Mehmet Güngör

Bir Kimlik İnşası Olarak Ulus-Devlet Yurttaşlığı ve Yurttaşlık Kavramının Dönüşümü

Bu çalışma ulus-devlet yurttaşlığından, küresel yurttaşlığa yurttaşlık olgusunun evrimi ile ilgilidir. Yurttaşlık olgusunun tarihsel süreç içerisinde nasıl tanımlandığı ve yurttaşlığı belirleyen ölçütlerin ne olduğu ve günümüze kadar uğradığı değişimler ele alınmıştır. Çalışma, yurttaşlığın tarihsel gelişimi içerisindeki kuramsal yaklaşımları, Dünya yurttaşlığı ile küresel yurttaşlık arasındaki farkları ele alarak, ulus-devletin yapısal ve niteliksel özellikleri ve ulus-devlet yurttaşlığının öncülleri olan ulus, ulusçuluk kavramları etrafında ele alınmıştır. Bununla birlikte ulus-devlet yurttaşlığından küresel yurttaşlığa geçisin ekonomik, sosyal ve kültürel ilişkileri ve küresel yurttaşlık projesinin görünümleri ortaya konulmuştur. Ulus-devlet yurttaşlığı küresel yurttaşlık projesi adı altında mikro- ulusçuluğun, etnik canlanmanın hızla arttığı, uluslararası güçlerin mazlum uluslar üzerindeki baskılarının yoğunlaştığı yeni bir yüzyıl yaşanmaktadır. Ancak her şeye rağmen bu yüzyıl yine de ulus-devletlerin varlığının bir kez daha anlam kazandığı yüzyıl olacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Yurttaşlık, ulus-devlet, küreselleşme

