Şerif ÖZONGUN, Enver DOLUNAY, Gökhan ÖZTÜRK, Mustafa PEKTAŞ

Eğirdir (Isparta) Şartlarında Bazı Elma Çeşitlerinin Performansları

Bu çalışma, Türkiye’de iç ve geçit bölgelere uygun olabilecek, dünya pazarlarında geçerli olan elma çeşitleri içerisinden bölgeye adapte olan çeşitlerin tespiti amacıyla yürütülen denemenin V. dilimidir. Eğirdir Meyvecilik Araştırma İstasyon Müdürlüğü’nde 1997-2009 yılları arasında “Elma Çeşit Adaptasyon Denemesi” kapsamında MM106 anacı üzerine aşılı 102 yerli ve yabancı çeşit denemeye alınmış ve değerlendirilmiştir. Projenin bu diliminde 7 tekerrürlü ve her tekerrürde 1’er bitki olarak dikilen 10 çeşidin, her yıl düzenli olarak fenolojik gözlem, pomolojik analiz sonuçları ve verim değerleri kayıt altına alınmıştır. Çalışmada yer alan çeşitler; Rubinstein, Gala Selecta, Novaja, Crown Gold, Topred, Early Red One, Scarlet Spur, Golden Smotthee, Rewana, Cripps Pink (Pink LadyTM)’dir. Çeşitler ‘Değiştirilmiş Tartılı Derecelendirme’ yöntemi ile verim, meyve iriliği, renk, albeni, hasat önü dökümü, olgunlaşma dönemi, tat ve sertlik yönünden değerlendirilmiştir. Değerlendirilme sonucunda; orta mevsim çeşitlerinden Gala Selecta, geççi çeşitlerden ise Scarlet Spur ve Cripps Pink (Pink LadyTM) çeşitleri ümitvar bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Malus x domestica, çeşit değerlendirme, meyve kalitesi, verim etkinliği

Performance of Some Apple Varieties in Eğirdir (Isparta) Conditions

This study is the fifty part of apple adaptation project. Apple varieties which are popular in the world market had been evaluated for passing and mild climate regions in Turkey. 102 apple variety grafted on MM 106 rootstock had been evaluated for adaption abilities between 1997-2009 years in Eğirdir Fruit Research Station. In this part of the project 10 apple varieties had been planted with 7 replication and every replication contains 1 plant. Phenological and pomological analyses, total yield records had been done every year periodically. There was Rubinstein, Gala Selecta, Novaja, Crown Gold, Topred, Early Red One, Scarlet Spur, Golden Smotthee, Rewana and Cripps Pink (Pink LadyTM ) in this project. All of varieties had been evaluated with “Modified weighted rating” method for yield, fruit size, color, earliness, falling before harvest, fruit firmness and flavour. According to the results Gala Selecta (middle season), Scarlet Spur and Cripps Pink (Pink LadyTM ) (late season) cultivars were promising for the apple growing.

Keywords:

