KRİPTO PARA REKLAMLARINDAKİ ÖRTÜLÜ ANLAM: OLMAYAN ŞEYİN GÖRSELİ NE ANLATIYOR?

Tüketim kültürünü yaşam biçimi haline getiren reklamlar, mutluluğun formülünün tüketmekten başka bir şey olamayacağının mesajlarını ustaca vermektedir. Reklamı oluşturan her bir öge, temelde insanlara insan olmanın gereğini öğretme iddiasındadır. Daha kaliteli, mutlu ( ! ) bir yaşam sürmek için gereken nesneler, reklamlar tarafından listelenmektedir. İnsanlara ‘O nesneyi al !’ konutunu veren reklamlar, aslında bilinçaltında toplumda kabul görmenin pasaportunu da verme vaadinde bulunmaktadır. Reklamlar sadece satılmak istenen ürünler için yapılmaz. Bunun gibi ürünleri insanlara ömürleri boyunca satmak için ‘yaşama rehberi’ diye isimlendirdikleri ‘popüler kültürü’ de satmaları gerekir. Siz sadece bir araba almak istersiniz; size arabanın yanında karizma olmayı, lüksü, cinselliği, statüyü de satarlar. Arabanın yanında sahip olduğunuz değerler vücudunuza giren bir virüs gibi sizi sarar ve etkilemeye başlar. Artık o statünün gerektirdiği diğer ürünleri almaktan başka çareniz yoktur. Tüketmenin yaşam biçimi haline getirilişinin en basit hali bu işleyişle gerçekleşir. Para, bu işleyişin her zaman merkezinde yer almaktadır. Paranın tüketim kültüründeki değişmeyen değerli kağıt olma özelliği, teknolojik gelişmelerle son yıllarda önemini kaybetmiş ve para da zamanın ruhuna uyarak sanal âleme taşınmıştır. Kripto parayı insanların bu kadar kolay kabullenişinde reklamların etkisi tartışılmazdır. Son yıllarda ülkemizde sanal paraya olan yoğun ilgi düşünüldüğünde bu kısa sürede gerçekleşen yayılımda reklamların ne kadar etkili olduğu araştırmaya değer bir konu olarak görülmektedir. Bu çalışmada Türkiye’de hizmet veren sektörün lider firmaları BtcTurk ve Paribu reklamları örneklem olarak seçilmiştir. Reklamlar, göstergebilimsel olarak incelenirken Roland Barthes’in görsellerin anlamını irdeleyen çözümlemesi uygulanmıştır. Araştırmada reklamların gizli kodları çözülmüş ve bireyselliğin ön plânda olduğu bir aile yapısının özendirildiği tespit edilmiştir.

___

  • Barnard, Malcolm ( 2010 ). Sanat Tasarım ve Görsel Kültür. ( Güliz Korkmaz, Çev. ). Ankara: Ütopya Yayınları. Barthes, Roland (2016). Göstergebilimsel Serüven, ( Çev. Mehmet-Sema Rıfat) İstanbul, Yapı Kredi Yayınları.
  • Berger, J. ( 2020 ). Görme Biçimleri. (Yurdanur Salman, Çev.). İstanbul: Metis Yay. Bircan, Ufuk (2015). “Roland Barthes ve Göstergebilim”, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi (SBARD), 26, s. 17-41.
  • Çakı, C . (2018). Roland Barthes'ın Göstergebilimsel Çözümlemesi ile Nazi Propagandasında Engelliler. SDÜ İFADE , 1 (2) , 66-91 .
  • Çakır, Mukadder ( 2014. Görsel Kültür ve Küresel Kitle Kültürü. Ankara: Ütopya Yayınları.
  • Fiske, J. (2003). İletişim Çalışmalarına Giriş. (Çev. Süleyman İrvan). Ankara: Bilim Sanat.
  • Karaman, E . (2017). Roland Barthes ve Charles Sanders Peirce’in Göstergebilimsel Yaklaşımlarının Karşılaştırılması . İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi , 9 (2) , 25-36 .
  • Miller, Geoffrey (2012) Tüketimin Evrimi Cinsiyet, Statü ve Tüketim, Çev. Gülçin Vardar. İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım San. Tic. Ltd. Şti.
  • Olgundeniz, S , Parsa, A . (2014). Reklam Dünyasında İmgenin Gücü ´Arçelik ve Vestel Reklamlarında Robot Karakterlerle Yaratılan Evren` . Humanities Sciences , 9 (2) , 95-106 .
  • Yılmaz, A . (2020). İnsan Ticaretinin Kamu Spotu Reklamlarında Sunumu: Roland Barthes'in Mit Olgusu Üzerinden Göstergebilimsel Analiz . Göç Araştırmaları Dergisi , 6 (1) , 8-34 .
  • Görüntü 1: https://www.youtube.com/watch?v=sIXjQRG7lRo adresinden erişim sağlanmıştır.
  • Görüntü 2: https://www.youtube.com/watch?v=M9V8o2PBCHk adresinden erişim sağlanmıştır.
  • Görüntü 3: https://www.youtube.com/watch?v=uLGU8pnULL4 adresinden erişim sağlanmıştır.
  • Görüntü 4: https://www.youtube.com/watch?v=ZuHnj_iyRrI adresinden erişim sağlanmıştır.
  • Görüntü 5: https://www.youtube.com/watch?v=IYmeYLW_5n0 adresinden erişim sağlanmıştır.
  • Görüntü 6: https://www.youtube.com/watch?v=wLVCwxakcds adresinden erişim sağlanmıştır.