Dönemi Mekke Toplumunun Hz. Peygam-ber’in Nübüvvetine İlişkin İntibaları” Çanakkale Onsekiz Mart Üni-versitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, no. 7 (2015), ss. 55-72.
Alıcı, Mehmet. “Cahiliye Arabı Bir Peygamber Bekliyor muydu? Atıl Tanrı/Deus Otiosus Bağlamında Cahiliye Dönemi Peygamber Al-gısı”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 59/1 (2018), ss. 117-154.
Apak, Adem. “İslam Öncesi dönemde Mekke İdari Sistemi ve Siyasetin Oluşumu” U.Ü.İ.F Dergisi 1, no. 1 (2001), ss. 177–194.
Arslan, Fadime. “Hz. Peygamber’in Hayatıyla İlgili Popüler Kitaplar Üzerine Değerlendirmeler” Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, no. 26 (2015):, ss. 217–246.
Aslan, Ali. “Bazı Hadislerde Değinilen Cahiliye Devri Hac Uygulamala-rı” Tarih Okulu Dergisi 8, XXII (2015), ss. 63–81.
Atçeken, İsmail Hakkı. “Bazı Oryantalistlere Göre Asr-ı Saâdet’te Yahu-diler” İSTEM 2, no. 4 (2004), ss. 105–128.
Ateş, Ali Osman. “Putlara Kurban Kesme ve Allah'tan Başkası Adına Kesilenlerden Yeme Konusunda Hz. Peygamber'in Tutumu” DEÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, no. 4 (1987), ss. 363–402.
______. İslam'a Göre Cahiliye ve Ehli Kitap Örf ve Adetleri. İstanbul: Beyan, 1996.
Azimli, Mehmet. “Mekke Dönemindeki Boykot Yılları Üzerine Bazı Mülâhazalar”, İSTEM, 4, no. 7 (2006), ss. 55–64.
Boyacıoğlu, Ramazan. “Hz. Muhammed'in Vahiy Öncesi Dönemi” CÜİF Dergisi 5, no. 1 (2001), ss. 5–22. Çiftçi, Faruk. “Arap Geleneğinde Şair ve Cin İlişkisi” EKEV Akademi Der-gisi 6, no. 13 (2002), ss. 315–24.
Demil, Emine. “Hz. Peygamber'in Risâlet Öncesi Hayatına Dair Rivayet-ler” Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hadis Anabilim Dalı, Ankara Üniversitesi, 2017.
Dihlevi, Şah Veliyyullah. Hüccetullahi'l-Baliğa. 2 vols. 1. İstanbul: İz Ya-yıncılık, 1994.
Dindi, Emrah. “Kur’an’da İslam Öncesi Kültürün İzleri.” Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, 2014.
Erul, Bünyamin. Varaka b. Nevfel. DİA 42. 2012. Gül, Ali Rıza. “İslâm’daki Faiz Yasağının Temeli Olarak Câhiliye Ribâsı Kavramı” Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 21, no. 1 (2017), ss. 701–748.
Hamidullah, Muhammad. İslam peygamberi. İstanbul: Beyan, 2004. Işık, Emin. “Kureyş Suresi İçin Bir Tefsir Denemesi” Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, no. 3 (1985), ss. 9–14.
İbn İshak, Muhammed. Sîret-ü İbn İshak. İstanbul: Akabe Yayınları, 1988.
İbn-i Hişam. Hz. Muhammed'in Hayatı: (es-Siret'ün-Nebeviyye). Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 1971.
İbnü'l Kelbi. Putlar Kitabı. Ankara: AÜİF Yayınları, 1969.
Kadı Abdülcebbar, haz. Hüseyin Hansu. Tesbîtu delâili'n-nübüvve: Mûcize-lerle Hz. Peygamber'in hayatı (metin-çeviri) 34. Fatih İstanbul: Tür-kiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, 2017.
