Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin Anlam Yapıları Üzerine Öğrencilerin Özyeterlik Algıları

Bu araştırmanın amacı, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin sözcük ve tümce anlambilim açısından yapısına ilişkin öğrenci görüşlerini, bu metinlerin Türkçe programı ile uygunluğunu belirlemektir. Araştırma, ders kitaplarındaki metinlerin anlam yapılarına ilişkin sözcük, tümce ve sözce boyutlarında belirli bir çerçeve belirlemesi açısından önemlidir. Araştırmada ders kitaplarındaki metinlerin anlam yapılarına ilişkin öğrenci görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla 31 maddeden oluşan beşli likert tipi bir ölçek hazırlanmış ve bu ölçek Malatya ilinde beş eğitim bölgesinden 15 ortaokulda 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerine uygulanmıştır. Örnekleme sürecinde her bölgeden sosyoekonomik açıdan alt, orta ve üst olmak üzere üçer okul seçilerek toplam 15 ortaokulda araştırma gerçekleştirilmiştir. Bu okullarda eğitim gören toplam ve 1.304 tanesi SPSS programına yüklenerek değerlendirmeye alınmıştır. Elde edilen bulgular benzer çalışmalar ile karşılaştırılarak cinsiyet, sınıf, sosyo-ekonomik yapı, anne ve baba eğitim durumları açısından yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Anlam, anlam bilimi, ders kitabı, dil bilimi, Türkçe eğitimi

