Kindi'de Zihin-Beden Etkileşiminin İmkanı
Öz: Bu çalışmada Kindi’nin zihin-beden etkileşimi anlayışını açıklamaya çalışacağız. Bununla alâkalı olarak Kindi'nin âlemin ontolojik yapısına, nedensel yasalarına ve zihnin doğasına bakışını da aydınlatmayı umuyoruz. Kindi zihin ve bedenin ayrı ontolojik statülerde bulunduğunu düşünür. Bu bağlamda, genel olarak düalistlerin karşılaştığı bir problem olan “ayrı ontolojik statülerde bulunan zihin ve beden nasıl etkileşime girebilmektedirler?” sorusuyla Kindi de muhatap olmaktadır. Bununla bağlantılı olarak Kindi’nin fiziksel nedensellik yasasının dışında “zihinsel nedensellik yasası” koyduğunu görüyoruz. Zihinsel nedensellik, fiziksel âlemin dışında gerçekleştiği sürece metafizik açıdan sorun arz etmemektedir. İşte bu yüzden âlemin ontolojik yapısının gösterilmesi gerekir. Kindi’ye göre âlem fiziksel olarak “ay altı âlem ve ay üstü âlem” olarak ikiye ayrılır ve fiziksel âlemin dışında maddî olmayan gerçekliğin bulunduğu bir ontolojik düzlem yer alır. Zihinsel nedenselliğin gerçekleştiği yer fiziksel âlemin dışındaki bu düzlemdir. Ayrıca Kindi’ye göre canlı varlıklar insanla sınırlı olmadığı için, diğer canlılardaki zihinsel nedensellik de gösterilecektir.
Anahtar Kelimeler:
Kindi, zihinsel nedensellik, fiziksel nedensellik, zihin, beden, felekler, ay altı âlem, ay üstü âlem
[The Possibility of Mind-Body Interaction in Kindi]
Abstract: The chief purpose of this essay is to explain Kindi’s view of mind-body interaction. By this study, we hope to clarify his ideas on the ontological structure of the universe, casual laws of the universe and the nature of mind. Kindi thinks that the mind and the body have seperate ontological statues. In this regard, Kindi encounters a problem that contains the basic question faced by the düalist theories of mind: “How do mind and body having seperate ontological status interact?” Hence, it is seen that Kindi uses “the law mental causation” as well as the law of physical causation. The law of mental causality does not make trouble as long as it takes place outside the physical universe. Therefore, the ontological structure of the universe must be shown. Kindi thinks that the universe is physically divided into two parts as “the sublunary and celestial” and there is another ontological dimension in which there is immaterial reality beyond the physical universe. The place of mental causality is this ontological dimension beyond the physical world. Besides, mental causality in all living creatures will be indicated since according to Kindi, living creatures are not limited to human beings.
Keywords:
Kindi, mental causality, physical causality, mind, body, celestial sphere, sublunary universe, superlunary universe,
___
- Acar, Rahmi (2005). "Yaratan Bilmezse Kim Bilir? İbn Sina'ya Göre Allah'ın Cüzileri Bilmesi." İslam Araştırmaları Dergisi, 13: 1-23.
- Forster, Edward M. (2016). Roman Sanatı. Çev. Ünal Aytür, ikinci baskı, İstanbul: Milenyum Yayınları.
- Kaya, Mahmut (2014). “Giriş.” Kindi Felsefî Risaleler der. ve çev. Mahmut Kaya içinde, üçüncü baskı, 17-104, İstanbul: Klasik Yayınları. Kindi (2014a). "İlk Felsefe Üzerine." Kindi Felsefî Risaleler der. ve çev. Mahmut Kaya içinde, üçüncü baskı, 126-178, İstanbul: Klasik Yayınları.
- Kindi (2014b). "Tarifler Üzerine." Kindi Felsefî Risaleler der. ve çev. Mahmut Kaya içinde, üçüncü baskı, 178-189, İstanbul: Klasik Yayınları.
- Kindi (2014c). "Oluş ve Bozuluşun Yakın ve Etkin Sebebi Üzerine." Kindi Felsefî Risaleler der. ve çev. Mahmut Kaya içinde, üçüncü baskı, 208-227, İstanbul: Klasik Yayınları.
- Kindi (2014d). "Göklerin Allah'a Secde ve İtaat Edişi Üzerine." Kindi Felsefî Risaleler der. ve çev. Mahmut Kaya içinde, üçüncü baskı, 228-239, İstanbul: Klasik Yayınları.
- Kindi (2014e). "Nefis Üzerine." Kindi Felsefî Risaleler der. ve çev. Mahmut Kaya içinde, üçüncü baskı, 244-250, İstanbul: Klasik Yayınları.
- Kindi (2014f). Kindi Felsefî Risaleler der. ve çev. Mahmut Kaya içinde, üçüncü baskı, 251-252, İstanbul: Klasik Yayınları.
- Kindi (2014g). "Uyku ve Rüyanın Mahiyeti Üzerine." Kindi Felsefî Risaleler der. ve çev. Mahmut Kaya içinde, üçüncü baskı, 253-263, İstanbul: Klasik Yayınları.
- Tarlacı, Sultan (2008). Bilinç Antikçağdan Bilincin Yeniden Keşfine. Sanal ortamda ücretsiz dağıtıldı.
- Uluç, Tahir (2017). İmam Maturi’nin Âlemin Ontolojik Yapısı Hakkında Filozofları Eleştirisi. birinci baskı, İstanbul: İnsan Yayınları.
- Uysal, Enver (2008). Hudud Risaleleri Çerçevesinde Kindi ve İbn Sina Felsefesinin Temel Kavramları. birinci baskı, İstanbul: Emin Yayınları.
- ISSN: 2651-2963
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2018
- Yayıncı: Murat ARICI
Sayıdaki Diğer Makaleler
[Fenomenal Bilinç Problemi: Betimleyici ve Kategorik Bir Analiz]
Kindi'de Zihin-Beden Etkileşiminin İmkanı
Tractatus Logico-Philosophicus'ta Metafizik Ben ve Dünya'nın “Sub-Specie Aeternitatis” Görünümü
Bilincin Doğasına Yönelik Beş Temel Yaklaşımın Bir Değerlendirmesi
[Konuk Makale] [Kierkegaard’ın İroni Kavramı ve Romantik İroni Üzerine Eleştirileri]