Kallek, Cengiz. “Pazar”, DİA 34. 2007. Kara, Cahid. “Putperest Arapların Dinlerini Temellendirmede Hz. İbra-him Tasavvurunun Etkisi.” Turkish Studies 11, no. 7 (2016), ss. 189–208.
Kasar, Veysel. “Tevhidin Şiarı Olarak Kâbe.” Uluslararası Sosyal Araştırma-lar Dergisi 10, no. 51 (2017), ss. 1254–1268.
Kazancı, Ahmet Lütfi. “Cahiliyye Devrinde Müsbet Davranışlar” U.Ü.İ.F Dergisi 1, no. 1 (1986), ss. 103–110.
Kılıç, Ünal. “Hz. Peygamber’in Nübüvvet Öncesi Uzlet İçin Hira Mağara-sı’nı Seçmesi Üzerine Bazı Mülahazalar” İSTEM 12, no. 24 (2014), ss. 3–11.
Kister, M. J. “et-Tehannüs: Kelime Anlamı Üzerine Bir Araştırma” Tasav-vuf Dergisi, no. 4 (2000), ss. 215–230.
Kurt, Abdurrahman. “Sosyo-Ekonomik ve Kültürel Yönden İslâm Öncesi Mekke Toplumu” Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 10, no. 2 (2001), ss. 97–122.
Kutub, Seyyid. Kur'an'ın Gölgesinde 6. İstanbul: Hikmet Yayınları, 1973. Araf, 112.
Miras, Kamil. Sahih-i Buhari Muhtasarı: Tecrid-i Sarih Tercemesi ve Şerhi 8. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1984.
Mukatil b. Süleyman. Tefsir-i Kebir. 4 vols. 1. İstanbul: İşaret Yayınları, 2017. Maide, 97.
Örenç, Aşır. “Hz. Peygamber’e Karşı Müşrik, Münafık ve Ehl-i Kitap Tarafından Fiilî Olarak Yapılan Saygısızlıklar” SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, no. 28 (2013), ss. 145–168.
Özdemir, Mehmet. “Siyer Yazıcılığı Üzerine.” Milel ve Nihal 4, no. 3 (2007), ss. 129–62.
Özdemir, Mehmet Nadir. “İnsan Hakları Bağlamında Hz. Peygamber’in Köleliğe Yaklaşımı” Bilimname 19, no. 2 (2010), ss. 75–98.
Öztürk, Mustafa, ed. İslam öncesi Arap toplumunda Ahval-i Şahsiyye hukuku. 2011.
Pırlanta, İsmail. “Müşriklerin Hz. Peygamber’e Karşı Takındıkları Tavır-lar: Ebû Süfyân Örneği” Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 13, no. 13 (2018), ss. 75–102.
Sarıcık, Murat. “Cahiliye Döneminde Arap Yarımadası Panayırları” Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2, no. 31 (2013), ss. 109–140.
Söylemez, M. Mahfuz. Cahiliye Araplarının Ulûhiyet Anlayışı. Ankara: An-kara Okulu Yayınları, 2015.
Şulul, Cevher. Nübüvvet Felsefesi. İstanbul: İnsan Yayınları, 2010.
Şulul, Kasım. İlk Kaynaklara Göre Hz. Peygamber Devri Kronolojisi. İstanbul: İnsan Yayınları, 2013.
Watt, Montgometry. Muhammed Mekke'de. Ankara: A.Ü.İ.F, 1986.
Yıldırım, Kadri. “Cahiliye Dönemi Arap Edebiyatında "Su'luk" Şairler Hareketi” D.Ü.İ.F Dergisi 3, no. 1 (2001), ss. 177–209.
Zengin, Fethullah. “Cahiliye Araplarında Bazı İyi Ahlâk Örnekleri ve Sebepleri Üzerine Bir Değerlendirme.” İ.Ü.İ.F Dergisi 7, no. 2 (2016), ss. 53–69.