Türkiye’de Hemşirelikte Klinik Uygulama Alanında Uzmanlaşmada İlk:Nazmiye Kocaman Yıldırım

Giriş: Sağlık alanının bilimsel bir disipline sahip temel mesleklerinden biri olan hemşirelikte, uzmanlaşmanın önemi büyüktür. Ülkemizde lisansüstü hemşirelik eğitiminin elli yıldan daha fazla süredir devam etmesi ve on yıldan daha uzun zaman önce yayımlanan hemşirelik mevzuatında uzman hemşirelik tanımlanmasına rağmen, hemşireler uzmanlaştıkları alanda çalışamamaktadır ve kurumlarda hala uzman hemşirelik kadrosu bulunmamaktadır. Yöntem: Bu makalede hemşirelikte klinikte kalıp akademik yükselme konusunda, özelleşmiş bir alanda 22 yıl çalışan, Nazmiye K. Yıldırım’ın tarihe yazılı belge sunmak amacıyla öyküsü üzerinden mesleki-akademik süreci, deneyimleri ve güçlüklerinin ele alınması planlanmıştır.Bulgular: Elde edilen veriler doğrultusunda hemşirelik doktora programından mezun hemşireler halkımıza doğrudan hizmet edebilecek, öğrenci hemşirelere uygulamada rol model olabilecekken, hemşire yetiştiren eğitim kurumlarına geçiş yapmak durumunda kalmaktadırlar. Türk Hemşireler Derneği konunun çözümüne yönelik girişimlerde bulunmakla birlikte bireysel olarak mücadele veren hemşirelerden lisansüstü eğitimini hemşirelik alanında tamamlayarak ülkemizde ilk kez hastanede çalışırken Yüksek Öğretim Kurulu tarafından doçent unvanı onaylanan K. Yıldırım, uygulama alanında uzmanlaşma çabalarıyla meslek üyelerine rol modeli olmuştur.Sonuç: Bu çalışma, klinikte kalıp akademik yükselmenin gerçekleştirilmesi çabası hakkındaki ilk bilginin ele alınarak belge oluşturulması açısından önemlidir.

The First in Turkey to Specialize in the Field of Clinical Practice in Nursing: Nazmiye Kocaman Yıldırım

Introduction: Specialization is of great importance in nursing, which is one of the basic professions of the health field with a scientific discipline. Despite the fact that postgraduate nursing education has continued for more than fifty years in our country and specialist nursing is defined in the nursing legislation published more than ten years ago, nurses cannot work in the field they specialize in and there is still no specialist nursing staff in the institutions.Method: In this article, it is planned to discuss the professional-academic process, experiences and difficulties of Nazmiye K. Yıldırım, who stayed in the clinic and worked in a specialized field in nursing for 22 years, in order to present a written document to history.Findings: In line with the data obtained, nurses who graduated from the nursing doctorate program can directly serve our people and be a role model for student nurses in practice, but they have to switch to educational institutions that train nurses. K. Yıldırım, who completed his postgraduate education in the field of nursing and was approved by the Higher Education Council for the first time in our country, became a role model for the members of the profession with his efforts to specialize in the field of practice.Conclusion: This study is important in terms of creating a document by considering the first information about the effort to stay in the clinic and achieve academic advancement.

