TÜRKMEN KÜLTÜRÜNDE DEDE KORKUT
Türk dünyasının büyük bilgesi ve destancı yazarı Dede Korkut Türkmenlerin arasında da büyük öneme sahiptir. Türkmenistan’da Dede Korkut üzerindeki ilk araştırmalar, Çarlık döneminde Rus araştırmacıları tarafından yapılmıştır. Ancak Türkmen alimleri arasından Dede Korkut üzere ilk çalışmaları yapan Ahmet Ahundov Gürgenlidir. Sovyetler döneminde Dede Korkut destanları ve onun üzerindeki bilimsel çalışmaların yayımlanması yasaklanmıştır, bunun gerekçesi Dede Korkut destanlarının Türkmenlerin milli duygularını uyandırmasıdır. Hatta Dede Korkut eserleri üzerine inceleme yapan Meti Kösayev gibi Türkmen bilim adamları birkaç sene hapis yatırılmıştır.Türkmenistan’ın bağımsızlığından sonra Dede Korkut ve onun eserleri büyük öneme sahip olmuştur. Bağımsızlıktan sonra Dede Korkut Türkmenlerin milli şahsiyetlerinin biri olarak biliniyor. Parklarda ve müzelerde Dede Korkut’un heykelleri koruluor. Türkmen milli parasında Dede Korkut resimleri yer alıyor. Ayrıca Dede Korkut’un Deli Domrul ve Tepe Göz gibi eserleri Türkmen tiyatro sahnesinde canlandırılıyor. Dede Korkut’un Türkmenistan’da önem kazanması ve eserlerinin yayımlanması, güneyde İran sınırları içinde, Türkmensahra bölgesinde yaşayan Türkmenler arasında da, derin etki bırakıyor ve Türkmenistan’dan gelen kitaplar, alfabe değişikliği yapılarak, Arap alfabesiyle, İran Türkmenleri arasında da yayımlanmaya başlıyor.
Anahtar Kelimeler:
Dede Korkut, Türkmenistan
___
- AŞYROW , Annagurban (1999) Gorkut Ata Halk eposy, Aşgabat: Magarif yay. DEVECİ,Abdurrahman(2009), “İran Türkmenleri: Türkmensahra”, Ortadoğu Analiz Dergisi, sayı 10, s.51-60. DEVECİ, Abdurrahman (2019). “Dede Korkut nüshasını ben buldum başkaları ilan ettiler”, Gerçek Hayat Dergisi, sayı 1-7 Temmuz, s. 10-14. ERDEM, Melek (1998). Dede Korkut Türkistan Varyantları, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çağdaş Türk Lehçeleri Ve Edebiyatları Anabilim Dalı. GARRIYEV, Bayrammuhammet (1947), Türkmen Folklorından Usuli Gollanma, Aşgabat. GOLİ, Arna (2005).Türkmenlerin Milli Eposı, yayınevi: yazar. KÖSAYEV, Meti (1394.h.ş). Gorkut Ata Gadımı Türkmen Hamasesi, Hazırlayan Nazmuhammet ownuk, Türkmensahra. NİYAZOV, Saparmyrat (2001). Ruhnama, Aşgabat: Cumhurbaşkanlığı. NURALIYEV, D. (1971). Akademik A. N. Samoyloviç Türkmen Edebiyatı Hakkında, Aşgabat, ılım Neşriyatı.PEHLİVAN, Gürol (2015). “Dede Korkut Kitabı’nın Dresten ve Vatikan Nüshalarının Müstensihlerinin Karşılaştırılması”, Türk Dünyası Dergisi, sayı 40, s. 147- 171.ŞAHİN, Halil İbrahim ( 2016 ). Türkmenistan’da Dede Korkut Araştırmaları, Dönemler, İsimler ve Eğilimler, Türk Dünyası Dergisi, Güz, 42. Sayı, s.99-116.TÜRKMENİSTAN İLİMLER AKEDİMİSİ (1999). Gorkut Ata Halk eposy, Aşagabt: Mağarif Neşriyatı. TÜRKMENİSTAN İLİMLER AKEDİMİSİ (2015). Kitab-ı Dedem Korkut, Aşgabat: Türkmen Devlet Neşirýat Gullugının Metbugat Öyü.İnternet Taramaları: http://baydaq.com http://www.earthwatchers.org
- ISSN: 2587-2206
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 2017
- Yayıncı: Stratejik Sosyal ve Kültürel Araştırma Derneği
Sayıdaki Diğer Makaleler
MİMARLIK TARİHİ İÇİNDE İSTANBUL BİZANS SU MİMARİSİNİN DURUMU –I-
TÜRKMEN KÜLTÜRÜNDE DEDE KORKUT
KUZEY MAKEDONYA’DA İSİM TARTIŞMALARI VE PRESPA ANLAŞMASI
Sosyal Dışlanmanın Avrupa Sosyal Şartı İçerisindeki Yeri ve Önemi
EDİRNE ÇEVRESİNDE BULUNAN MİL TAŞLARI VE SÜLOĞLU’DAKİ ROMA MİL TAŞI