PDF

___

Ağaoğulları, M. A. ve L Köker. (2000). Kent Devletinden İmparatorluğa. Ankara: İmge Yayınevi.
Arat, Y. (1998). Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet ve Vatandaşlık. 75. yılda Tebaa’dan Yurttaş’a Doğru. (s. 67-77). İstanbul: TETTV.
Baydur, M. (1998). Küreselleşme –Yerellik Gerilimi ve Kimlik Dalgası. Türk Yurdu, 18 (129). 14–17.
Bora, T. (1997). Türk Sağının Üç Hilali. İstanbul: İletişim.
Bora, T. (1998). İnşa Döneminde Türk Milli Kimliği. Toplum ve Bilim. 71, 168-194.
Bilgin, N. (1998). Cumhuriyet Fikri ve Yurttaş Kimliği. 75. yılda Tebaa’dan Yurttaş’a Doğru. (s. 139-151). İstanbul: TETTV.
Bilgin, N. (2005). Küreselleşme Demokrasiyi Zayıflatıyor Mu? Sivil Toplum.1.25–33.
Borne, D. (1996). Fransız Eğitim Sisteminde Tarih, Coğrafya ve Yurttaşlık Bilgi Tasarımı ve Bu Tasarımın Yurttaş Oluşumuna Katkısı, (Yay. Haz: Turhan Ilgaz, Çev. Hülya Tufan) Dersimiz: Yurttaşlık, İstanbul: Kesit Yayıncılık, 157–167.
Desforges, L.( 2004). The Formation of Global Citizenship: “ International Non-Governmental Organization in Britain”. Political Geography, 23, 549–569.
Erol, N. (1997). Yurttaşlık ve Demokrasi: Çoğulcu Bir Yurttaşlık Kavramına Doğru”, (Yay. Haz. Nuri Bilgin) Cumhuriyet, Demokrasi ve Kimlik. (s. 119-129). İstanbul: Bağlam Yayınları.
Giddens, A. (1994). Modernliğin Sonuçları. (Çev. E. Kuşdil.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Gülalp, H. (2001). Ulusal Devlet, Global Demokrasi. Küreselleşme ve Ulus-Devlet (Der. Meryem Koray) İstanbul: YTÜ Stratejik Araştırmalar Merkezi.
Gülalp, H. (2001). Ulusal Devlet, Global Demokrasi: Küreselleşme ve Ulus-Devlet (Der. Meryem Koray) İstanbul: YTÜ Stratejik Araştırmalar Merkezi.
Gülalp, H. (2007a) Milliyete Karşı Vatandaşlık (iç.) Vatandaşlık ve Etnik Çatışma, Haz. H.Gülalp. (s. 11-34). İstanbul, Metis Yayınları.
Gülalp, H. (2007b) Ulus Devlet Aşılıyor mu? (iç.) Vatandaşlık ve Etnik Çatışma, Haz. H.Gülalp. (s. 173-181). İstanbul, Metis Yayınları.
Hall, S. (1998a). Yerel ve Küresel: Küreselleşme ve Etniklik. Kültür ve Dünya Sistemi.(Ed. A.D.King, çev. H. Yolsal, G. Seçkin). Ankara: Bilim Sanat Yayınları. 39–62.
Hall., S.(1998 b). Eski ve Yeni Kimlikler, Eski ve Yeni Etniklikler. Kültür ve Dünya Sistemi. (Ed.A.D.King, çev. H. Yolsal, G. Seçkin) Ankara: Bilim Sanat Yayınları, 63-96.
Harvey, D. (1999). Postmodernliğin Durumu. (Çev. S, Sarvan). İstanbul: Metis Yayınevi, 2. Baskı.
Kadirbeyoğlu, Z. ve Sümer, B. (2014). Ulus-Devletlerde vatandaşlık ve kimlik. Küresel Siyasete Giriş: Uluslararası İlişkilerde Kavramlar, Teoriler, Süreçler. (Ed. E. Balta). (S. 491-504). İstanbul: İletişim Yayınları.
Kastoryano, R. (2007) Alman Birliğini Yeniden tanımlamak; Milliyetten Vatandaşlığa, (iç.) Vatandaşlık ve Etnik Çatışma, Haz. H.Gülalp. (s. 35-58). İstanbul, Metis Yayınları.
Kaya, A. (2006) Yurttaşlık, Azınlıklar ve Çokkültürlülük, (iç.) Yurttaşlık ve Toplumsal Sınıflar, Thomas, H. Marshall, Tom Bottomore. (s. 95-142). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi yayınları.
Keyman, E. F. (1997). Kemalizm ve Modernite, Gelenek. Toplum ve Bilim. 72, 63–76.
Kızılçelik, S. (2005). Atatürk’ü Doğru Anlamak. Ankara: Anı Yayıncılık.
Keyman, E. F ve Ahmet İ. (1998). “Türk Modernlerşmesi ve Ulusal Kimlik Sorunu; Anayasal Vatandaşlık ve Demokratik Açılım Olasılığı.” 75. Yılında Tebaa’dan Yurttaşa Doğru. (s. 169-180). İstanbul: TETTV.
Kızılçelik, S. Ve Erjem, Y. (1992). Açıklamalı Sosyoloji Sözlüğü. Konya: Saray Kitabevleri.
Kızılçelik, S. (2002). Kapitalizmin Diasporası Olarak Küreselleşme. Eğitim Araştırmaları.6, 12–33.
Kongar, E. (2001). Küresel Terör ve Türkiye Küreselleşme, Hungtington, 11 Eylül. İstanbul: Remzi Kitapevi.
Köker, L. (1997). Kimlik Krizinden Meşruluk Krizine. Toplum ve Bilim, 71, 11–20.
Leca, J. (1996). Bireycilik ve Yurttaşlık. Dersimiz Yurttaşlık. (Der. E. Balibar ve D. Borne) İstanbul: Kesit Yay.
Somel, A. (1999). Osmanlı’dan Cumhuriyete Türk Kimliği. Cumhuriyet, Demokrasi ve Kimlik. (Der. Nuri Bilgin) İstanbul: Bağlam Yay,71–85.
Timur, T. (1986). Osmanlı Kimliği. İstanbul. Hil Yayınları.
Ünsal, A. (1998). 75. yılda Tebaa’dan Yurttaş’a Doğru, İstanbul: TETTV
Üstel, F. (2004).Makbul Vatandaşın Peşinde: II. Meşrutiyet’ten Bugüne Vatandaşlık Eğitimi. İstanbul İletişim Yayınları:
Üstel, F. (2001). II. Meşrutiyet ve Vatandaşın “İcad”ı. Cumhuriyet’e Devreden Düşünce Mirası. Tanzimat ve Meşrutiyet’in Birikimi. İstanbul: İletişim, 166–179.
Üstel, F. (1997).Türkiye Cumhuriyetinde Resmi Yurttaş Profilinin Evrimi. Cumhuriyet, Demokrasi ve Kimlik. İstanbul. Bağlam Yayınları, 128–154.
Varol, M. (1997). Kuramda ve Gerçeklikte Yurttaş. (Yay. Haz.: Nuri Bilgin), Cumhuriyet, Demokrasi ve Kimlik. (s. 31-39). İstanbul: Bağlam Yayınları.
Von Barloewen, K. (2001). Modernleşme ve Küreselleşme Sürecinde Kültürel Kimlik, Küreselleşme ve Modernleşme Sürecinde Kültürel Kimlik. Ankara: Konrad Adenover Vakfı Yay, 1–13.
Yıldız, A. (2001). Kemalist Milliyetçilik. İstanbul: İletişim Yay.
Yumul, A. (1998). Evrenselcilik ile Yerelcilik Arasında Irkçılığın Dili. Foreign Policy. 1(1), 139–161.
Yücel, H. A. (1994). Türkiye’de Ortaöğretim. Ankara: TC Kültür Bakanlığı Milli Kütüphane Basımevi.