Malus x domestica, variety testing, fruit quality, yield efficiency,

PDF

___

FAO, 2014. Statistical database.. http://faostat.fao.org/site/567/DesktopDefault.aspx. Accessed 07 February 2014.
Barritt BH, KoNisanhi BS, Dilley M, 1997. Tree Size, Yield and Biennial Bearing Relationships with 40 Apple Rootstocks and Three Scion Cultivars. Acta Hort. 451: 105-112.
Barahona M, 1992. Adaptation of Apple Varieties in Ecuador. Acta Hort. 310: 135-142.
Burak M, Öz F, Bulagay AN, 1994. Yerli ve Yabancı Elma Çeşitlerinin Seçimi – III. Bilimsel Araştırma ve İncelemeler. Yayın No:38, Atatürk Merkez Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü, Yalova.
Burak M, Öz F, Büyükyılmaz M, 1996. Yerli ve Yabancı Elma Çeşitlerinin Seçimi-IV. Bilimsel Araştırma ve İncelemeler. Yayın No:89, Atatürk Merkez Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü, Yalova.
Janick J, Cummins JN, Brown SK, Hemmat M, 1996. Apple. In: Fruit Breeding Vol.1, Tree and Tropical Fruits, John Wiley & Sons, New York.
Czynczyk A, Bielicki P, Bartosiewicz B, 2004. Influence of Subclones of M9 and P22 and New Polish-Bred Rootstocks on Growth and Yields of 'Jonagold' and 'Ligol' Apple Trees. Acta Hort. 658: 129-133.
Fischer G, Torres Carvajal F, 1990. Adaptation of Apple Cultivars in Ecuador. Acta Hort. 310: 135-141.
James P, 1997. Performance of 3 Apple Cultivars on 6 Rootstocks during the First 6 Seasons, at Lenswood, South Australia. Acta Hort. 451: 163-170.
Karaçalı İ, 2009. Bahçe Ürünlerinin Muhafaza ve Pazarlanması. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 494, İzmir.
Loreti F, Guerriero R, Morini S, 1978. Researches on Apple High Density Plantings. Acta Hort. 65: 117-118.
Maas FM, Wertheim SJ, 2004. A Multi-Site Rootstock Trial with the Apple Cultivars 'Cox's Orange Pippin' and 'Jonagold'. Acta Hort. 658: 177-184.
Meland M, Frøynes O, Moe ME, 2004. Early Performance of 'Discovery' Apples on 8 Rootstocks Growing in A Northern Climate. Acta Hort. 658: 193-197.
Moran RE, Schupp JR, 2004. Cumulative Yield of 'Liberty' Apple on Geneva Dwarf and Semi-Dwarf Rootstocks in the First Ten Years After Planting. Acta Hort. 658: 207-212.
O'Rourke D, 2003. World Production, Trade, Consumption and Economic Outlook for Apples. In: Ferree D, Warrington I (Eds), Apples: Botany, Production ve Uses,. CABI Publishing, ISBN: 0-85199-592-6, p:25-29, UK.
Öz F, Burak M, Büyükyılmaz M, Özelkök S, Ergun ME, 1993. Elma Sık Dikim Denemesi. Bilimsel Araştırma ve İncelemeler Yayın No:18, Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü, Yalova.
Öz F, Bulagay AN, 1986. Bodur Meyve Yetiştiriciliği. Atatürk Merkez Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü, Sayı 73, 53 sayfa, Yalova.
Özongun Ş, Dolunay EM, 2011. Elma Çeşitleri. Elma Kültürü. ISBN: 978-975-407-307-2. s: 21-32, Eğirdir.
Özongun Ş, Dolunay EM, Öztürk G, Pektaş M, 2010. Elma Adaptasyon Denemesi 4. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Eğirdir Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü, Yayın No: 34, 32 sayfa, Eğirdir.
Özongun Ş, Dolunay EM, Öztürk G, Karakuş, A., Pektaş, M., 2009. Elma Adaptasyon Denemesi 3, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Eğirdir Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü, Yayın No: 32, 34 sayfa, Eğirdir.
Özongun Ş, Dolunay EM, Öztürk G, Karakuş A, Kocabaş M, Pektaş M, 2006. Elma Adaptasyon Denemesi II, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Eğirdir Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü, Yayın No: 27, 28 sayfa, Eğirdir.
Özongun Ş, Dolunay EM, Öztürk G, Karakuş A, Kankaya A, Küden A, 2004. Elma Adaptasyon Denemesi I, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Eğirdir Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü, Yayın No:22, 54 sayfa, Eğirdir.
Sansavini S, Donati F, Costa F, Tartarini S, 2004. Advances in Apple Breeding for Enhanced Fruit Quality and Resistance to Biotic Stresses: New Varieties for the European Market. J. Fruit Ornam. Plant Res. Special ed. 12: 1352.
Sharma RP, Karkara BK, 2004. Performance of Some Cultivars of Delicious Apple in Low Altitude Warmer Valley Areas of Shimla. Acta Hort. 662: 175-177.