PDF

___

1. Taşocak G. Hemşirelik ve hemşirelik eğitimine genel bakış. Aşti TA, Karadağ A, Editörler. Hemşirelik Esasları 1. İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık 2016;19-21.
2. Akdemir N, Özdemir L, Akyar İ. Türkiye’de mezuniyet sonrası eğitim kapsamında iç hastalıkları hemşirelik eğitiminin durumu. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2011;14:1-50.
3. Tuna R. Türkiye’de hemşire yetiştiren yükseköğretim kurumlarındaki öğrenci ve öğretim elemanı dağılımı. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi 2015;2(1):94-98.
4. 2020 Dünya Hemşirelik Yılında 20 Hemşirelik Sorunu Toplumumuzun Nitelikli ve Güvenli Sağlık Hizmeti Almasının Önündeki Engeller.(Internet) Türk Hemşireler Derneği. (Erişim tarihi: 2020 Aralık) Erişim adresi: https://tybhd.org.tr/duyurular/2463/.
5. Bahar A. Temel hemşirelik becerisi eğitiminde bir yenilik: web tabanlı eğitim. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2015;18:4.
6. Topuksak B, Kublay G. Florence Nightingale’den günümüze hemşirelik eğitiminde neler değişti? Avrupa ve Türkiye’de modern hemşirelik eğitimi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2010; Sempozyum Özel Sayısı: 298-305.
7. Özbulut F. Bazı ülke örnekleri ile karşılaştırmalı bir yaklaşım: Türkiye'de hemşirelik eğitimi standartları nasıl sağlanabilir? H.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 2016;3(1):50-58.
8. Ergöl Ş. Türkiye’de yükseköğretimde hemşirelik eğitimi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi 2011;1(3):152-155.
9. Kırıkkaleli Z, Şahin N. Geçmişten bugüne yurtdışındaki hemşirelik eğitimi. Jaren 2019;5(1):67-72.
10. Ünsal A. Lisansüstü eğitimlere ilişkin yapılan eğitimin hemşirelik öğrencilerinin bilgi düzeyleri üzerine etkisi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2010;5(15):45-57.
11. TC Resmi Gazete (2016) Yükseköğretim Kurumu Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği. 20 Nisan 2016. Sayı: 29690. Ankara.
12. Erol Ö, Ünsar S, Yacan L Hemşirelik alanında lisansüstü eğitim alan öğrencilerin akademik başarı durumları ve etkileyen faktörler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi 2020;10(3):608-614.
13. Köse A. Sağlığın dönüşümünde hemşire insan gücü. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2020;9(3):300- 306.
14. TC Resmi Gazete (1983) Yükseköğretim Personel Kanunu. 13 Ekim 1983. Sayı: 18190 Kanun No:2914. Ankara
15. Devlet Memuru Kademe ve Derece İlerlemesi Nasıl Olur? (Internet) (Erişim tarihi: 2021 Ağustos) Erişim adresi: https://kadimhukuk.com.tr/makale/devlet-memuru-kademe-derece-ilerlemesi-nedir-nasil-olur/.
16. TC Resmi Gazete (2007) Hemşirelik Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun: Madde 8. 25 Nisan 2007. Sayı: 26510. Ankara.
17. TC Resmi Gazete (2010) Hemşirelik Yönetmeliği: Madde 7. 8 Mart 2010. Sayı: 27515. Ankara.
18. Sağlık Bakanlığı Türkiye'de sağlık eğitimi ve sağlık insan gücü durum raporu, (Internet) Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) yayın no: 2014/Ankara (Erişim tarihi: 2021 Temmuz) Erişim adresi: https://www.saglik.gov.tr/TR,11659/saglik-bakanligi-turkiyede-saglik-egitimi-ve-saglik-insangucu-durum-raporu-2014.html.
19. Atalan A, ve ark. Yüksek eğitimli uzman hemşire istihdamı ile acil servislerde hizmet kalitesinin yükseltilmesi için simülasyon uygulaması: Türkiye sağlık sistemi. Marmara Fen Bilimleri Dergisi 2018;4:318-338.
20. Partovi Meran E, Şahin NH. Kadın sağlığı alanında uzman hemşirelik eğitimi ve uzman hemşirelik rolleri: Amerika Birleşik Devletleri örneği. Kashed 2014;1(1):1-14.
21. Yelekçi E, Koca Kutlu A. Lisansüstü eğitim alan ve almayan hemşirelerin profesyonel değerlerinin karşılaştırılması. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi 2020;7(2):261-70.
22. Öztürk N, Ulusoy H. Lisans ve yüksek lisans hemşirelik öğrencilerinin eleştirel düşünme düzeyleri ve eleştirel düşünmeyi etkileyen faktörler. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2008;1(1):15-25.
23. Yıldızbaş ve ark. Hasta bağımlılık düzeylerine göre yapılan hemşire insan gücü planlaması: Bir kamu hastanesi örneği. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik E-Dergisi 2016;4(1):28-40.
24. Butler M, et al. Hospital nurse-staffing models and patient- and staff-related outcomes. The Cochrane Database Of Systematic Reviews 2019; 4(4).
25. Bryant-Lukosius D, et al. Advanced practice nursing: a strategy for achieving universal health coverage and universal access to health. Revista Latino-Americana De Enfermagem 2017;25:2826.
26. de Almeida Souza AM, et al. The implementation of nursing specialties in Spain, 2005–2018: A documental study. Clinical Nurse Specialist 2020;34(2):75-84.
27. Ljubic A, Clark DJ & Stemberger KT. Comparison of family nursing in Slovenia and Scotland: integrative review. International nursing review 2017;64(2):276-285.
28. Uzman Hemşirelerin Nöbet Ücretlerinin Düzenlenmesi İle İlgili Hukuki Değerlendirme (Internet) Türk Hemşireler Derneği. (Erişim tarihi: Mayıs 2021) Erişim adresi: https://www.thder.org.tr/uzman-hemsirelerin-nobet-ucretleri-duzenlenmesi-ile-ilgilihukuki-degerlendirme
29. Erikmen E, Vatan F. Hemşirelerin bireysel ve mesleki otonomilerinin incelenmesi. Sağlık ve Hemşirelik Yönetim Dergisi 2019;2(6):141-152.
30. Dikmen Y, Karayılmaz S, Yıldırım Usta Y. Hemşirelerin otonomi düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi 2016;8:72-87.
31. Malak AB. Sosyotropi ve otonomi kişilik özellikleri ve hemşirelik. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi 2017;26(1):163-177.