Ergenlerin Öznel İyi Oluşlarının Toplumsal Konum İle İlgili Risk Alma Değişkenine Göre İncelenmesi

Bu araştırmanın amacı, ergenlerin öznel iyi oluşlarını toplumsal konum ile ilgili risk alma değişkenine göre incelemektir. Araştırmanın örneklemini 874 (456 kız, 418 erkek) lise öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplamak amacı ile Ergenlerde Toplumsal Konumla İlgili Risk Alma Ölçeği ve Öznel İyi Oluş Ölçeği (Lise Formu) kullanılmıştır. Araştırma sonucuna göre, ergenlerin toplumsal konum ile ilgili risk alma düzeyleri ile öznel iyi oluş düzeyleri arasında ters yönde anlamlı bir ilişki olduğu ve toplumsal konum ile ilgili risk alma düzeylerine göre de öznel iyi oluş puanlarının farklılaştığı görülmektedir. Yani yüksek düzeyde toplumsal konum ile ilgili risk alan öğrencilerin öznel iyi oluş puanları, orta ve düşük düzeyde toplumsal konum ile ilgili risk alan öğrencilerin öznel iyi oluş puanlarına göre daha düşüktür. Cinsiyet açısından ise öznel iyi oluş puanları arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. Bulgular alanyazın doğrultusunda tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Ergen, öznel iyi oluş, risk alma, toplumsal konumla ilgili risk alma

-

The aim of this study is to analyze the subjective well-being of teenagers in relation to the variable of social-status-related risk taking. The sampling group consists of 874 high school students (456 girls, 418 boys). “Scale for Social Status-Related Risk Taking” and “Subjective Well-Being Scale (High School Form)” was administered. The results of the research reveal a reverse correlation between the social status-related risk taking levels of teenagers and their subjective well-being level; and that subjective well-being points vary according to their social-status related risk taking. That is, the subjective well-being points of students who take a high level of social status-related risks are lower than the subjective well-being points of students who take medium and low level of social-status related risks. With regard to gender, there was not a meaningful difference between the subjective well being points. The findings were discussed in light of literature in the field

Keywords:

