TELEVİZYON ÇOCUK PROGRAMLARINDA TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİNİN YENİDEN ÜRETİLMESİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME ÇOCUKTAN AL HABERİ
Kitle iletişim araçları insan hayatındaki tarihsel süreci boyunca etkisini önemli biçimde hissettirmiştir. Neredeyse her dönemin popüler iletişim, eğlence, enformasyon ve tanıtım araçlarından biri olan televizyon, etki gücü yüksek iletişim aygıtları arasında yer almaktadır. Bu bağlamda yayın içeriklerinde ele alınan konularda açık ya da örtülü olarak aktarılan mesajları açımlamak, izler kitlenin düşüncelerine olan yansımalarını değerlendirmek açısından oldukça önemlidir. Bu çalışma geleneksel ataerkil cinsiyet rollerinin televizyon çocuk programlarında nasıl yansıtıldığını incelemeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda araştırmada, basit tesadüfî örneklem seçimi üzerinden rollerin belirgin olarak dile getirildiği ardışık dört bölüm ele alınmış ve yöntem olarak niteliksel içerik analizinden yararlanılmıştır. Yayının içeriğine bakıldığında Çocuktan Al Haberi adlı televizyon programında cinsiyetleri üzerinden belirli nitelikler atfedilen çocuklara farklı konular üzerinden çeşitli sorular yöneltilmektedir. Programda yer alan çocukların davranışları, rolleri ve söylemleri hedef kitlesine model oluşturacağı için önemli bir yerde durmaktadır. İncelenen programın esas hedef kitlesinin çocuklar olması iletilerin kolaylıkla alımlanabilmesi gibi riskli bir olasılığı da etkili kılmaktadır. Televizyon programlarında yer alan enformasyonların belirli bir amaca yönelik olarak çeşitli formlarda aktarıldığı düşünüldüğünde çocuk programlarının da ayrıca incelenmesi gerekmektedir. Bu nedenle çocuk programlarında toplumsal cinsiyet kalıp yargılarının televizyon aracılığı ile yeniden üretilip üretilmediği ve üretiliyor ise bu olgunun nasıl gerçekleştiği araştırmanın temel sorunsalını oluşturmaktadır.
Anahtar Kelimeler:
Televizyon Çocuk Programları, Toplumsal Cinsiyet, Ataerkil Kültür
AN EVALUATION ON REPRODUCTION OF GENDER ROLES AT CHILDREN’S TV PROGRAMMES: NEWS FROM THE CHILDREN
Mass Media has an effect on human life during historical process. Television, which is a means of the communication, entertainment and information, is one of the most effective communication device. In this regard, it is very important to expound the messages which come up in media content in terms of the evauation of reflection on the opinions of audiences. This study aims to examine how traditional male-dominated gender roles reflected on children’s TV programmes. With this purpose, consecutive 4 parts mentioned roles on random sampling handled and qualitative content analysis used as method at the study. When content of the programme examined, at the TV programme named “News from the Children” some questions addressed to children who attributed some qualifications on their genders. Behaviours, roles and speechs of the children at the programme have an important position due to their target audiences. This situation occupy a significant part of daily living of children and this makes a possibility of easily reception which is risky. When it is considered informations in the TV programmes transfered in various forms and aimed for a purpose, children’s TV programmes must be examined seperately. In this context, main research question of the study is if the gender stereotype judgement is reproduced by television at children’s TV programmes or not, if it’s reproduced, how this matter of fact takes shape.
Keywords:
Children’s Television Programmes, Gender, Male-dominated Culture,
___
- Referans 1: Akbulut, N. (2001). Televizyon çocukları. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 11, 363-367.
- Referans 2: Butler, J. (2010). Cinsiyet belası feminizm ve kimliğin altüst edilmesi. (Çev. B. Ertür). İstanbul: Metis Yayınları.
- Referans 3: Cereci, S. (1997). Televizyon Eğitebilir mi?, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 4, 21-28.
- Referans 4: Cesur, S., ve Paker, O. (2007). Televizyon ve çocuk: Çocukların tv programlarına ilişkin tercihleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (6), 106-125.
- Referans 5: Connell, R.W. (1998). Toplumsal cinsiyet ve iktidar: Toplum kişi ve cinsel politika. (Çev. C. Soydemir). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Referans 6: Çimen, D. (2011). Toplumsal cinsiyet eşitliği bağlamında televizyon reklamlarında kadın, Uzmanlık Tezi, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Ankara.
- Referans 7: Debord, G. (1996). Gösteri toplumu ve yorumlar. (Çev. A. Emekçi ve O. Taşkent). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Referans 8: Ezmeci F., Söylemez, E. T. Ç., Akgül, E. ve Akman, B. (2017). Çocukların yer aldığı reklamların çocuklara ve yetişkinlere verilen mesajlar, roller ve cinsiyete yönelik ayrımcılık unsurları açısından incelenmesi. İleti-ş-im Dergisi, 26, 247-249.
- Referans 9: Fırat, N.Ş. (2010). Okul müdürü ve öğretmenlerin okul kültürü ile değer sistemlerine ilişkin algıları, Eğitim ve Bilim,156 (36), 71-83.
- Referans 10: Güllüoğlu, Ö. (2012). Bir kitle iletişim aracı olarak televizyonun popüler kültür ürünlerini benimsetme ve yayma işlevi üzerine bir değerlendirme. Global Media Journal: Turkish Edition, 2 (4), 64-86.
- Referans 11: Mutlu, E. (1991). Televizyonu anlamak. Ankara: Gündoğan Yayınları.
- Referans 12: Özsoy, A. (2011). Televizyon ve izleyici Türkiye’de dönüşen televizyon kültürü ve izleyici. Ankara: Ütopya Yayınları.
- Referans 13: Postman, N. (2010). Televizyon öldüren eğlence. (Çev. O. Akınhay). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Referans 14: Radyo ve Televizyon Üst Kurulu. (2014). Yayınlarda program türleri kod, tanıtım ve sınıflandırmaları. Ankara.
- Referans 15: Scott, J. W. (2007). Toplumsal cinsiyet: Faydalı bir tarihsel analiz kategorisi. (Çev. A.T. Kılıç). İstanbul: Agora Kitaplığı.
- Referans 16: Tokgöz, O. (1979). Televizyon reklamları ve çocuklar. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 34, 93-110.
- Referans 17: Türk Dil Kurumu [TDK], (t.y.) Güncel Türkçe Sözlük. [URL: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5beaaea5b7e584.00539841] internet adresinden 12 Eylül 2018 tarihinde edinilmiştir.
- Referans 18: Türkoğlu, N. (2012). Medya ve toplumsal dönüşüm seyirlik cümbüşler. İstanbul: Parşömen Yayıncılık.
- Referans 19: Türkoğlu, N. ve Şimşek, M. C. (2016). Medya okuryazarlığı. İstanbul: Pales Yayınları.
- Referans 20: Williams, R. (2003). Televizyon, teknoloji ve kültürel biçim. (Çev. A. U. Türkbağ). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
- ISSN: 2602-4608
- Başlangıç: 2016
- Yayıncı: Mersin Üniversitesi