Doğumda Geleneksel Uygulamalar: Fatma Ana Eli Bitkisi (Anastatica hierochuntica L.)

Doğum, tüm zamanlarda sevindirici bir olay olarak tasvir edilir fakat bir o kadar da zor bir süreç olup bir ömür boyu unutulmayacak bir deneyimdir. Dünyada ve ülkemizde doğumda geleneksel uygulamalar yaygın olarak kullanılmakta ve günümüzde de etkisini sürdürmektedir. Anadolu, barındırdığı pek çok uygarlık ve kültüre sahip olması nedeniyle zengin bir geleneksel tıp kültürüne sahiptir. Doğumla ilgili uygulamalar Anadolu’da doğum öncesi, doğum ve doğum sonrası olmak üzere sınıflandırılabilir. Özellikle doğum anıyla ilgili bilinmezlikler ve duyumlar kadınların bu süreci daha hızlı ve kolay geçirebilmek için geleneksel yöntemlere başvurmalarına neden olmaktadır. Anastatica hierochuntica L. / Kaff Maryam / Sanggul Fatimah / Meryem Ana Eli bitkisi / Fatma Ana Eli bitkisi Anadolu’da ve Dünya’da doğum eylemini kolaylaştırıcı etkisinden dolayı yaygın olarak kullanılmakta olan bir bitkidir. Bu derlemenin amacı; geleneksel doğum uygulamalarında doğum eylemini kolaylaştıran bir etkisi olduğu bilinen ve bu amaçla yaygın olarak doğum eylemi sırasında kullanılan Fatma Ana Eli bitkisi ve kullanımını literatür doğrultusunda ele almaktır.

Anahtar Kelimeler:

Anastatica hierochuntica L./Kaff Maryam / Sanggul Fatimah / Meryem Ana Eli bitkisi / Fatma Ana Eli bitkisi, doğum, geleneksel uygulamalar

Traditional Practices At Birth: Fatma Ana Eli Plant (Anastatica Hierochuntica L.)

Birth is depicted as a pleasing event at all times, but it is also a difficult process and an experience that will not be forgotten for a lifetime. Traditional practices in childbirth are widely used in the world and in our country and continue to be effective today. Anatolia has a rich traditional medicine culture due to its many civilizations and cultures. Practices related to birth can be classified as prenatal, parturition and postnatal in Anatolia. Uncertainties and sensations especially about the moment of birth cause women to resort to traditional methods in order to pass this process faster and easier. Anastatica hierochuntica L. / Kaff Maryam / Sanggul Fatimah / Virgin Mary Hand plant / Fatma Ana Eli plant is a plant that is widely used in Anatolia and in the world due to its facilitating effect on labor.This review aims to discuss Fatma Ana Eli (Anastatica hierochuntica L.) plant and its use in accordance with the literature, which is known to have an effect that facilitates labor in traditional birth practices and is widely used during labor for this purpose.

Keywords:

Anastatica hierochuntica L./Kaff Maryam / Sanggul Fatimah / Virgin Mary Hand plant / Fatma Ana Eli plant, birth, traditional practices,

PDF

___

1. Koçak ÇY, Sevil Ü. Kadın doğum kliniklerinde yatan hastalara kültürlerarası yaklaşım. Turkiye Klinikleri J Public Health Nurs-Special Topics 2015;1(3):52-61.
2. Işık MT, Akçınar M, Kadıoğlu S. Mersin ilinde gebelik, doğum ve loğusalık dönemlerinde anneye ve yenidoğana yönelik geleneksel uygulamalar. IBD 2010;7(1):63-84.
3. Köroğlu CO, Köroğlu M, Öztürk M. Erken Cumhuriyet Döneminde Osmanlı doğum geleneklerine bir bakış: Hamit Zübeyir Koşar’ın doğumla alakadar bazı adet ve hurafeler makalesi üzerine bir değerlendirme. Lokman Hekim Dergisi 2020;10(3):425-35.
4. Erenoğlu R. ve ark. Kırsal alandaki kadınların doğum-doğum sonu dönemle ilgili geleneksel uygulamaları: Karaksi örneği. Folklor/Edebiyat 2017;23(90):179-94.
5. Koyun A, ve ark. Kadınların gebelik, doğum ve yenidoğan bakımına ilişkin geleneksel inanç ve uygulamaları. Aile ve Toplum Eğitim-Kültür ve Araştırma Dergisi 2010;11(6):57-64.
6. Gün M, Şahinoğlu S. Tahtakuşlar Köyü ve geleneksel olarak kullanılan “Fatma Ana Eli” (Anastatika hierochuntica) bitkisinin folklorik tıp açısından anlamı. Lokman Hekim Journal 2011;1(3):18-21.
7. Zin S, et al. Biological activites of Anastatica Hierochuntica L.: A systematic review. Biomedicine&Pharmacotherapy, 2017;91:611-20.
8. Koçak YÇ, Can HÖ, Soğukpınar N. Geleneksel doğum uygulamaları ve doğum yardımcıları. e-Journal of New World Sciences Academy 2010;5(4):1-6.
9. Arı B. Anadolu ve Makedonya Türklerinde doğumla ilgili uygulamaların benzer yönleri. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2016;25(1):141-56.
10. Kömürcü N, Gençalp N. Geçmişten günümüze doğuma yardım. Atatürk Üniv. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2002;5(1):78-82.
11. Bali A. Gaziantep yöresi doğum geleneklerinde anne ve çocuk sağaltımı. Electronic Turkish Studies 2017;12(5):85-110.
12. Safitri Y, Afriwardi Yantri E. Pengaruh pemberian air rendaman rumput Fatimah (Anastatica Hierochuntica) terhadap kadar hormon oksitosin dan hormon prolaktin pada tikus putih (Rattus Norvegicus) menyusui perbandingan. Jurnal Kesehatan Andalas 2019;8(suppl 1):31-5.
13. Yalçın H. Gebelik, doğum, lohusalık ve bebek bakımına ilişkin geleneksel uygulamalar (Karaman örneği). Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2012;55:19-31.
14. Taşhan S, Koyuncu S. Kadınların doğuma yönelik kullandıkları geleneksel yöntemler ve etkileyen faktörler. ACU Sağlık Bil Derg 2018;9(2):150-5.
15. Daur I. Chemical properties of the medicinal herb Kaff Maryam (Anastatica hierochuntica L.) and its relation to folk medicine use. Afr J Microbiol Res 2012;6(23):5048-51.
16. Sooi LK, Keng SL. Herbal medicines: Malaysian women’s knowledge and practice. Hindawi Publishing Corporation Evidance-Based Complementary and Alternative Medicine 2013;1-10.
17. Zin S, et al. Potential toxicity effects of Anastatica hierochuntica aqueous extract on prenatal development of Sprague-Dawley Rats. Journal of Ethnopharmacology, 2019;245:1-11.
18. Shah AH, et al. Kaff-E-Maryam (Anastatica hierochuntica L.): Evaluation of gastro-protective activity and toxicity in different experimental models. Biol Med 2014;6(1):1-10.
19. Bushra HA, et al. Anastatica hierochuntica L. used as an alternative of conjugated estrogen (premarin) in rabbit females. JAC 2014;9(1):1783-86.