Teenager, subjective well being, risk taking, social-status related risk taking,

PDF

___

Alexander, C. S, Kim Y. J, Ensminger M, Johnson K. E, Smith B. J. & Dolan L. J. (1990). A measure of risk taking for young adolescents: Journal of Youth And Adolescence, 19(6), 559- 569. reability
and validity assesments,
Atak, H. (2011). Yetişkinliğe geçiş yıllarında sigara içme davranışının psikososyal belirleyicileri ve sigara içmenin yaşam doyumu ve öznel iyi oluşla ilişkisi, Klinik Psikiyatri, 14, 29-43.
Çankaya, C. Z. (2009). Öğretmen adaylarında temel psikolojik ihtiyaçların doyumu ve iyi olma, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(3), 691-711.
Çelik, Ş. (2008). Lise öğrencilerinin öznel iyi oluşlarının duygusal zeka açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Çevik, N. (2010). Lise öğrencilerinin öznel iyi oluşlarını yordayan bazı değişkenler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Diener, E. (1984). Subjective well-being. Psychological Bulletin, 95, 542-575.
Diener, E., Diener, M. ve Diener, C. (1995). Factors predicting the subjective well-being of nations. Journal of Personality and Social Psychology, 695, 85-864.
Diener, E. (2000). Subjective well-being: The science of happiness and aproposal for a national index. American Psychologist, (55), 34-43.
Eryılmaz, A. ve Öğülmüş, S. (2010). Ergenlikte Öznel İyi Oluş Ve Beş Faktörlü Kişilik Modeli. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 189-203.
Eryılmaz Gülgez, Ö. (2007). Lise öğrencilerinin olumsuz risk alma davranışlarının psikolojik belirtiler, yaş ve cinsiyet değişkenleri açısından incelenmesi: Ankara ili örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Essau, C. (2004). Risk-taking behaviour among German adolescent. Journal of Youth Studies, 7(4), 499-512.
Greene K., Krcmar M., Walters L. H., Rubın D. L. & Hale J. L. (2000). Targeting adolescent risk-taking behaviors: the contributions of egocentrism and sensation-seeking. Journal Of Adolescence, 23, 439-461.
İlhan, T. (2011). Üniversite öğrencilerinin yaşam amaçları ve madde kullanımı, XVIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı.
Kalafat, S. (1996). Depresyon ve mutlulukta otomatik düşüncelerin rolü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
Kıran, B. (2002). Akran baskısı düzeyi farklı olan öğrencilerin alma, sigara içme risk davranışı ve okul başarılarının incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
McCann, S. J. (2010). Subjective well-being, personality, demographic variables, and American state differences in smoking prevalence, Nicotine & Tobacco Research: Official Journal Of The Society For Research On Nicotine and Tobacco, 12(9), 895-904.
Myers, D. G. & Diener, E. (1995). Who is Happy?, Psychological Science, 6.
Nur Şahin, G. (2011). Üniversite öğrencilerinin kendini açma, öznel iyi oluş ve algıladıkları sosyal destek düzeylerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Özen, Ö. (2005). Ergenlerin Öznel İyi Oluş Düzeyleri, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Özer, G. (2009). Öz-Belirleme Kuramı çerçevesinde ihtiyaç doyumu, içsel güdülenme ve bağlanma stillerinin üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluşlarına etkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Özmen, O. (2006). Türk ergenlerinde risk alma davranışlarını yordayan değişkenler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Ankara.
Perry, C. L. (2000). Preadolescent and adolescent influences on health, Promoting Health: Intervantion Strategies From Social and Behavioral Research,Washington D. C: National Academy Press, 217-244.
Saygın, Y. (2008). Üniversite öğrencilerinin sosyal destek, benlik saygısı ve öznel iyi oluş düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Smith, M. L. (2001). Adolescence: Change and continuity-peer pressur. (Online). Web: www. yahoo.com/bin/search. adresinden Mart 2013 tarihinde erişilmiştir.
Sipahi, B., Yurtkoru, E. S. ve Çinko, M. (2010). Sosyal Bilimlerde SPSS'le Veri Analizi. (3. Baskı). İstanbul: Beta Yayıncılık.
Santor, D., Messervey, A. D., & Kusumakar, V. (2000). Measuring peer pressure, popularity, and conformity in adolescent boys and girls: Predicting school performance, sexual attidutes, and substance abuse, Journal of Youth and Adolescence, 29,(2), 163-182
Tay, L., & Diener, E. (2011). Needs and Subjective well-being around the world. Journal of Personality and Social Psychology, 101(2), 354-365.
Terzi, Ş. (2005). Öznel iyi olmaya ilişkin psikolojik dayanıklılık modeli. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Tuzgöl Dost, M. (2004). Üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluş düzeyleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Türkdoğan, T. (2010). Üniversite öğrencilerinde temel ihtiyaçların karşılanma düzeylerinin öznel iyi oluş düzeyini yordamadaki rolü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
Vander- Zanden, James, W. (1997). Human Development. New York: The Mc Graw-Hıll Companies, INC, Sixth Edition.
Wilson, W. (1967). Correlates of avowed happiness. Psychological Bulletin, 67(4), 294-306.
Witter, R. A., Stock, W. A., Okun, M. A., & Haring, M. J. (1985). Religion and Subjective Well-Being in Adulthood: A Quantitative Synthesis, Review of Religious Research, 26.
World Health Organization. (Online). Web:http://www.who.int/governance/eb/who_ constitution_en.pdf adresinden Şubat 2013 tarihinde indirilmiştir.
Yılmaz, T. (2000). Ergenlerde risk alma davranışlarının incelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Yılmaz, Y. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinde görülen kuraldışı davranışların yordayıcılarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.