Hemşirelerin Yaşadıkları Çatışmalarda Kullandıkları Çatışma Çözüm Yöntemleri İle Duygusal Zeka Arasındaki İlişki
Bu araştırma hemşirelerin yaşadıkları çatışmalarda kullandıkları çözüm yöntemleri ile duygusal zekâ arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla tanımlayıcı ve ilişki arayıcı niteliktedir. Erzurum merkezdeki Kamu Hastaneleri Birliği hastanelerinde çalışan hemşireler araştırmanın evrenini, Ağustos 2013- Haziran 2015 tarihleri arasında Erzurum ilindeki merkez devlet hastanelerinde görev yapan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 574 hemşire ise örneklemini oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında ‘‘Kişisel Bilgi Formu’’, ‘‘Rahim Örgütsel Çatışma Ölçeği II’’(RÖÇÖ) ve ‘‘Duygusal Zekâ Değerlendirme Ölçeği’’(DZDÖ) kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde yüzdelik, ortalama, standart sapma ve pearson korelasyon testi kullanılmıştır. Hemşirelerin RÖÇÖ ortalamasının 101.08±13.26 yapılan sınıflandırmaya göre orta düzeyde olduğu, DZDÖ ait puan ortalamasının 124.66±33.79 düşük düzeyde olduğu bulunmuştur. RÖÇÖ bütünleştirme alt boyutu ile DZDÖ alt boyutlarından duygularının farkında olma, kendini motive etme, empati ve toplam puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır(p<0.05). RÖÇÖ uzlaşma alt boyutu ile DZDÖ alt boyutlarında ve toplam puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır(p<0.05). RÖÇÖ kaçınma alt boyutu ile DZDÖ duyguların farkında olma alt boyutu puan ortalaması arasında istatistiksel olarak negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır(p<0.05). Hemşirelerin çatışma çözümleme yöntemlerinden bütünleştirme ve uzlaşma yöntemini üst düzeyde kullandıkları, uyma, hükmetme ve kaçınma yöntemlerini orta düzeyde kullandıkları saptanmıştır. Hemşirelerin duygularının farkında olma, duygularını kontrol etme, kendini motive etme, empati ve sosyal becerileri düşük düzeyde kullandıkları ve yaşamış oldukları kişilerarası çatışmalarda kullandıkları çözümleme yöntemleri ile duygusal zekâ arasında ilişki tespit edilmiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda; hemşirelerin çatışma çözüm yöntemlerini ve duygusal zekâ düzeylerini geliştirmeleri amacıyla çalıştıkları kurumlarda hizmet içi eğitim programlarının düzenlenmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler:
Çatışma çözümü, duygusal zekâ, hemşirelik
The Relationship between Conflict Resolution Methods Used Nurses in Their Conflict and Emotional Intelligence
This research is aimed to determine the relationship between emotional intelligence and resolution methods nurses used by nurses in their conflicts, and descriptive and relationship-seeking nature. Nurses working in Public Hospitals Union hospitals in the center of Erzurum composed the population of the study, and 574 nurses working in central state hospitals in Erzurum province between August 2013 and June 2015 and who agreed to participate in the study constituted the sample of the study. "Personal Information Form", "Rahim Organizational Conflict Inventory II" and "Emotional Intelligence Evaluation Scale" were used to collect data. Percentage, mean, standard deviation and Pearson correlation test were used to evaluate the data. It was found that ROCI-II mean of nurses (101.08±13.26)was at moderate level, and point mean belongs to EIES (124.66±33.79) was at a low level according to classification done. It was found that there was a statistically positive significant correlation between ROCI-II integration sub-dimension and sub-dimensions of EIES such as awareness of emotions, self-motivation, empathy, and total score averages (p <0.05). A statistically positive significant correlation was found between ROCI-II consensus sub-dimension and EIES sub-dimensions and total score averages (p <0.05). It was found that there was a statistically negative significant correlation between ROCI-II avoidance sub-dimension and mean score of EIES awareness of emotions sub-dimension (p <0.05). It has been determined that nurses use integration and reconciliation method, which are among the conflict resolution methods, at a high level, and they use compliance, domination and avoidance methods at a moderate level. It was determined that nurses' awareness of their emotions, controlling their emotions, self-motivation, empathy and social skills were used at a low level and analysis methods they used in interpersonal conflicts and emotional intelligence were found to be related. In line with these results; It is recommended that in-service training programs should be organized in institutions where nurses work in order to improve their conflict resolution methods and emotional intelligence levels.
Keywords:
Conflict resolution, emotional intelligence, nursing,
___
- 1. Karip E. Çatışma Yönetimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları; 2010.
- 2. Aslan Ş. Duygusal zekâ, bireylerarası çatışmayı çözümleme yöntemleriyle ilişkili midir? Schutte’nın duygusal zekâ ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Süleyman Demirel Üniversitesi İkt. veİd. Bil. Fakültesi Derg. 2008; 13(3): 179-200.
- 3. Kuşaklı BY, Bahçecik N. Yönetici hemşirelerin duygusal zekâ yetenekleri ve liderlik davranışları. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Derg. 2012; 20(2):112-119.
- 4. Uysal Z. Çatışma Çözme Eğitim Programının Ortaöğretim Dokuzuncu Sınıf Düzeyindeki Öğrencilerin Çatışma Çözme Becerilerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi; 2006.
- 5. Yaşlıoğlu MM, Pekdemir I, Toplu D. Duygusal Zekâ ve Çatışma Yönetimi Yöntemleri Arasındaki İlişki ve Bu İlişkide Lider Üye Etkileşiminin Rolü. Yönetim Bil. Derg. 2013; 11(22): 191-220.