PDF

___

Aksan, D. (1989). Kavram Alanı – Kelime Ailesi İlişkileri ve Türk Yazı Dilinin Eskiliği Üzerine. TDAY – Belleten, 1971: 253-262.
Aksan, D. (2003). Her Yönüyle Dil (Ana Çizgileriyle Dilbilim) – III. Cilt. Ankara: TDK Yayınları.
Aksan, D. (2004). Dilbilim ve Türkçe Yazıları. İstanbul: Multilingual.
Alkayış, M. F. (2004). Türkçeyi İyi Bilmeyen ya da Yeni Öğrenen Bireylerin Mecazlar Konusunda Karşılaştıkları Güçlükler. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Malatya.
Atay, A. (2010). Anlam Kötüleşmesine Uğramış Güzel Bir Kelime: Don. The Journal Of Academic Social Science Studies International Journal Of Social Science, Volume 3 Issue 1, P. 1-11, Summer 2010.
Aydın, E. (2006). Eski Türk Yazıtlarında Benzetme İlgisiyle Kurulmuş Cümleler Üzerine. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı : 21 Yıl : 2006/2 (65-72 S.)
Baranoğlu, Ş. (2011). Ad Vermede Zıtlık ve Benzerlik. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic, Volume 6/1 Winter 2011.
Bayrav, S. (1998). Yapısal Dilbilimi. İstanbul: Multilingual.
Biray, N. (2007). Türkiye Türkçesi İle Kazak Türkçesindeki Cümlelerin Çeşitleri Bakımından Karşılaştırılması Üzerine Bir Deneme. Dil Araştırmaları Dergisi, Cilt: 1, Sayı:1, Güz 2007.
Cemiloğlu, M. (2009). İlköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi. Bursa: Alfa Aktüel.
Chomsky, N. (2002). Dil ve Zihin (Çev. Ahmet Kocaman). Ankara: Ayraç.
Coşkun, S. (2008). Anlam Değişmelerinin Sebep Olduğu Anakronik Bakış ve Hadis Yorumlarındaki Yanıltıcılığı. EKEV Akademi Dergisi, Yıl: 12, Sayı: 35 (Bahar 2008).
Coward, R. ve Ellis, J. (2008). Dil ve Maddecilik (Çev. Veysel Kılıç). İstanbul: Toroslu Kitaplığı.
Çakır, C. (2004). Anlamın Bağlam Açısından İncelenmesi: Kökanlambilim ve Artanlambilim. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 24, Sayı 3 (2004) 245-255.
Çetin, E. (2009). Orhon Yazıtlarında ‘İtaat’ Kavramı. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 4/8 Fall 2009.
Demir, N. ve ve Aslan, S. (2010). Sıklık Kopyası Örneği Olarak İstek Kipi –(y)A. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic,Volume 5/4 Fall 2010.
Demirel, Ö. (2005). Yapıca Olumlu Anlamca Olumsuz Cümleler Hakkında Bir Değerlendirme, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, C. 33, 2005.
Demirtaş, A. (2012). Kutadgu Bilig’de ‘Yorı-’ Fiili Üzerine. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 7/4 Fall 2012.
Ercilasun, A. B. (2008). “La Enklitiği ve Türkçede Bir ‘Pekiştirme Enklitiği’ Teorisi. Dil Araştırmaları Dergisi, Sayı: 2, Bahar: 2008, 35-56ss. Eren, A. (2009). Dîvânü Lugâti’t-Türk’ün Manzum Parçalarında İnsan ve Toplum İle İlgili Benzetmeler. Uluslar Arası Sosyal Araştırmalar Dergisi, The Journal Of International Social Research, Volume 2/9, Fall 2009.
Erol, H. A. (2008). Eski Türkçeden Eski Anadolu Türkçesine Anlam Değişmeleri. Ankara: TDK Yayınları.
Güneş, F. (2007). Türkçe Öğretimi ve Zihinsel Yapılandırma. Ankara: Nobel.
İlhan, N. (2005). Türkçede Olumsuzluk. Karaman Dil Kültür ve Sanat Dergisi, T.C. Karaman Valiliği Yayınları, S.271-279, TBBM Basımevi - Ankara 2005.
İlhan, N. (2007). Birleşik Cümle Kuruluşunda Şart Cümlesi ya da Zarf Grubu. İstanbul Kültür Üniversitesi Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Kongresi 27-28 Ağustos 2007 (UTEK 2007), İstanbul.
İşcan, A. (2011). Anlam Bilgisi Konularının Öğretimi. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 6/2 Spring 2011.
Karademir, F. (2012). Türkiye Türkçesinde Emir Kip(Lik)İ Üzerine. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 7/4, Fall, 2012.
Karaköse, S. (2010). Divan Şiiri Sevgili Tipindeki Abartıların Simgesel Boyutuna Birkaç Örnek. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The Journal of International Social Research, Volume: 3 Issue: 15 Klâsik Türk Edebiyatı Özel Sayısı –Prof. Dr. Turgut Karabey Armağanı.
Keklik, M. (2013). Dilbilimsel Açıdan Şiir Dili ve Bu Bağlamda Baki’nin Gazellerinde Alışılmamış Bağdaştırmalar Duygu Değeri ve Uzak Çağrışımlar. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 8/9 Summer 2013.
Kılıç, V. (2009). Anlambilime Giriş Temel Kavramlar. İstanbul: Papatya.
Korkmaz, Z. (2003). Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi). Ankara: TDK Yayınları.
Korkmaz, Z. (2007). Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
Korkut, E. (1996). Şiirde Duygu Değeri ve “Aşk”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12: 31-35.
Kurtoğlu, Ö. ve Uçar, A. (2011). İlköğretim Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Sözvarlığının Derlem Temelli İncelenmesi; Engin Yılmaz, Mehmet Gedizli, Erdal
Özcan, Yonca Koçmar (Editörler). Türkçenin Eğitimi-Öğretimi Üzerine Çalışmalar, Publisher: Pegem Akademi, PP.93-102
Marshall, J. (1994). Anadili ve Yazın Öğretimi (Çev. Cahit Külebi). İstanbul: Çağdaş.
Nalbant, M. V. (2006). Buldan Türkülerinde Metaforlu ve Metonomili (Deyim Aktarmalı ve Ad Aktarmalı) Sözcükler. Buldan Sempozyumu 23-24 Kasım 2006.
Nuhoğlu, M. M. (2007). Türkçe Öğretimi Etkinlikleri. Ankara: Nobel.
Önem, E. (2011). Bireysel Dil Kullanımını Etkileyen Etkenler. Dil Dergisi, Sayı 152, Nisan-Mayıs-Haziran 2011.
Özyürek, R. (2009). Türk Devlet Ve Topluluklarından Türkiye Üniversitelerine Gelen Türk Soylu Yabancı Uyruklu Öğrencilerin Türkçe Öğrenimlerinde Karşılaştıkları Sorunlar. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 4/3 Spring 2009.
Sağlam, Y., Kanadlı, S. ve Uşak, M. (2012). Bağlamın Öğrencilerin Kavram İmajı Üzerine Etkisi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, Yıl 9, Sayı 4, Aralık 2012.
Sarı, M. (2012). Türk Dilinde Eş Anlamlılık ve “Sayru-Sökel” Sözleri. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 7/3, Summer, 2012.
Sarıtaş, S. (2009). Balıkesir Üniversitesi Öğrencilerinin Günümüzdeki Adlar ve Ad Verme Hakkındaki Görüşleri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt: 12, Sayı: 21, Haziran 2009, ss. 422-433.
Sav, B. (2003). Anlam Değişmeleri Üzerine Artzamanlı Bir İnceleme. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 23, Sayı 1, (2003), 147-166.
Shakhin, Z. (2013). Türkçe ve Rusça Ünlemlerin Çeviri Sorunları. İdil, Cilt 2, Sayı 6 / Volume 2, Number 6.
Şenel, M. (2009). Küfür Etmenin Lanet ve Beddua Okumanın Çağdaş Yolu: Şarkı ve Türküler. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 4/8, Fall, 2012.
Uzun, N. E. (1988). Türkçenin Öğretimi İçin Soru Tümcesi Türleri Üzerine Bir Sınıflama Denemesi. Dil Dergisi.
Üşenmez, A. (2008). Tün Sözü Üzerine. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 3/1 Winter 2008.
Vardar, B. (2002). Açıklamalı Dilbilim Terimler Sözlüğü. İstanbul: Multilingual.
Yalçın, A. (2002). Türkçe Öğretim Yöntemleri; Yeni Yaklaşımlar. Ankara: Akçağ.
Yaylagül, Ö. (2005). Dîvânü Lûgâti’t-Türk’teki Ad Aktarmalı (Metonymic) Yapılar. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, Cilt 2, Sayı 4, Aralık 2005.
Yetkiner, N. K. (2009). Çeviribilim Edimbilim İlişkisi Üzerine. İzmir: İzmir Ekonomi Üniversitesi Yayınları.
Yıldız, C. (2003). Ana Dili Öğretiminde Çağdaş Yaklaşımlar ve Türkçe Öğretimi. Ankara: Pegema Yayıncılık.