- 6. Karakaş SA, Küçükoğlu S. Bir Eğitim Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Duygusal Zekâ Düzeyleri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilim Derg. 2011; 14(3): 8-9.
- 7. Özgür G, Gümüş AB, Gürdağ Ş. Hastanede Çalışan Hemşirelerde Ruhsal Belirtilerin İncelenmesi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilim Derg. 2011; 24(4): 296- 305.
- 8. Tomey AM, Alligoog MR. Nursing Theorist And Theis Work (8th ed.). London: Mosby press. 2014.
- 9. Yıldırımalp S, Öner M, Yenihan B. Hemşirelerin İş- Aile Çatışması ve Yaşam Tatmini Düzeyleri Demografik Özellikler Açısından Bir Değerlendirme. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Derg. 2014; 2(3): 168-169.
- 10. Özkan Ş. Rol Çatışması ve Rol Belirsizliğinin Hekim ve Hemşirelerin Tükenmişlik Düzeyleri Üzerine Olan Etkileri. Yüksek Lisans Tezi. Haccetepe Üniversitesi; 2008. 11. Büyükbayram A, Gürkan A. Hemşirelerin İş Doyumunda Duygusal Zekânın Rolü. Psikiyatri Hemşireliği Derg. 2014; 5(1):41-48.
- 12. Karabulutlu EY, Yılmaz S, Yurttaş A. Öğrencilerin Duygusal Zekâ Düzeyleri İle Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişki. Psikiyatri Hemşireliği Derg. 2011; 2(2):75-79.
- 13. Başoğul C, Özgür G. Role of Emotional Intelligence in Conflict Management Strategies of Nurses. Asian Nursing Research. 2016; 10(3): 228-233.
- 14. Şahin Ö. Hemşirelerde Örgütsel Çatışma Türleri ve Çözümleme Yaklaşımlarının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi; 2005.
- 15. Rahim MA. A measure of styles of handling ınterpersonel conflict. Academy of Manag J. 1983; 26(2).
- 16. Özmen F. Örğütsel Çatışmalar ve Çatışma Yönetimi Yaklaşımları. Doktora Tezi. Fırat Üniversitesi; 1997.
- 17. Ergin EF. Üniversite Öğrencilerinin Sahip Oldukları Duygusal Zeka Düzeyi ile 16 kişilik Özelliği Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi; 2000.
- 18. Akgün S, Araz A. Anlaşmazlıklarımızı çözebiliriz, bir çatışma çözümü eğitim programı tanıtımı. Doğuş Üniversitesi Derg. 2010; 11(1):1-17.
- 19. Yılmaz H.Hemşirelerin Çatışma Yönetim Stilleri ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi: Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi;2018.
- 20. Erdenk N. Hemşirelerin Kişilik Özelliklerine Göre Çatışma Yönetim Yaklaşımlarının Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi; 2016.
- 21. Dinçel YM. Çalışma Ortamlarında Hekim ve Hemşire Arasındaki Çatışma Nedenleri ve Çatışmaların Yönetimi. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Derg. 2019; 3(6):256-265.
- 22. Yılmaz F, Öztürk H. Hastanelerde Yönetici Hemşirelerin Karşılaştıkları Çatışma Nedenleri ve Çatışma Yönetim Yaklaşımları.İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Derg. 2011;3 (145-152).
- 23. Kantek F, Gezer N. Conflict ın schools, student nurses' conflict management styles. Nurse Education Today. 2009; 1(100-107).
- 24. Vivar C. Putting conflict management into practice: a nursing case study. J Nurs Manag. 2006; 14(3):201-206.
- 25. Yu Xu, Davidhizar R. Conflict management styles of asian and american nurses. The Health Care Manag. 2004; 23(1):46-53.
- 26. Şahin S. Hemşirelerin Duygusal Emek Davranışları ve Duygusal Zeka Düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi; 2019.
- 27. Okumuş DÇ, Uğur E. Hemşirelerin duygusal zeka düzeylerinin bakım davranışlarına etkisi. ACU Sağlık Bil. Derg. 2017; (2):104-109.
- 28. Soylu P. Psikiyatri Kliniğinde Çalışan Hemşirelerin Duygusal Zeka Düzeyleri ve Stresle Baş Etme Tarzları Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi. Mersin Üniversitesi; 2015.
- 29. Altıok M, Yılmaz M, Sevda Ö, Nacar H, Yaman Z, Sungur MA. Klinisyen hemşirelerde duygusal zeka: nitel ve nicel verilerle Mersin örneği. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Derg. 2015; 8(2).
- 30. Cerit B, Öz F. Hemşirelerin Duygusal Zeka Düzeyleri ile İletişim Becerileri Arasındaki İlişki. Sağlık Akademisi Kastamonu. 2019;4(1):1-21.
- 31. Mohamed RF, Yousef HR. Emotional ıntelligence and conflict management styles among nurse managers at assiut university hospitals. Journal of Education and Practice. 2014; 5:(5) 2222-1735.
- 32. Morrison J. The relationship between emotional intelligence competencies and preferred conflict-handling styles. Journal of Nursing Manag. 2008;16:(8) 974-983.
- 33. Yedikardaşlar C. Hemşirelerin Çatışma Yönetimi Stratejilerinde Duygusal Zekânın Rolü. Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi; 2009.
- 34. Yu C, Sardessai RM, June LJ, Zhao JH. Relationship of Emotional Intelligence with Conflict Management Styles. An Empirical Study in China. International Journal of Management and Enterprise Development. 2006; 3:(1/2) 19-29.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2020
- Yayıncı: Mobbing Eğitim Yardım Araştırma Derneği